مرور رده
تاریخ باستان
از زمان پیدایش اولین آثار تاریخی تا رسیدن به سده‌های میانی را تاریخ باستان می‌نامند. تخمین زده می‌شود که این زمان حدود 5000 سال باشد. تاریخ باستان که وارد شدن از پیش از تاریخ به دوره تاریخی می‌باشد، از 30 قرن پیش از میلاد شروع شده است.
در رابطه با پایان دوره تاریخ باستان ، مورخان در اختلاف نظر هستند. برخی از باستان شناسان، پیدایش اسلام و سرنگونی امپراتوری روم غربی ، مرگ یوستی‌نیانوس یکم و روی کار آمدن شارلمانی را پایان تاریخ باستان دانسته‌اند.
قدمت تمدن تاریخ تایلند
کشفیات باستان شناسی شمال شرق دهکده Ban Chiang به اینکه قدمت تمدن برنز در تایلند به 5600 سال پیش بر می گردد اشاره می کند.
موج پی در پی مهاجران شامل Mon, Khmerو تایلندی ها بتدریج وارد سرزمینی که هم اکنون تایلند نامیده می شود شده است.…
منطقه باستانی یری : آثار بی نظیر در جهان
این نگاره و آثار تصویری درون آن در تارنمای اطلس تاریخ ایران برگرفته شده است
منطقه باستانی معروف به شهر یری در شمال غربی روستای پیرازمیان در 31 کیلومتری شرق مشگین شهر در کنار رود قره سو قرار دارد. وسعت این منطقه تاریخی 400 هکتار است و از…
سنگ نوشته مردوک آپال ایدین در سر پل ذهاب
این اثر در شمال سر پل ذهاب قرار داشته است و به خط میخی بابلی استوبه دوره كاسی ها تعلق دارد . اكنون این اثر به تهران منتقل شده است. این سنگ نسبتا كوچك سه قسمت دارد. در قسمت اول آن 17 نقش قرار دارد كه هر كدام متعلق به یك خدا است و به صورت…
زندگی اقتصادی سومریان باستان
زمین- صناعت- بازرگانی- طبقات مردم- علم
سومریان از میان رفتند، ولی مدنیت و فرهنگ آنان برجای ماند. از سومر و اكد هنوز صنعتگران و شاعران و هنرمندان و حكیمان و قدیسان برمی‌‌‌خاست. تمدن شهرهای جنوبی در امتداد نهرهای فرات و دجله به شمال انتقال…
سومریان
اگر به نقشة جغرافیایی خاور نزدیك بازگردیم و مسیر مشترك دجله و فرات را از خلیج فارس تا آنجا كه به یكدیگر می‌رسند (نزدیك شهرچة تازة قرنه) تعقیب كنیم, و آنگاه در امتداد فرات به طرف باختر پیش رویم, در شمال و جنوب این شهر, شهرهای زیرخاك‌رفتة…
کتاب بُند‌هِش
کتاب بُند‌هِش از نظر در بر د‌اشتن مطالب مربوط به اسطوره‌شناسی و علوم پیش از اسلام ایران پرارزش‌ترین و مهم‌ترین اثر پهلوی و بهترین منبع برای د‌سترسی به واژه‌های زبان پهلوی است. شاید بتوان بند‌هش را د‌ایرهًْ‌المعارف علوم پیش از اسلام، و…
خسرو و نوجوان
خسرو و نوجوان متن کوتاهی به زبان پهلوی است که د‌‌وازد‌‌ه صفحه از مجموعه‌ی متون پهلوی جاماسب آسانا را به خود اختصاص د‌‌اد‌‌ه است. د‌‌استان بی‌مقد‌‌مه و از د‌‌ست به سینه ایستاد‌‌ن نوجوانی به نام واسپوهر نزد خسرو قباد‌‌ان آغاز می‌شود. او…
تنسر، اندرزنامه‌ای از دوره‌ی ساسانی
در قرن دوم هجری، همگام با فرزانگان و دانشمندان ملت‌های مختلف که در جهت انتقال علوم گوناگون به میان مسلمانان تلاش می‌کردند، شماری از علمای ایرانی نیز که از فرهنگ و تمدنی غنی برخوردار بودند، کوشیدند تا از فرصتی که نهضت ترجمه پدید آورده بود…
جنگ پلوپونز
پلوپونز. (اِخ ) (جنگ ...) این نام بجنگ تاریخی که از سال 431 تا 404 ق . م . بین اسپارت و آتن ادامه یافت و بتخریب آتن منتهی شد اطلاق میگردد.
پلوتارک ؛ پلوتارخس
پلوتارخس . (اِخ ) فلوطرخس پلوتارک ۞ . مورخ یونانی که تقریباً بین 50 تا 120م . می زیست . او علوم وقت را در آتن بیاموخت و پیرو فلسفه ٔ افلاطون گردید. بعد به مسافرتها پرداخته به ایطالیا رفت و طرف توجه رومیها شد. مدتی هم در مصر اقامت…
اردشیر دوم پادشاه هخامنشی
اردشیر دوم . (اِخ ) (هخامنشی ) اسم این پادشاه را چنین نوشته اند: در کتیبه های هخامنشی به پارسی قدیم ارْت خْشثْر، در توریة (کتاب عزرا و کتاب نحمیا) ارْت خشثتا، نویسندگان یونانی مانند دیودور،آریان ، سترابون و پولی ین آرْتاکسِرک سِس ْ،…
اردشیر دوم شاه ساسانی
اردشیر دوم . (اِخ ) (ساسانی ) پادشاه ساسانی برادر شاپور ذوالاکتاف پسر هرمز. (مفاتیح ). برادر کوچک (؟) شاپور (دوم ) ذوالاکتاف (هویه سنبا) و جانشین او. وی از 379 تا 383 م . در ایران سلطنت کرد و او پادشاهی ضعیف النفس بود. (ایران در زمان…
نرسی
نرسی . (اِخ ) در اوستا: نَئی ریوسَن (گ َ)هه ، پارسی میانه : نرساه ، فرشته و ایزدی است نظیر جبرئیل حامل وحی ، و او پیک اهورمزداست . در پهلوی : «نئی ریوسنگ » . همین کلمه است که در فارسی تبدیل به نرسی شده است . (از حاشیه برهان قاطع چ…
اردوان اول
اردوان اول . (اخ ) پادشاه اشکانی و او اشک سوم است . وی پس از پدر خود تیرداد (متوفی به سال 214 ق .م .) بتخت نشست . در باب اسم او تردید هست ، زیرا ژوستن نام اشک سوم را فری یاپَت نوشته ، ولی در فهرست کتاب تروگ پومپه ، اردوان ذکر شده…
ارشک ارزاس
ارشک . (اِخ ) ارزاس . والی مملکتی در جوار آبیسارِس بزمان اسکندر. آنگاه که اسکندر بهند سفر میکرد در کنار رود آسِه زین هفِس تیون را بساخت . در خلال این احوال ارزاس (ارشک ) مزبور با برادر و سرداران عمده ٔ آبیسارس پادشاه آن ناحیت وارد شهر شده…