مرور رده
تاریخ تمدن بین النهرین باستان
منطقه جغرافیایی بین دو رود دجله و فرات وجود دارد به نام بین‌النهرین. قسمت بیشتر این منطقه در کشور عراق قرار گرفته است . ایرانیان این منطقه را میان رودان می‌نامیدند و گرته برداری و (مزوپوتامیا) نام یونانی آن می‌باشد .میان رودان به خاطر داشتن تمدن های کهن و باستانی شهرت بالایی دارد .
دامو، خدای سومری
دامو / Damu/_ خدای سومریدرباره وی از دورۀ اورسوم مدارکی وجود دارد و در ایسین پرستشگاهی داشت و در آنجا او را پسر « دارای قیم» الهۀ نی نی سینا Ninisina می‌نامیدند و همانند او نیز یک خدای دارای جنبۀ پزشکی بود.در تعدادی از متون پرستشی،…
دیوها Demons
دیوان احتمالاً قدیم تر از خدایان هستند و بسیاری از جوامع توتمی وجود مخلوقات غیر انسانی ارواح را قبول داشتند که دارای قدرت بودند و می‌توانستند. در زندگی مردم و جانوران اثر بگذارند. این مطلب در یک نظریۀ مربوط به جهان است که میان…
دامکینا / Damkina/
الهۀ سومری« زن قانونی»؛ او را نیز « دام گال Dam .gal»، یعنی همسر بزرگ شخص محترم می‌نامیدند. احتمالاً او یکی از تجلیلات مادر_ الهه بود زیرا، نامش مترادف با نین خورساگ در ( اسطورۀ) انکی و نین خورساگ به‌کاررفته است. وی را از دورۀ…
داگان، خدای سامی غربی
داگان/ داگون/Dagan/ Dagon/ _خدای سامی غربی
نامش در اوگاریت «دگن dgn در اکدی داگان dagan» گاهی به معنای« بارانی» است هرچند ریشۀ دقیق آن معلوم نیست.داگان یکی از تجلیات بسیار هوا _ خدا به‌ویژه در منطقۀ فرات میانی مورد پرستش بود. او در رأس…
خورشید_ الهۀ آرینا، خدای آناتولیایی
خورشید_ الهۀ آرینا/ Sun- goddess of Arinna/_ خدای آناتولیایی
در کتیبه‌های هیتیایی این الهه معمولاً با عنوان اتو اورو آریناAUTuRuArina بر طبق مرکز پرستش عمده اش آرینا ظاهر می‌شود به این الهه می‌توان به‌درستی به‌عنوان « یکی از آرینا ها»…
خدایان هیتیایی /Hitties gods/
متون بی‌شماری به خط میخی یا گونه‌های هیروگلیفی هیتیایی وجود دارد که مربوط به مطالب دینی می‌شود. تقویم های مربوط به پرستش و تصنیف های دینی با فهرست‌های خدایان و همچنین بخشهای مربوط به سیاست مانند عهدنامه ها، اعلامیه ها، در ارتباط…
خدایان هوریانی / Hurrian gods/
هوریانی ها قومی بودند که به یک زبان شمال شرقی قفقاز سخن می‌گفتند و به تاریخ و تمدن‌های خاورمیانۀ باستانی کمک های قابل‌توجهی کردند. آن‌ها احتمالاً، در شمال بین‌النهرین تا مدتی در هزارۀ سوم پیش از میلاد، سکونت اختیار کردند و در طی هزارۀ دوم و…
خدایان نخستین/ Primeval gods/
در اسطوره‌شناسی هیتیایی آن‌ها را سیونش کاروایلس siunes karuiles می‌نامند و گاهی از آن‌ها به‌عنوان ناراحت Nara یاد می‌کنند. اما آن‌ها را گاهی هم پایه دبیران هیتیایی، آنوناکی های بابلی به شمار می‌آوردند. اما آن‌ها را نیز از نسل خدایان نخستینی…
خدایان محتضر/ Dying gods/
ازآنجاکه خدایان به‌طورکلی، براثر جاودانگی خود از افراد بشر متمایز هستند، این مقوله ظاهراً یک تضاد منطقی به شمار می‌آید. اما باید به خاطر داشت که مرگ به‌عنوان نابودی کامل، یک مفهوم جدید است و همۀ اقوام باستانی و ابتدایی به حیات مداوم روح (در…
خدایان محافظ / Protective deities/
در متون هیتیایی صورت اختصاری نام آن کال KAL است. بدین گونه آن‌ها، یکی از خدایان رسمی هیتی ها و شامل خدایان جهان فرودین و الهه‌های جوامع در آناتولی بودند. از مهم‌ترین خدایان کهن احتمالاً، اینارا خدای محافظ هیتیایی _ لوویایی Hittite- Luwian…
خدایان لوویایی / Luwian gods /
لوویایی ها قومی از جنوب غربی آناتولی بودند که به یک زبان هند و اروپایی سخن می‌گفتند. در طی امپراتوری هیتی ها، خدایان آن‌ها جزو خدایان هیتی ها شد. آن‌ها دارای یک‌هوا _ خدا به نام تار هونتا Tarhunta، ماه _ خدا به نام آرما Arma و…
خدایان کوهستان/ Mountain- gods/
در آناتولی، کوهستآن‌ها و رودها و چشمه ها به‌عنوان نیروهای آسمانی مورد پرستش قرار می‌گرفتند. در سطحی دیگر از تجربه های دینی، کوه‌های پوشیده از ابر، به منزلۀ جایگاه خدایان، به‌ویژه مادر _ الهه و هوا _ خدا به شمار می‌رفت. پیوستگی اخیردر آسیای…
خدایان حاتی /Hattian gods/
اصطلاح حاتی از سوی هیتی های هند و اروپایی برای توصیف زبان و اهالی جلگه آناتولی مرکزی به کار می‌رفت، ناحیه ای که تقریباً به‌وسیلۀ رود قزل ایرماق (هالیس Halys) باستانی توصیف می‌شود. حاتی ها دارای زبان کم شناختۀ خود و تعدادی اسطوره بودند که…
حپات، الهه آناتولیایی
حبات / حپات/Hebat/ Hepat/ یک الهۀ آناتولیایی که مورد پرستش هیتی ها و هوریانی ها بود.
این الهه نخستین بار در متون پیش _ سارگونی، بعدها در نام‌های مؤنث بی‌شمار از روی بایگانی‌های بغازکوی، آلالاخ Alalakh و اوگاریت در طی هزارۀ دوم پیش از میلاد…
حائوران، خدای سامی
حائوران / حاوران / حورون / Hauran/ Hawran/ Horon/ _خدای سامی غربی
نام او در ارتباط با کلمۀ عربی« حور» یعنی« ته چاه» یا « غار» است و آن را می‌توان« ژرفا» خواند . این خدا، با نام‌های شخصی از آغاز هزارۀ دوم قبل از میلاد به بعد، تا حدود ۶۰۰…