مذاهب دوره ساسانى

با مذاهب دوره ساسانى بیشتر اشنا شوید

یک محقق ایرانى مى گوید آشفتگى اوضاع دوره ساسانیان را باید در اختلافات مذهبى آن دوره دید.

آئین زرتشت دین رسمى کشور بود. ((مذهب زروان )) و ((مذهب کیومرث )) نیز از جمله مذاهب این دوره بشمار مى رود. این دو مذهب از آئین زرتشت جدا شده است . علاوه بر این ، مذاهب و ادیان دیگرى وجود داشت :

۱ ((دین یهود)) که پیشینه حضور آن در ایران به دوران هخامنشیان مى رسد. کوروش ناجى یهودیان ، آنان را به یاران کوچانید و لذا یهودیان از بابل به غرب ایران مهاجرت کردند و در عصر ساسانیان بر تعداد آنان افزوده شد.

۲ ((دین مسیح ))، که سابقه حضور آن به دوره اشکانى مى رسد. تعداد اندکى عیسوى در غرب ایران مى زیستند. اینان ایرانیانى بودند که به مسیحیت گرویده بودند و داراى کلیساهاى معتبرى در نواجى شرق و غرب ایران بودند. این فرقه از مسیحیت به فرقه نسطورى معروف است .

۳ ((مذهب مانى )) که در سال ۲۲۸ میلادى آشکار شد و اندکى بعد سراسر ایران را فرا گرفت . علت این گسترش سریع ، سادگى این مذهب بود. اساس این مذهب بر تصفیه و تزکیه نفس و حسن اخلاق و طهارت باطن استوار بود. لذا مردم به سرعت به ان گرایش پیدا کردند و در این مذهب چنان عقیده اى استوار یافتند که با همه سختگیریهاى روحانیون زرتشتى و سلاطین ساسانى ، همچنان مقاوم و معتقد بر دین مانى ماندند.

۴ ((مذهب مزدک ))، که در سال ۴۹۷ میلادى در ایران ظهور کرد. ((قباد)) شاه ایران به این مذهب گرائید.
مزدکیان توسط ((انوشه روان )) قتل عام شدند.

۵ مذهب بودائى ؛ که از نواحى شمال شرقى ایران (هندوستان و چین ) وارد ایران شد. ابتدا در ((بامیان )) و ((بلخ )) معبدهاى مجللى بر پا کردند که معبد معروف ((نوبهار)) در بلخ ، مشهور است .

مذهب زروانیان یا زرواتیان که شاخه اى از دین زرتشت بود، مانند مذهب کیومرثیان بر این باور استوار بود که اهریمن وجود مستقلى ندارد، بلکه از شک و تردید اهورامزدا بوجود آمده است .

این دو شاخه نقطه مقابل عقاید زرتشتى است . غیر از فرقه ها و مذاهب و ادیان فوق ، در ایران عهد ساسانى مذاهب و عقاید دیگرى رواج داشته است . عقاید ((این دیصان )) (مرقیون ) که اروپائى ها ((مارسیون )) گویند، و نیز عقاید صابئین در ایران آن روزگار رایج بوده است .

سابقه دین بودا در ایران به دوران سلطه یونانیان (اسکندر مقدونى ) بر ایران مى رسد. در این دوران بود که مذهب بودا در شرق ایران راه یافت . بدون شک این دین وارداتى از هند به ایران راه یافته است . مذهب بودا در ایران با مقاومت ادیان و مذاهب داخلى مواجه شد. مخصوصا دین دولتى و رسمى زرتشت مانع بزرگى بر سر راه نفوذ این دین بود.

استبداد مذهبى دوره ساسانى ؛ آئین زرتشت ، دین رسمى و دولتى عصر ساسانیان بود و از سوى پادشاهان این سلسله با شدت بسیار حمایت مى شد. روحانیون زرتشتى که سایه پادشاه را بر سر خود حس مى کردند، در ترویج و تحمیل این دین تردیدى به خود راه نمى دادند.

اقلیت هاى مذهبى و ادیان و مذاهب داخلى و خارجى دیگر على رغم تعصبات روحانیون زرتشتى و تهدیدات دولتى مخفیانه در میان توده ها نفوذ مى یافتند. استبداد مذهبى و تعصب روحانیون قشرى عامل مهم ناخشنودى مردم ایران و سرانجام عامل اصلى سقوط امپراطورى ساسانى گردید.

روحانیون زرتشتى اختیارات نامحدود داشتند. این موبدان بودند که حق هر گونه تغییر و تفسیر در دین و احکام آن را داشتند. فشار دولتى و مذهبى ناشى از اراده روحانیون ک جان مردم را به لب رسانده بود. و سرانجام آتش در زیر خاکستر با وزش ‍ نسیمى اندک ، به همه چیز پایان داد. و ((مغ )) کشى و ((موبد)) کشى در ایران آن روزگار راه افتاد.

منبع کتاب تاريخ اديان و مذاهب جهان جلد اول
عضویت
اطلاع از
guest

0 نظرات
بازخورد درون خطی
دیدن تمامی دیدگاه ها