سفر یتزیرا

سفر یتزیرا (عبری: ספר יצירה به معنای کتاب فرمگیری و یا پیدایش) یکی از قدیمیترین کتابهای عرفانی یهودی است. با اینکه بعضی اعتقاد دارند این کتاب بیشتر از عرفان با ادبیات و ریاضیات مرتبط است. ریشه این کتاب معلوم نیست ولیکن پیروان کابالا اعتقاد دارند که ابراهیم نبی آن را نوشته است.

ریشه

در تلمود بابلی داستان عجیبی در مورد این که شاگردان یهودا هناسی، رب حنینا و رب هوشایا در زمان شبات با استفاده از سفر یتزیرا برای خود یک گاو درست کرده و می‌خوردند وجود دارد. پیروان کابالا اعتقاد دارند که ابراهیم نیز از این روش برای ایجاد گاو استفاده کرده است. تمامی داستانهای ماورا طبیعه مربوط به حاخام‌ها از این کتاب کمک گرفته است.

حروف عبری بر اساس تقسیمبندی سفر یتزیرا.

محتوا

سفر یتزیرا بیان می‌کند که دنیا چگونه توسط خدای اسراییل به وسیله ۳۲ راه حکمت ایجاد شد.

  • ده عدد (سفیروت که بعداً در کابالا گسترش یافت)
  • ۲۲ حرف عبری
    • سه حرف مادر (الف، میم، شین)
    • هفت دوتایی (بت، جیمل، دالت، کاف، په، رش، تاو)
    • دوازده ساده یا عنصری (هه، واو، زین، هت، تت، یود، لامد، نون، سامخ، عین، طزد، قف)

این اعداد مربوط به سه حرف استفاده شده در نام خدا (ی، ه، و) و هفت روز هفته و ۱۲ قبیله اسراییل و ۱۲ ماه سال عبری و ایده‌هایی نظیر ۴ عنصر اصلی (آتش، باد، خاک و آب)، هفت سیاره، ۱۰ جهت و ۱۲ برج ستاره‌شناسی گرفته شده است. کتاب بیان می‌کند که چگونه خدا با ترکیب ۱۰ سفیروت و ۲۲ حرف عبری دنیا را ایجاد کرد.

سیستم آوایی

۲۲ حرف عبری بر اساس تلفظ آوایی نیز تقسیم بندی میشوند. سفر یتزیرا میگوید که هیچ صدایی بدون زبان تولید نمیشود و ارگان اصلی تولید حروف زبان است. شکلگیری حروف عبری به صورت زیرند:

  • به وسیله نوک زبان و حلق
  • بین لبها و نوک زبان
  • در میان زبان
  • با نوک زبان
  • با زبان که صاف شده باشد و با دندانها

حروف بر اساس شدت صدا نیز به صورت زیر تقسیم بندی میشوند :

  • لالها، که با صدایی همراه نیستند مانند میم.
  • زیرزبانی ، مانند شین ، که شین هیس نامیده میشود.
  • نفسی ، مانند الف، که دارای موقعیتی بین لالها و صدادارها هستند.

علاوه بر سه حرف که مادران نامیده میشوند حروف دوگانه هفتگانه نیز اینگونه تقسیم بندی میشوند.

معنا

هم دنیای ماکرو (جهان) و هم دنیای میکرو (انسان) توسط ترکیب این حروف ساخته شده اند. ترکیب این حروف نام مقدس خداوند را ایجاد میکند که موسی آن را میدانست. بر اساس سفر یتزیرا اولین اثر روح خدا رواخ (هوا، روح) بود که آب را ایجاد کرد که باعث ایجاد آتش شد. ولیکن این سه ماده (هوا، آب و آتش) فقط به صورت بالقوه بودند و ماده آنان به کمک سه حرف مادر (الف، میم و شین ) ایجاد شده است. دنیا از سه قسمت تشکیل شده است، دنیا، سال (یا زمان)، و انسان. این سه قسمت همانگونه که سه ماده اصلی ترکیب میشوند ترکیب شده و دنیا را ایجاد میکنند. آب زمین را ایجاد کرد، آسمانها از آتش ایجاد شد و رواخ هوای بین آسمانها و زمین را ایجاد کرد. سه فصل سال، زمستان، تابستان و فصلهای بارانی به آب، آتش و رواخ مرتبطند. این سه قسمت بدن یک انسان را با سر (آتش)، تن (رواخ) و بقیه قسمتهای بدن (آب) تشکیل میدهند. هفت حرف دوگانه هفت سیاره اصلی ، هفت روز هفته، هفت روزنه بدن انسان (دوچشم، دو گوش، دو سوراخ بینی و یک دهان) را تشکیل داده اند. همانگونه که هفت حرف دوگانه میتوانند محکم و یا آرام تلفظ شوند هفت سیاره نیز در حرکتند و به زمین نزدیک شده و یا از آن دور میشوند. هفت روزنه انسان او را با دنیای بیرون متصل میکنند همانگونه که هفت سیاره آسمانها را به زمین متصل میکنند. از این رو این اعضا تحت تاثیر سیاره ها هستند، چشم راست تحت سلطه کیوان، چشم چپ تحت سلطهمشتری، … هستند. ۱۲ حرف ساده ۱۲ برج فلکی را ایجاد کرده اند که رابطه آنها با زمین همیشه ثابت و پایدار است و ۱۲ ماه به آنها تعلق دارد. این ۱۲ حرف با ۱۲ عضو بدن دستها، پاها، کلیه ها،کیسه صفرا، روده، معده، جگر، پانکراس و طحال مرتبطند. ماده از سه عنصر اصلی تشکیل شده است که با یکدیگر ترکیب نمیشوند بلکه بر یکدیگر تاثیر میگذارند. قدرت از هفت و ۱۲ اعضای آسمان، هفت سیاره و ۱۲ برج فلکی ساطع میشود. اژدها بر دنیا حاکم است، دایره ها بر زمان و قلب بر بدن انسان حاکم هستند.

درخت زندگی به همراه حروف عبری راهها.

متضادها

علاوه بر دکترین حروف سفر یتزیرا مانند دیدگاههای نوسیس در مورد جفتهای متضاد صحبت میکند. از این رو در این دیدگاه در دنیا جفتهای متضاد وجود دارند که با هم در جنگند و تعادل با خدا به دست میاید. از این رو در سه حرف مادر آب و آتش با هم در جنگند که هوا آنها را متعادل میکند. هفت جفت متضاد در زندگی انسان وجود دارند :

  • زندگی و مرگ
  • صلح و جنگ
  • حکمت و حماقت
  • ثروت و فقر
  • زیبایی و زشتی
  • باروری و عقیم بودن
  • ارباب بودن و خدمتکار بودن

منابع

  • مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای انگلیسی، صفحه Sefer Yetzirah، بازدید شده در اردیبهشت ۹۳.
عضویت
اطلاع از
guest

0 نظرات
بازخورد درون خطی
دیدن تمامی دیدگاه ها