ایشوم / Išum/ _ خدای بابلی

منشأ او مورد تردید است. او را باخدای سومری به نام هندورسانگا Hendur sanga، یکسان می‌دانستند و احتمالاً این امر در هزارۀ سوم پیش از میلاد مرسوم بود. ایشوم خدایی بسیار محبوب به شمار می‌رفت و این موضوع از تعداد بسیار نام‌های مشتق از نام این خدا از دورۀ سوم اور به بعد معلوم می‌شود، اما او هرگز به‌صورت خدایی «بزرگ» با پرستش ملی در نیامد. در متون اسطوره‌ای، ایشوم دارای ماهیتی مبهم تر از هندورسانگا است که عمدتاً خدایی نیکوکار و رحیم بود. سوکالو sukallu جانشین آن An بود و گاهی «بلعندۀ مردم و کشور» نامیده می‌شد. در حماسۀ ارا، او نقطه مقابل خدای طاعون است که بدون تفکر عمل می‌کند و خواهان اعتدال است. اما هنگامی‌که نیروی او متوجه دشمنان کشور می‌شود، قدرت فراوانی از خود نشان می‌دهد. برخلاف اربابش او می‌تواند فرق میان جنگ «موجه» و یک جنگ «ناموجه» را تشخیص دهد. در یک متن نو_ آشوری متأخر، تحت عنوان «رویای جهان فرودین و مربوط یک ولیعهد آشوری»، نرگال به سود قربانی سخن می‌گوید و بنابراین، موجب رهایی او می‌شود مانند ِااَ ، به ایشوم هوش فوق‌العاده ای نسبت داده می‌شود و او را برای انجام دادن مقاصد خود از وسایل روان شناختی به‌طور موفقیت‌آمیزی استفاده می‌کنند.

خدای باستانی

منبع:

• کتاب تاریخ اساطیری ایران، اثر ژاله آموزگار،
  انتشارات سمت، چاپ شده در مهر ۱۳۹۵
• تهیه الکترونیکی: سایت تاریخ ما، اِنی کاظمی