مرور رده
تاریخ تمدن بین النهرین باستان
منطقه جغرافیایی بین دو رود دجله و فرات وجود دارد به نام بینالنهرین. قسمت بیشتر این منطقه در کشور عراق قرار گرفته است . ایرانیان این منطقه را میان رودان مینامیدند و گرته برداری و (مزوپوتامیا) نام یونانی آن میباشد .میان رودان به خاطر داشتن تمدن های کهن و باستانی شهرت بالایی دارد .
خدای سومری، اسر لوهی
اسر لوهی/Asarluhi/_ خدای سومری
توجیه معنای نام او دشوار است. وی خدایی باستانی و در متون دورۀ فارا Fara ,از او یادشده است. در دورۀ سومری کهن و همچنین نو - سومری، اسر رو هی در زمرۀ خدایان لاگاش به شمار میرفت و پرستشگاهی در کوآرا Kuar(a)…
اصطلاح «ازدواج مقدس» در ادبیات دوران باستان
ازدواج مقدس/ sacred marriage/در ادبیات مردمشناسی، این اصطلاح در مورد تعداد زیادی از اعمال تشریفاتی به کار میرفت که عمل جنسی را بهعنوان اقدامی لازم برای پیشرفت زندگی در جامعه لازم می شمرد. این فکر که عمل جنسی دارای منشأ خداوندی بود(…
ارشه ما، نوعی متن دینی سومری
ارشه ما/eršema/گونه ای از متن دینی سومری که نمونههایی از آن، از سومری کهن تا دورۀ نو _ آشوری شناختهشده است.تصانیف ارشه ما به لهجۀ امه سال emesal نوشتهشده است یعنی« زبان زنان» که یک لهجه سومری بوده است و شاید در آغاز، برای پرستش…
ارش کی گال، الهه سومریان
ارش کی گال/Ereškigal/_ الهه سومری جهان فرودیننام او به معنای« بانوی جایگاه بزرگ » است ( حسن تعبیری برای قلمرو مردگان) .نام او در فهرستهای نذری سومری کهن ذکرشده و پرستشگاههایی که وقف او کردهاند از دورۀ اورسوم است مانند کی باباره ki…
ارّا، خدای اکدیان
ارّا /Erra/_ خدای اکدیاین خدا را از زمان سارگون میشناسند و نام او احتمالاً وابسته به آررو ereru ی اکدی به معنای « خشک شدن و خشک بودن» است. بدین ترتیب، این خدا ظاهراً در آغاز، تجسم پدیدههای گوناگون در ارتباط با خورشید تابان دستهای…
اتانا، خدای سومری
اتانا/ Etana/
بر طبق فهرست خدایان سومری، اتانا دوازدهمین پادشاه کیش و مربوط به دورۀ بعد از سیل بود و «شبانی که به آسمان صعود کرد» نام داشت. این به نظر میرسد به یک اسطورۀ اکدی اشاره داشته باشد که از دورۀ بابلی کهن به بعد، انتقالیافته است.…
ااِ ، خدای اکدی
اا /EA/ همچنین آی( ی) آ Ay(y)a؛ خدای اکدی نام این خدا احتمالاً سامی است، هرچند هیچ ریشه شناسی قابلاعتمادی در دست نیست. دبیران بابل باستان آن را از ااِEa سومری به معنای « خانه آب» مشتق میدانستند. در متون ادوار سومری و سارگونی…
آیّا، الهه سامی
آیّا/ Ayya/
نام او بهصورت« آ_آ A_A» نوشته میشود وآیا، یک الهۀ سامی باستانی است که نامش در اسامی شخصی سیپار در سومری کهن یافت میشود. این الهه نظر میرسد که اصلاً یک خدای ستارهای بوده است و این مطلب از صفات سومری از برمیآید:«سود_ آگاهی=…
آنونی توم، الهه اکد
آنونی توم/ Annunitum/_ الهۀ اکدی
این نام مربوط به ترکیب اصلی یعنی « اینانا_ آن« نو_ نی_ توم_INANNA_an_nu_tum_ni_ ایشتار_ آنونی توم یعنی «ایشتار جنگجو» بازمیگردد. پادشاهان سلسله سارگونی در نفرینهای خود ذکرشده در کتیبههای سلطنتی غالباً از…
آنوناکی، خدای حامی شفاعت کننده
آنوناکی / Anunnaki/ _ مجموعۀ خدایان بینالنهرینی
این نام بهصورت«آ _ نونا a- nuna»؛«ا_ نونا_ که _ نه a- nuna-ke- ne»؛«ا _ نون _ ما _a- nun- na» نوشته میشود. این اصطلاح به مفهوم کلی یعنی آن« کسانی که از خون پادشاهان و ذریۀ او هستند.» به…
آنو، خدای بین النهرین
آنو/ Anu/
نام این خدای مهم بینالنهرینی با علامتی نوشته میشود که به معنای «آسمان» است همچنین بهجای نام خدا در سومری، اکدی و هیتیایی به کار میرود. در متون بابلی این خدا آنو نامیده شده است.قدمت آن An ، بهعنوان یک شخصیت الهی در معرض…
آنزو ، عقابی با سر شیر
آنزو/ Anzu/
در اسطورهشناسی و شمایلنگاری بینالنهرینی آنزو مخلوقی به شکل یک عقاب با سر شیر آورده شده است. این نام را میتوان بهصورت این دو گود موشن Im Dugun Mušen یا آنزواو an-zu-u نوشت.جانوران مرکّب غالباً در هنر بینالنهرین از…
آشراتو الهه سامی غربی
آشراتو / Ašratu/_ الهۀ سامی غربیدر طی دورۀ بابلی کهن، این الهه بهعنوان بانوی وفور و حاصلخیزی و همچنین همسر آموروAmurru و معروف به عروس آنو Anu وارد خدایان بابلی شد . این الهه شاید شبیه آشارت Ašart در سوریه باشد.یک الهه مربوط به…
اَداد، خدای سامی
آداد/adad/و همچنین آدا adda، آنداanda، هدادhadad، آدوaddu_ هوا_ خدای_ سامی
احتمالاً نام او، ازلحاظ ریشه شناسی وابسته به کلمه عربی هدا hadda به معنای«شکستن» هداد haddat به معنای «تندر» است. در بینالنهرین، جایی که نام او غالباً بهصورت…
ستاره صبح ، آشتارا
آشتارا / آتار/ Aštar/ Attar در اوگاریتی ttr ,خدای سامی غربی.
او جنبه مذکر ناهید بهعنوان ستارۀ صبح بود در جنوب عربستان او را میپرستیدند که در آنجا، دو جنبۀ ستارۀ صبح و غروب یکی شده بود.در سوریه، او را پسر اشتارت Aštart مینامیدند. این…