طالقان سرزمین بلندی‌ها/فرمان شاه‌طهماسب بر کتیبه‌ای سنگی
سایت «تاریخ ما» – گروه استان‌ها: حال و هوای این روزهای سال متفاوت است، بسیاری در تکاپوی خرید هستند اما در این میان برخی نیز اطلاعات مکان‌های گردشگری شهرهای مختلف را رصد می‌کنند تا در ایام نوروز مسافرتی به‌یادماندنی را تجربه کنند، سایت «تاریخ ما» قصد دارد در گزارش‌های متعدد جاذبه‌های گردشگری استان البرز به‌ویژه شهر کرج را به هم‌وطنان عزیز معرفی کند برای این مهم یک صفحه اختصاصی با عنوان «نوروز» طراحی‌شده تا علاقه‌مندان به سفر بتوانند با مراجعه به آن جاذبه‌های گردشگری را در قالب گزارش‌های تشریحی و تصویری و فیلم مشاهده کنند.
در این گزارش قصد داریم جاذبه های گردشگری شهرستان طالقان که به سرزمین بلندی ها معروف است را معرفی کنیم، این شهرستان با بهره‌مندی از رودخانه و سد زیبا تا چند روز دیگر با گل کردن شکوفه‌ها لباس سبز بهاریش را به تن می کند تا جلوه‌ای دیگر از آفرینش زیبای طبیعت خداوندی را به رخ بکشد و گردشگران را به خود بخواند.
شهرستان طالقان در شمال غرب استان البرز و در دامنه جنوبی رشته‌کوه البرز با وسعت هزار و ۱۸۶ کیلومترمربع قرار دارد، طالقان به معنای تل، بلندا و پرتگاه و یا به‌عبارتی‌دیگر کوهستان یا سرزمین بلندی‌ها است.
اگر گذری به طالقان داشته باشیم درمی‌یابیم که این نام تا چه حد برازنده طبیعت زیبای این دیار با در اختیار داشتن کوه‌های سر به فلک کشیده و استوار، تپه‌های بی‌نظیر، غارهای طبیعی و تاریخی و آبشار و کتیبه سنگی، است.
جاذبه‌های گردشگری طالقان آن‌قدر زیاد است که شاید حساب آن‌ها از سرانگشتان دست خارج باشد، هر آنچه یک گردشگر خوش‌ذوق به دنبال آن عزم سفرکرده، در طالقان وجود داردپائین طالقان، بالا طالقان و میان طالقان بخش‌های این منطقه زیبای این شهرستان است که تاریخ آن از گذشته‌های دور تاکنون دارائی تلاطم و فراز و نشیب‌های زیادی بوده و آمادها و آل کیا و مرعشیون را در خود جای‌داده است.
همچنین طالقان زادگاه مشاهیر بنامی چون جلال آل احمد، آیت‌الله طالقانی و عبدالمجید طالقانی خطاط معروف است.
جاذبه‌های گردشگری طالقان آن‌قدر زیاد است که شاید حساب آن‌ها از سرانگشتان دست خارج باشد، هر آنچه یک گردشگر خوش‌ذوق به دنبال آن عزم سفرکرده، در طالقان وجود دارد، بنابراین طالقان با دستانی پر و غنی از آثار تاریخی، طبیعی و مذهبی به استقبال نوروز و گردشگران نوروزی می‌رود.
قله‌های مرتفع، دریاچه و سد طالقان و رود شاهرود، چهار آبشار بی‌نظیر و روستاهای بکر و زیبا از آثار طبیعی طالقان و مقبره و امامزاده، زیارتگاه و اماکن مقدس، ۳۳ تپه باستانی و تاریخی، چهار گورستان تاریخی، ۲۰ حمام تاریخی، پنج دهانه غیرطبیعی و تاریخی و دوخانه تاریخی و کتبه سنگی از آثار تاریخی آن هستند که هریک دنیایی از جاذبه‌های گردشگری را در خود جای‌داده‌اند.
رودخانه شاهرود؛ رگ حیات طالقان
یکی از جاذبه‌های بی‌نظیر طالقان رودخانه شاهرود است که از ارتفاعات جنوبی مازندران و بخش طالقان جاری است، وجه‌تسمیه آن به معنای رود بزرگ است که در بالا طالقان به هم پیوند خورده و تشکیل رودخانه شاهرود را می‌دهند و همین امر باعث شده مسیر آبیاری آن دارای مناطق طبیعی بسیار زیبایی باشد و اوج شکوه طبیعت را در این منطقه به وجود آورد.
شاهرود رگ حیاتی این سرزمین دیر کهن است که با طولی نزدیک به ۱۰۵ کیلومتر به غرب می‌رود این شریان آبی بیش از ۱۵ رودخانه کوچک و بزرگ منطقه را که از چشمه‌سارها و برفاب‌ها سرچشمه می‌گیرند، همراه خود تا سپیدرود می‌برد تا با آب‌های قزل‌اوزن آمیخته و راهی دریای خزر شود.
شکوه شاهرود و عظمت آن اندازه‌ای است که سد طالقان بر آن بناشده تا شکوه جریان رود و استواری سد منظره‌ای بی‌نظیر را به وجود آورد سد طالقان یکی از بزرگ‌ترین سدهای ایران است که بر روی رودخانه شاهرود بناشده، رودی که در مسیر خود دره طالقان را سیراب کرده و دریاچه پشت آن با حجم ذخیره فوق‌العاده، منظره بسیار زیبایی را به وجود آورده و موجب می‌شود گردشگران جلوه طبیعی بی‌بدیلی را نظاره‌گر شوند.
با سفر به طالقان گویش «تاتی» را بشنوید
طالقان داری روستاهای زیادی در بخش‌های بالا طالقان و میان طالقان و پائین طالقان است که بر جذبه گردشگری آن می‌افزاید، بخش بالا طالقان به مرکزیت روستای جوستان دارای روستاهای «آستان»، «جوستان»، «دیزان»، «گوران»، «محسن‌آباد»، «عباسک»، «کرکبود» و چندین روستای زیبای دیگر است.
میان طالقان نیز با مرکزیت شهر طالقان دارای روستاهای «شهرک»، «حسنحون»، «زبدشت»، «وشته»، «باریکان»، «پرده سر»، «سیدآباد»، «میراش» و ده‌ها روستای دیگر است.
«آرموت»، «پرگه»، «سیف بنه»، «لات مجنون»، «میر»، «اسفاران»، «انگه»، «کلارود»، «سوهان» و «نساسفلی» نیز ازجمله روستاهای پائین طالقان هستند.
گویش‌های زبان «تاتی» که گویش اهالی طالقان است، از دسته زبان‌های ایرانی شاخه شمال باختری و بازمانده‌ی یکی از گویش‌های مادی هستند، گویش‌های این زبان روزگاری از قفقاز تا شمال خراسان گسترده بود ولی امروزه با ترک‌زبان و فارسی‌زبان شدن بخشی از شمال باختری ایران تنها جزیره‌هایی از گویش‌های تاتی در منطقه به‌جامانده است.
بزرگ‌ترین این جزیره‌ها به‌جز طالقان در شهر اشتهارد استان البرز، تاکستان، بوئین‌زهرا، استان قزوین، شهرستان دماوند دیده می‌شوند.
روستای «گلیرود» زادگاه آیت الله طالقانی
روستای گلیرود که بالا طالقان تعلق دارد جزو روستاهای هدف گردشگری استان البرز بوده و زادگاه آیت‌الله طالقانی، از شخصیت‌های بزرگ انقلاب است خانه وی هنوز پابرجا و مورداحترام اهالی طالقان و گردشگران است در جوار منزل آیت‌الله طالقانی، یک حمام تاریخی نیز واقع‌شده که میزبان گردشگران بسیاری است.
بازدید از خانه های کاهگلی روستای «گته دره» / برگزاری مراسم «نوروزک»
روستای گته دره یکی از شرقی‌ترین روستاهای طالقان است که مسیر دسترسی به آن جاده‌ای است که در بالا طالقان از روستاهای جوستان، خچیره و سه‌راهی آسکان عبور می‌کند که تمامی این اماکن از روستاهای گردشگری هستند.
در این روستا خانه‌ها از سنگ با ملات گل بناشده و همین امر موجب هماهنگی زیبایی در بافت روستا شده است، رودخانه پر آب شاهرود از میان روستا گذشته و به زیبایی‌های آن می‌افزاید در این روستا مراسم سنتی مانند عید نوروزک برگزار می‌شود.
امامزاده هارون جوستان در بالا طالقان
بنای امامزاده هارون در روستای جوستان بخش بالا طالقان واقع‌شده است، بنای این امامزاده دارای گنبد رک و پلان است که درون بنا کتیبه‌ای سنگی قرار دارد که در آن فرمان شاه‌طهماسب صفوی با خط ثلث حک‌شده و در آن آورده شده که به سبب عجز و ناتوانی و عدم تمکن مالی طالقان از دادن مالیات به حکومت وقت معاف است.
چنار کلارود در ضلع جنوب غربی امامزاده محمود روستای کلارود با قطر چهار و نیم متر و عمر ۴۵۰ سال و چنار کهن‌سال در فاصله ۴۵۰ متری ضلع شرقی روستای پرگه در پائین طالقان با محیط ۱۶ متر و عمر ۱۳۰ سال از دیگر جاذبه‌های طالقان است.
اهالی روستای «پرگه» بر این باورند که هرسال عاشورا از چند نقطه این چنار کهن‌سال خون جاری می‌شود و به همین دلیل هرسال مراسم ایام محرم در کنار این درخت برپا می‌شود.
طالقان در انتظار گردشگران نوروزی
آنچه گفته شد تنها بخشی از زیبایی‌های طالقان است و مابقی زیبایی‌های بالقوه این کهن دیار تنها باید در قاب چشمان نقش ببندد تا عمق و عظمت قدرت لاینهال الهی را بازگو کند طالقان با ظرفیت‌های بی‌نظیر گردشگری مهیای میزبانی گردشگران نوروزی است تا لحظاتی بی‌نظیر را در یادها ماندگار کند.
تازه ترین اخبار میراث فرهنگی ایران و جهان را در تاریخ ما دنبال کنید.
برچیده از سایت مهر