تخریب مسجد “معجردار” توجیه قابل قبولی ندارد

مرجان اکبری در گفت‌وگو با «تاریخ‌ما» در خصوص تخریب مسجد معجردار اظهار کرد: مجوزی که شهرداری داشت براساس رای تجدید نظر دادگاهی بوده در این حوزه شکایت کردند ولی متاسفانه رای به صورت ابلاغ شده به دست ما نرسیده و موضوع دعوا نیز فقط خروج اثر از ثبت ملی بوده یعنی دادگاه هیچ رایی برای تخریب صادر نکرده است.

وی با بیان اینکه این امر به نوعی کم لطفی شهرداری به آثار با ارزش تاریخی ثبتی و غیر ثبتی بوده، عنوان کرد: به عقیده من تخریب آثار باستانی و قدیمی مانند مسجد «معجردار» هیچ توجیه قابل قبولی ندارد و در قانون نیز آمده که برای تخریب اینگونه مکان‌ها از سازمان میراث فرهنگی نیز کسب نظر شود.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی خراسان رضوی با بیان اینکه به نظر من احداث یک شارستان ارزش این را ندارد که یک اثر تاریخی تخریب شود، تاکید کرد: طرح قبلی دور حرم ملغا شده و طرح جدید در دست تهیه است و مراحل خود را طی می‌کند و بنا شده که آن طرح طی مصوبه‌ای که شورای عالی شهرسازی دارد و باید ملاحضات آثار تاریخی و باستانی را در دستور کار خود قرار دهد، انجام شود.

اکبری در پاسخ به اینکه آیا علت تخریب این اثر تاریخی نبود مدیرکل در سازمان میراث فرهنگی خراسان رضوی است؟ تصریح کرد: درست است که حضور مدیرکل در یک سازمان باارزش بوده ولی بدنه کارشناسی هم وظایف خود را انجام می‌دهد و مشکل اصلی ما ناشی از نگاه قدیمی و نگاهی ضد حفظ آثار تاریخی شکل می‌گیرد.

وی با اشاره به اینکه مسجد و آب‌انبار این مسجد قدمتی دارد که مربوط به دوران صفویه بوده، خاطرنشان کرد: طی صحبتی که دوستان انجام دادند؛ شهرداری اعلام کرده که این مسجد بر سر راه خیابان‌کشی آن‌ها قرار دارد؛ اما آب‌انبار تخریب نشده و در قسمتی از این خیابان قرار می‌گیرد زیرا که آب‌انبار مانع و سد راه مسیر آن‌ها قرار نگرفته است.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی خراسان رضوی ادامه داد: بعد از اینکه با تخریب مسجد روبه‌رو شدیم طی درخواستی خواستار آن شدیم که آجرهای این مسجد که قدیمی بودند به ما بازگردانده شود.

اکبری گفت: بعدها در خصوص محل نگه‌داری این آجرها تصمیم‌گیری خواهیم کرد و به محض تحویل گرفتن ما آن را در فضایی که سایر آثار باستانی ما وجود دارد قرار خواهیم داد.

وی بیان کرد: قوانین کمک می‌کند که ما بتوانیم یک زندگی همه‌جانبه و توسعه‌یافته‌تری را داشته باشیم ولی حفظ آثار باارزش تاریخی قطعا بخش لاینفک این قوانین است و اگر ما می‌خواهیم قانون را دست‌آویز خود قرار دهیم و آثار تاریخی را تخریب کنیم باید بدانیم که این عمل جبران‌ناپذیر خواهد بود.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی خراسان رضوی عنوان کرد: فقط کسانی می‌توانند این مطلب را درک کنند که در فضای هویتی و آثار تاریخی قرار داشته و همچنین نسبت به این آثار تعلق خاطر نیز داشته باشند.

ثبت ملی مسجد معجردار خلاف قانون بود

مدیر حقوقی شهرداری ثامن گفت: ثبت ملی مسجد معجردار برخلاف قانون بود و دادگاه این موضوع را تایید کرد.

سیدهادی شکیب رضوی در گفت‌وگو با خبرنگار «تاریخ‌ما» اظهار کرد: در راستای طرح بازگشایی شارستان اطراف حرم قبلا طرح بازگشایی خیابان نواب به طبرسی انجام شده بود و طرح بازگشایی خیابان نواب به هفده شهریور و بازار رضا نیز با تخریب مسجد معجردار صورت خواهد گرفت.

وی ادامه داد: در سال 94 هنگامی که طرح ما به انجام رسیده بود و برنامه‌ریزی‌های آن صورت گرفته بود میراث فرهنگی این مسجد را به ثبت ملی رساند در صورتی که ثبت این مسجد برخلاف قانون بود. 

مدیر حقوقی شهرداری ثامن تصریح کرد: این موضوع موجب شکایت شهرداری از میراث فرهنگی شد و هنگامی که دو  نهاد عمومی از هم شکایت کنند دادگاه عمومی بین آنها قضاوت خواهد کرد که در این مورد دادگاه حکم به ابطال اثر داد و پس از تجدید نظر نیز مجددا همان حکم تایید شد.

شکیب رضوی عنوان کرد: این خیابان پیش از این قرار بود که از مسیری عبور کند که مسجد فیل در آن قرار داشت ولی ما به دلیل قدمت این مسجد مسیر خیابان را عوض کردیم و به حوزه‌ای آمدیم که مسجد معجردار در آن قرار داشت.

وی خاطرنشان کرد: امروز سوال ما از میراث فرهنگی این است که چرا خانه امیری را که در پشت این مسجد قرار داشت در طرح ثبت کرده بود اما در خصوص مسجد چنین کاری را انجام نداده بود.

مدیر حقوقی شهرداری ثامن اظهار کرد: شهرداری در خانه توکلی و خانه داروغه بالغ بر یک میلیارد تومان صرف خریداری و بازسازی کرد که نشان دهنده آن است که ما به مسائل تاریخی اهمیت می‌دهیم اما مسجد معجردار تاریخی نبود و حکم دادگاه بر این موضوع صحه می‌گذارد.

شکیب رضوی گفت: ما دوست داشتیم که بتوانیم این بنا را درست کنیم اما متاسفانه در این موقعیت جغرافیایی چنین امکانی به هیچ‌وجه وجود نداشت ولی با این وجود ما تلاش خواهیم کرد که با توجه به اینکه دادگاه کل اثر را از ثبت خارج کرده است ما آب‌انبار قدیمی مجموعه را  تخریب نکنیم و این اثر تاریخی حفظ کنیم.

وی افزود: در طرح اولیه بازسازی ما چندین اثر تاریخی توسط میراث فرهنگی ثبت شده است که ما فارغ از صحت و یا عدم صحت تاریخی بودند، آنها را حفظ کردیم ولی ثبت این مسجد در نقشه‌های طرح بازسازی انجام نشده بود و از همین رو ما به پیگیری حقوقی موضوع روی آوردیم.

ما مسیر زائران را باز کردیم

مدیر روابط عمومی مجری طرح نوسازی بهسازی بافت حرم مطهر در خصوص تخریب مسجد معجردار که صبح امروز روی داد، گفت: ما تنها براساس وظیفه ذاتی شهرداری مسیر زائران و مردم را براساس قانون باز کردیم.

عباس مرادیان مقدم در گفت‌وگو با خبرنگار «تاریخ‌ما» اظهار کرد: سازمان ما طرحی را به عنوان طرح تفصیلی منطقه ثامن و یا طرح نوسازی و بهسازی بافت پیرامون حرم رضوی انجام می‌دهد که این طرح در سال 1387 ابلاغ شده و تاکنون چندین بار مورد تغییر و تحول قرار گرفته است. هم در ابلاغ اولیه و هم مراحل بعد سازمان میراث فرهنگی بناهای تاریخی موجود در بافت را به ما اعلام کرده ولی در هیچ‌کدام از مکاتبات نام این مسجد وجود ندارد. 

مدیر روابط عمومی مجری طرح نوسازی بهسازی بافت حرم مطهر تصریح کرد: در سال 1394 براساس نظر سازمان میراث فرهنگی مسیر خیابان شارستان به خاطر وجود دو خانه تاریخی یعنی تاریخ امیری و خانه بلخاسب تغییر کرده که این تغییر مسیر با هزینه‌های میلیاردی انجام گرفته است.

مرادیان مقدم عنوان کرد: حتی در زمان تغییر مسیر شارستان نیز این مسجد از طرف میراث به ما معرفی نشده بود. اما به صورت ناگهانی توسط این مجموعه به ثبت ملی رسید که با توجه به اینکه از نظر ما شرایط ثبت ملی را نداشت مورد دعوای حقوقی قرار گرفت.

وی خاطرنشان کرد: بعد از پیگیری قضایی ما زمینی را در نزدیکی مسجد فعلی به سازمان اوقاف که متولی امور این مسجد است اختصاص دادیم و برای ساخت یک مسجد جدید تعهد دادیم و محل موقت اقامه نماز را نیز برای عموم مردم در نظر گرفتیم.

مدیر روابط عمومی مجری طرح نوسازی بهسازی بافت حرم مطهر افزود: شهرداری متولی حفظ میراث فرهنگی نیست و با این وجود ما خانه داروغه و خانه توکلی را با هزینه میلیاردی و بدون حضور و مشارکت سازمان میراث فرهنگی تامین کردیم اما فصل‌الخطاب ما در مسائل مختلف قانون است و قانون این مسجد را از فهرست آثار تاریخی خارج می‌داند.

مرادیان مقدم گفت: اگر دوستان ما دغدغه میراث فرهنگی دارند می‌توانند به آثار دیگری که در همین محدوده وجود دارد و وضعیت بسیار نامناسبی بر آنان حاکم است مثل خانه امیری و سرای عزیزالله اُف رسیدگی کنند.

وی وجود هرگونه ارتباط بین تخریب مسجد معجردار و مجتمع تجاری همجوار آن را تکذیب کرد و افزود: ما تنها مسیر زائران  علی‌ابن موسی‌الرضا(ع) را باز کردیم و از مسیر آنان رفع خطر کردیم زیرا وظیفه ما است که مسیر مردم را بهبود ببخشیم و با تخریب این بنا خیابان‌های نواب صفوی و هفده شهریور به یکدیگر متصل می‌شوند که این موضوع کاهش بار ترافیکی را در پی دارد.
انتهای پیام