ری باستان

ری یا رگا

ری یا رگا

ری یا رگا از شهرهای تاریخی ایران است.مرکز ری باستان درپای صخره ای به نام چشمه علی بوده که سرچشمه نهرسورن بوده است .در این منطقه کاوشهای باستان شناسانی همچون دکتر اشمیت تمدنی۶۰۰۰ساله را نمایان کرده است.

بر کوه نقاره خانه آثار قلعه ای باستانی دیده میشود که در محوطه کارخانه سیمان قرار دارد و تا همین اواخر استودانهایی در اطراف آن وجود داشته است. ادوات سنگی و استخوانی متعددی در ناحیه چشمه علی پیدا شده است که نشان از پیشرفته بودن مردم آن زمان در صنعت و هنر دارد. بر تپه میل آتشگاهی وجود دارد که به دوران ساسانیان تعلق دارد.

حفاریهای این منطقه توسط دمورگان انجام شده است. همچنین تپه چال ترخان ،تپه مرتضی کرد و تپه های بسیاری در محدوده ری قرار دارند که چند هزار سال تمدن در دل آنها خوابیده است.

قطعه سفالی از چشمه علی – موزه اوور

چشمه علی در شمال شرقی ری قرار دارد و ساکنان اولیه آن از ۸۰۰۰ سال پیش در این منطقه مستقر شده اند. یک ظرف سفالی از ۶۰۰۰ سال پیش از میلاد از چشمه علی کشف شده که رگه های مس در آن دیده می شود، بنابراین چشمه علی مانند تپه زاغه یکی از اولین محل هایی است که در آن مس استخراج و در صنعت بکار گرفته شد. از این تپه بقایای اسکلت چند انسان بدست که بر روی حصیر دفن شده بودند.

فرهنگ معروف چشمه علی در پایان عصر نوسنگی در فلات مرکزی ظهور کرد و توانست از این منطقه فراتر رفته و تا جنوب ترکمنستان امروزی نفوذ کند. انتقال این تمدن در محدوده زمانی بین ۵۳۰۰ تا ۴۳۰۰ قبل از میلاد بوده است. مهمترین ویژگی این دوره، همگونی سفال هایش در یک گستره جغرافیایی نسبتا وسیع است.

این سفال ها ی قرمز رنگ ( که عمدتا مربوط به هزاره پنجم پیش از میلاد هستند)، سفال هایی دست ساز هستند. در تزئین این سفال ها شاهد افزایش بی سابقه در استفاده از نقوش حیوانات  به صورت ردیف های افقی و تکراری هستیم. این نقوش شامل حیوانات چهار پا، شاخداران و پرندگان است.

اطراف این نقوش از خطوط منحنی واری استفاده می شده که هماهنگ با شکل ظرف بوده است. مردم عهد تمدن چشمه علی خانه های خود را با خشت خام و مستطیل شکل بنا می کردند.

درتاریخ طبری میخوانیم -به ری آتشگاهی بود که از آن قدیم تر نبود- همچنین در تاریخ طبری یزدگردسوم پس از شکست از حلوان به ری آمد و آتش مقدس را برداشت و به مرو رفت

مسعودی نیز در مروج الذهب احداث آتشکده ری را به فریدون نسبت میدهد. او میگوید آتشکده ری قبل از ظهور زرتشت وجود داشته است.ری قبل از زرتشت هم شهری مذهبی بوده است و چون اعراب در فتح ری با مردم آنجا صلح کردند آتشکده را باقی گذاشتند

ری باستان

برج و باروی اشکانی ری – چشمه علی

از دیگر آثار باستانی ری دژ رشکان است که به دوره اشکانیان تعلق دارد. بقایای آثار دژ رشکان در سوی غربی کوه سرسره در محدوده کارخانه گلیسیرین قرار دارد.

در غرب قلعه آثار حمام، در شرق آن استخر، در جنوب آثار خندق دیده میشود. بر روی باروها سوراخهایی برای تیر اندازی تعبیه شده است.گورستانی باستانی نیز در کنار آن قرار دارد. در شرق کارخانه سیمان چند چهار ضلعی سنگی به چشم می خورد که سوراخی در وسط دارند و هر ضلع آن ۴ متر است. مورد استفاده آن برای ما مشخص نیست.

سراسر کوه شمالی ری گورستان است و استودانهایی در آن دیده میشود.ابو دلف نقل کرده عرب آثار بسیاری از ری خراب کرد ولی به گورستانها کاری نداشت .

در ضمن علاوه بر گورهای باستانی گورهایی از عهد دیلمیان ،آل بویه ،سلجوقیان و غیره دیده میشود ،مانند منطقه ای به نام تپه گبری قبرستان پیش از اسلام بوده است و این تپه هم اکنون همچون قلعه ای دیده میشود ،البته اکنون به دلیل کمبود زمین در اطراف ری نزدیکی به حرم عبدالعظیم مورد استفاده انبار آستان قدس رضوی قرار گرفته است!!! در این منطقه در حفاریهای سال۱۳۰۰ پارچه های ابریشمی از عهد دیلمیان از دل خاک بیرون آورده شد.

ری باستان

سنگ نگاره فتحعلیشاه که بر روی سنگ نگاره ساسانی کنده شده است – چشمه علی

ری باستان

قلعه گبری ری- درون قلعه گورستان پیش از اسلام و دوره اسلامی دارد

هرمز پسر یزدگرد دوم و سه تن از خاندان او توسط فیروز در ری به قتل رسیدند.این احتمال میرود که در بی بی شهربانو مقبره دختریزدگرد سوم نیز قرار داشته باشد. در شمال چشمه علی آثاری از باروی ری دیده میشود که متعلق به عهداشکانیان است. ظاهرا خانه حسن صباح نیز در محله قدیمی روده در کوچه صوفی قرار داشته که اکنون تخریب شده است. در کنار بقعه بی بی شهربانو دخمه بزرگی قرار دارد که بی شباهت به معابد میترایی نیست .

ری باستان

برج طغرل ری

ری باستان

حرم شاه عبد العظیم

حرم عبدالعظیم یا روضه الشجره در ری قرار دارد. در روضه الشهدا ذکر شده است که او را در این محل پای درخت سیبی دفن کرده اند. بقعه در اعصار مختلف مورد مرمت قرار گرفته است.

ابتدا در عهد سلجوقی مجد الملک محمد براوستانی از وزیران شیعی مذهب بارگاهی نیکو میسازد.شاه طهماسب نیز آنرا گسترده تر می کند.در سال ۹۴۴ قمری نیز ایوان حرم ساخته میشود.ناصر الدین شاه ایوان را آینه کاری و گنبد را تذهیب می کند.

ضریح نقره از فتحعلیشاه و آینه کاری ایوان جنوبی از اعتماد السلطنه است. قدیمترین اثر این بقعه صندوق عتیق آن است. در غرب حرم در مسجد هلاکو آرامگاه ناصر الدین شاه و در حرم مقبره رضا شاه قرار داشته است که در اوایل انقلاب تخریب شده است .

علامه مجلسی نوشته است که حضرت عبدالعظیم به فرمان علی النقی در دوره خلافت المعنزالله از سامره از راه طبرستان! به ری آمد و در حدود سال ۲۵۰ قمری چند سالی قبل از شهادت امام علی النقی فوت کرد و او را در زیر درخت سیبی دفن کردند

منبع iranatlas
عضویت
اطلاع از
guest

0 نظرات
بازخورد درون خطی
دیدن تمامی دیدگاه ها