البرز؛ سرزمین چشمه‌سارها/ بازدید از کاخ‌ها و کاروانسراهای قدیمی

سایت «تاریخ ما» – گروه استان‌ها: ما ایرانی‌ها در معرفی جاذبه‌های گردشگری کشور و به‌تبع استان و شهرمان همیشه باصلابت سخن می‌گویم این موضوع نشان از علاقه ما به سرزمین و فرهنگمان دارد فرهنگی که در آن سفر کردن و دیدن نادیده‌ها توصیه‌شده است.

استان البرز یکی از استان‌هایی است که باوجود داشتن جاذبه‌های بسیار از دید گردشگران مخفی مانده است، جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی  این استان تا حدی ناشناخته‌اند که حتی بخش زیادی از البرزنشینان نیز از وجود آن‌ها بی‌خبرند.

دامنه رشته‌کوه‌های البرز از دیرباز به دلیل آب‌وهوای مناسب و رودخانه‌های جاری و پناهگاه‌های مطمئن، محل استقرار موقت و دائم اقوام مختلف در طول تاریخ بوده است طبق منابع و اسناد تاریخی و مطالعات باستان‌شناسی قدیمی‌ترین نشانه‌های حضور انسان‌ها در این استان مربوط به دوران نوسنگی است که آثار آن در تپه ازبکی به‌دست‌آمده است.

وجود آثاری چون تپه‌ها و محوطه‌های باستانی و بناهای تاریخی در مناطق کرج، طالقان، ساوجبلاغ و نظرآباد همگی بیانگر و معرف آن است که در دوره‌های گذشته این منطقه از فرهنگی غنی برخوردار بوده است.

زیبایی‌های ناشناخته با طبیعت حیرت‌انگیز، وجود رودخانه‌های آب شیرین، چشمه‌سارهای بسیار زیبا، غارهای طبیعی، آبشارهای مرتفع، کوه‌های بلند و سر به فلک کشیده و استوار، درختان کهن‌سال، پوشش گیاهی و جانوری متنوع، چشمه‌های آب‌معدنی با خواص درمانی، این استان را به لحاظ وجود پدیده‌های طبیعی به یکی از زیباترین استان‌های گردشگری کشور تبدیل کرده است.

از دیگر جاذبه‌های این استان می‌توان به باغ سیب مهرشهر کرج، کاخ مروارید (شمس)، روستای تاریخی آتشگاه، کاروانسرای شاه‌عباسی، مجموعه سد امیرکبیر، کاروانسرای ینگی امام، پل تاریخی کرج، امامزاده طاهر کرج، پیست اسکی دیزین، پیست اسکی خور، آتشکده تخت رستم، کاخ سلیمانیه واقع در دانشکده کشاورزی، آرامگاه شاهزاده سلیمان، باغ لاله گچسر، دره ارنگه، دهکده واریان، روستای برغان، دریاچه سد طالقان، باغات طالقان، رودخانه کرج، غار یخ مراد و آبشار سنج اشاره کرد.

در ادامه گزارش به معرفی جاذبه‌های شاخص البرز، سرزمین مادها تکه‌ای از پارس قدیم می‌پردازیم.

امامزاده طاهر (ع) گنبد فیروزه‌ای به قدمت تاریخ صفوی

امامزاده طاهر از بناهای شاخص مذهبی در استان البرز و شهر کرج است، این بنای متعلق به دوره صفویه بوده و از زیارت گاه‌های مشهور این شهر به شمار می‌رود، امام‌زاده طاهر از نوادگان امام زین‌العابدین است و گذاری بر مزار اهل قبور آن حکایت از نشانی خانه ابدی بسیاری از مشاهیر فرهنگ و ادب سرزمینمان دارد، موضوعی که ویژگی‌های خاصی به این امامزاده بخشیده است.

از اتوبان کرج – قزوین که نزدیک بشوید، بعد از پل مهرویلا و در حریم شمالی راه‌آهن کرج – قزوین در کنار اتوبان گنبد فیروزه‌ای زیبای مربوط به صحن و سرای امام‌زاده طاهر از دور پیداست، گنبدی زیبا سر بر آسمان افراشته، بخشی از این بنا متعلق به دوره صفویه و بخش دیگرش مربوط به دوره معاصر است.

آستان امامزاده طاهر (ع) در محوطه بسیار وسیعی واقع‌شده و گورستان‌ مجاور آن سرای ابدی جمع زیادی از اهالی موسیقی، و نویسندگان و شاعران و افراد مهم و برجسته‌ای مانند غلامحسین بنان، احمد شاملو، هوشنگ گلشیری، جلال ذوالفنون، حسن گل نراقی و بسیاری از هنرمندان کشور است هنرمندانی که کمتر کسی است که نام این هنرمندان را نشنیده باشد.

کاخ مروارید نگینی در صدف گردشگری کرج

کاخ مروارید یا همان کاخ شمس سکونتگاه شمس پهلوی دختر دوم رضاشاه پهلوی است که در منطقه خوش آب‌وهوای کرج یعنی مهرشهر واقع‌شده، در رابطه با این اثر ملی می‌توان چنین گفت؛ ازجمله آثار معماری ارزنده‌ای است که طی سال‌های ۴۷ – ۱۳۴۵ هجری شمسی در زمینی به وسعت ۱۱۱ هکتار و با مساحتی حدود ۲۵۰۰ مترمربع احداث‌شده است

معماری کاخ مروارید متأثر از شیوه تفکر «فرانک لوید رایت» پرآوازه‌ترین معمار آمریکایی در نخستین دهه‌های قرن اخیر است و سازه اصلی و پلان کاخ به شکل سفره‌ماهی است که صدفی را در برگرفته استمعماری این اثر متأثر از شیوه تفکر «فرانک لوید رایت» پرآوازه‌ترین معمار آمریکایی در نخستین دهه‌های قرن اخیر است. سازه اصلی و پلان کاخ به شکل سفره‌ماهی است که صدفی را در برگرفته است.

سایر فضاهای کاخ عبارت‌اند از راهرو مارپیچ و بدون پله که به سمت طبقات فوقانی امتداد دارد، سالن پذیرایی، دفتر مخصوص شمس، سالن سینما، سالن بیلیارد، آشپزخانه، اتاق‌های خواب، محل نگهداری پرندگان، استخر شنا، حمام و سرویس‌های بهداشتی، تمامی فضاهای معماری در زیر سقفی بافرم حلزونی و با نورگیرهای متعدد و به شکل دانه‌های مروارید اجراشده است.

در ضلع شمالی کاخ و در محوطه بیرونی دریاچه نیز به شکل باله‌های سفره‌ماهی طراحی و اجراشده است که قابلیت قایق‌سواری رادار است درواقع دریاچه نیز نمادی از آبزیان بوده و شنا کردن سفره‌ماهی و صدف را تجسم می‌کند.

کاروانسرای شاه‌عباسی یادگاری از دوره قاجار

کاروانسرای شاه‌عباسی کرج که از آن به‌عنوان تنها کاروانسرای درون‌شهری کشور یاد می‌شود، بازتابی از تاریخ دوره صفویه است و زمانی شاهراه ارتباطی شرق به غرب کشور بود این اثر یادگاری از دوره صفویه است که معماری آن شبیه به دیگر کاروانسراهای این دوره است مساحت کل بنا سه هزار و ۶۰۰ مترمربع و مساحت حیاط مرکزی آن ۹۰۰ مترمربع است کاروانسرای شاه‌عباسی احتمالاً در دوره پادشاهی شاه سلیمان صفوی بین سال‌های ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۹ هجری قمری بناشده است.

این کاروانسرا در ابتدا به‌عنوان پناهگاهی برای استراحت کاروانیان بوده که در اواخر دوره قاجاریه تعمیرات جزئی در بنا ایجادشده و از آن به‌عنوان مدرسه برزگران استفاده می‌شده است.

کاروانسرای شاه‌عباسی، در سمت جنوب شرقی میدان توحید و تقاطع خیابان شهدای محراب و قدس کرج در خیابان قدس یا همان میدان شاه‌عباسی معروف واقع‌شده است.

قابل‌توجه است که کاروانسرای تاریخی و گردشگری شاه‌عباسی با داشتن تالارهای پذیرایی، رستوران، سفره‌خانه، چایخانه، شربت خانه و قهوه‌خانه سنتی با ارائه غذاهای اصیل ایرانی و فرنگی در محیطی سنتی همراه با بازارچه صنایع‌دستی و سوغات محلات مختلف میزبان شهروندان و گردشگران است.

روستای بَرغان

کافی است سیزده کیلومتر از کرج دور شوید تا به روستای برغان برسید برای رسیدن  به برغان دو مسیر وجود دارد یا از کرج – رجایی شهر، جاده آتشگاه به سمت این روستا بروید و یا از بزرگراه کرج – قزوین پس از کردان به سمت برغان بروید بافت این روستا قدیمی بوده، دارای باغ‌های بسیاری است که در تمام  فصول سال به‌ویژه بهار و تابستان می‌تواند پذیرای گردشگران باشد آثار بی‌نظیر حسینیه اعظم با تعزیه قدیمی که در ایام محرم در آن برگزار می‌شود.

پل تاریخی برغان، چنار کهن مسجد جامع، درخت پیر سپیدارک و تپه باستانی قلعه کش کلاً در برغان جای گرفته‌اند بازار برغان هم در زمره قدیمی‌ترین بازارهای استان است که درگذشته مرکز تجارت محصولات کشاورزی، پنبه و نظایر آن بوده است. در سفر به برغان خرید آلوی برغان را فراموش نکنید هرچند گردو، عسل، توت، گوجه برغان و لبنیات هم از سوغات معروف این منطقه هستند. لازم به ذکر است که این روستا جزء روستاهای هدف گردشگری کشور است.

سد امیرکبیر؛ مکمل زیبایی های جاده چالوس

سد امیرکبیر که به سد کرج نیز شهرت دارد، در جاده چالوس و در محدوده استان البرز قرار دارد و مکمل زیبایی‌های جاده چالوس است ضمن اینکه قرار گرفتن در کنار این سد، چشم‌اندازی رو به آب و آسمان به بیننده می‌دهد، رودخانه کرج پس از طی مسافتی به سد امیرکبیر (سد کرج) می‌رسد که وجود این سد، زیبایی‌های رودخانه کرج را دوچندان می‌کند، سد امیرکبیر که یکی از بزرگ‌ترین سدهاست، بر روی این رودخانه ساخته شد و مسافرانی که در جاده چالوس تردد می‌کنند، این سد را نیز در طی مسیر خود می‌بینند.

سد امیرکبیر در شمال شهر کرج و در حدود ۲۵ کیلومتری محور کرج به چالوس واقع‌شده است و دریاچه این سد، یکی از مهم‌ترین مراکز طبیعی پرورش ماهی است، این سد یکی از بزرگ‌ترین سدهای کشور است و در کنار جنبه‌های فنی یکی از جاذبه‌های گردشگری البرز و کشور محسوب می‌شود، وجود رودخانه، آسمان، دریاچه، کوه‌های بلند و جاده پرپیچ‌وخم چالوس نیز بر زیبایی‌های اطراف سد امیرکبیر می‌افزاید و منظره را دل‌انگیزتر می کنند.

طبیعت زیبا و چشم‌انداز زیبای سد کرج، به‌ویژه سطح درخشان دریاچه آن، علاقه‌مندان فراوانی را به‌سوی خود جذب می‌کند و آسمان نیز با آن رنگ زیبای خود در همه ساعت‌های شبانه‌روز، از مواردی است که زیبایی‌های محیط این سد را دوچندان می‌کند.

لذت اسکی روی برف در دیزین

اما گردشگرانی که البرز را مقصد نهایی خود انتخاب می‌کنند در یک روز هم می‌توانند از سرسبزی جاده چالوس بهره‌مند شوند و هم می‌توانند در کویر اشتهارد شبی پرستاره را سپری کنند.

اما برخی که به ورزش‌های زمستانی علاقه‌مند هستند با حضور در پیست اسکی دیزین می‌توانند لذت اسکی روی برف را تجربه کنند درواقع می‌توان ادعا کرد استان البرز استانی چهارفصل است.

پیست اسکی دیزین در ۱۲۳ کیلومتری شهرستان کرج و ۷۰ کیلومتری روستای زیبای ولایت رود واقع‌شده است. وجود پیست دیزین و کوه‌ها و دشت‌های زیبا باعث شده است که روستای ولایت رود یکی از روستاهای هدف گردشگری استان البرز باشد.

پیست دیزین در سال ۱۳۴۸ تأسیس شد و در شمار پیست‌های معروف جهان قرار دارد دیزین اولین پیست در ایران است که از طرف فدراسیون جهانی اسکی مورد تأیید برای برگزاری مسابقات رسمی قرار گرفت و به‌عنوان پیست بین‌المللی شناخته شد.

پیست دیزین دارای ۳ مسیر تله‌کابین، ۲ تله سیژ، ۲۳ پیست اسکی و ۷ تله‌اسکی بشقابی و تله‌اسکی چکشی و پیست چمن است که در فصول مختلف سال پذیرای علاقه‌مندان به اسکی و سایر ورزش‌های تابستانی و زمستانی است.

البرز؛ سرزمین دریاچه و آبشارهای ناشناخته

استان البرز دارای دریاچه و آبشارهای بسیار زیادی ازجمله آبشار می‌رود، آبشار سنج، آبشار کرکبود، آبشار خور و دریاچه سد طالقان است.

آبشار سیرود

روستای سیرود در شمال غربی شهرستان ساوجبلاغ در ارتفاع دو هزار۲۵۰ متری از سطح دریا و در کنار رودخانه‌ای دائمی و زیبا هم نام روستا واقع‌شده است، این رودخانه در جهت شمال، جنوب از کوه‌های پلنگ دره و اخرک سرچشمه گرفته به‌طوری‌که شاخه‌هایی از این رودها در برخی قسمت‌ها به‌صورت آبشارهای کوچک دیده می‌شود که منظره بسیار زیبایی به وجود آورده است.

آبشار سنج

روستای سنج از توابع ساوجبلاغ در ارتفاع دو هزار۸۰۰ متری از سطح دریا در منطقه‌ای کوهستانی واقع‌شده است ارتفاع این آبشار حدود ۱۵ متر است  که بالای روستا و در دل دره‌ای زیبا جریان دارد.

آبشار کرکبود

این آبشار بسیار مهم و مشهور ایران، در منطقه طالقان، شمال آبادی کرکبود ۱۱۵ کیلومتری کرج قرار دارد، با پیمودن مسیری طولانی از کرج به‌طرف زیاران و شهرک طالقان، ازآنجا به روستای کرکبود می‌رسیم، آبشار کرکبود ۲۰ متر ارتفاع دارد.

آبشار خور

آبشار خور در شمال کرج و حدود ۳۵ کیلومتری جاده چالوس قرار دارد ارتفاع این آبشار حدود ۶۰ متر است و آب آن باوجود کم‌حجم بودن با شدت فراوان بر روی تخته‌سنگ‌های پایین اصابت می‌کند و صدای سمفونی زیبایی آن انرژی مضاعفی را در دل بازدیدکنندگان جای می‌دهد.

«یخ مراد» غاری با قندیل‌های یخی

زیبایی بکر غار یخ مراد استان البرز که در جاده چالوس واقع‌شده، در انتظار گام‌های مسافران و گردشگران نوروزی است و مسافران و گردشگران با آمدن به این غار، از تماشای زیبایی‌های داخل و خارج آن بهره‌مند می‌شوند.

غار یخ مراد در حوالی روستای آزادبر و روستای کهنه ده در منطقه گچسر و جاده چالوس در استان البرز واقع‌شده و فاصله این غار از تهران در حدود ۶۵ کیلومتر است، دریچه ورودی این غار در ارتفاعات کوه‌های منطقه واقع‌شده است و مسیر غار به‌صورت کلی، شیب‌دار و رو به پایین است.

ارتفاع این غار از سطح دریا حدود دو هزار و ۶۴۰ متر است ضمن اینکه دهانه غار یخ مراد، سه متر پهنا و هشت متر ارتفاع دارد، در ماه‌های اسفند و فروردین، قندیل‌های بسیار زیبای غار در بهترین وضعیت به سر می‌برند و گردشگران با حضور در غار در زمان‌های یادشده، تصویری بسیار به‌یادماندنی از یک غار زیبا را مشاهده می‌کنند.

سرزمین کهن البرز که تاریخ، سنت‌ها و آداب‌ورسوم دیرپایش همواره گویای جاودانگی و قدرت فرهنگی ریشه‌دار آن بوده است در خود هزاران رمز و راز دارد، البرز را تکه‌ای از پارس قدیم و سرزمین مادها می‌دانند که در رسایی فرهنگ، قدمتی به بلندای تاریخ فرهنگی ایران‌زمین دارد به همین منظور معرفی جاذبه های گردشگری این استان می تواند پای گردشگران زیادی را به اینجا بکشاند.

تازه ترین اخبار میراث فرهنگی ایران و جهان را در تاریخ ما دنبال کنید.
برچیده از سایت مهر

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.