باغ فتح آباد میزبان گردشگران/عطر زیره در بازار کرمان پیچید
سایت «تاریخ ما» – گروه استان‌ها: شهر کرمان طی سال‌های اخیر شاهد سیر صعودی حضور گردشگران داخلی و خارجی بوده است و طبق آمار تنها در بخش حضور گردشگران خارجی رشدی ۷۰ درصدی را شاهد بوده است.
کرمان همچنین در بخش گردشگری از مسیر گردشگری به مقصد گردشگری تبدیل شده است و بخش قابل توجهی از سهم مسافران نوروزی هر سال به استان کرمان اختصاص می‌یابد و شهر کرمان به عنوان غنی‌ترین شهر تاریخی استان نقش محوری در این زمینه دارد.
مرمت باغ فتح آباد به عنوان یکی از قدیمی ترین و زیباترین باغ‌های ایرانی و مرمت بازار کرمان و عمارت خواجه اتابک و حمام گنج علیخان و باغ تاریخی بی رم آباد نیز در این زمینه تأثیر گذار بوده است.
مجموعه بزرگ بازار تاریخی کرمان یکی از قطب‌های اصلی گردشگری در استان کرمان است که خود متشکل از صدها اثر تاریخی مجزا است.
در سال جاری نیز پیش بینی شده است حدود دو میلیون نفر به استان کرمان سفر کنند که بخش قابل توجهی از این افراد در شهر کرمان اقامت خواهند کرد. در نوروز ۹۸ نیز کرمان خود را برای پذیرایی از مسافران نوروزی آماده می‌کند و جا دارد با برخی از آثار تاریخی این شهر آشنا شوید.
کرمان در خصوص گردشگری در استان محوریتی قابل اتکا دارد و در حال بازیابی نقش خود در صنعت گردشگری است و طبق آمارها شاهد حضور گردشگران خارجی به ویژه اروپایی در شهر کرمان هستیم
باغ فتح آباد جذاب ترین جاذبه گردشگری کرمان
باغ فتح‌آباد کرمان که عمری ۴۰ سال بیشتر از باغ شازده ماهان دارد در سال ۱۲۱۸ ساخته شده اما آنقدر که باغ شازده ماهان معروف شده این عمارت و باغ را کسی نمی‌شناسد.
این بنای تاریخی تفرجگاه حاکم کرمان بوده که اطرافش را باغ پسته کاشته بود و از زمین‌های آن برای ضبط و خشک کردن پسته استفاده می‌کردند. حاکم کرمان نیز هفته‌ای سه بار به این مکان می‌آمده است. تا اینکه فرمانفرما حاکم کرمان می‌شود، قصد خرید این باغ را می‌کند اما آن را نمی‌فروشند تا اینکه او باغ شازده ماهان را می‌سازد.
رفته رفته هر چه درختان باغ شازده تنومندتر می‌شوند، از عمر درختان باغ فتح‌آباد هم کاسته می‌شود تا جایی که آنجا آباد و اینجا از رونق می‌افتد و سال‌ها به‌عنوان مخروبه‌ای در حاشیه شهر باقی می‌ماند. قنات باغ خشک می‌شود و درختانش از بین می‌روند.
گردشگران به باغ شازده می‌روند و از باغ فتح آباد غافل می‌شوند تا جایی که باغ شازده به عنوان یکی از ۹ باغ ایرانی در فهرست جهانی یونسکو ثبت می‌شود اما فتح آباد می‌ماند و یک مخروبه.
تا اینکه در سال ۹۳ استاندار وقت تصمیم می‌گیرد این بنای تاریخی که با شماره ۷۲۸۴ در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده بود، مرمت شود و تمام این کار را مؤسسه اجرایی بنیاد توسعه و عمران موقوفات با همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری انجام می‌دهد.
باغ هرندی کرمان دروازه تاریخ کرمان به روی گردشگران
مجموعه باغ هرندی کرمان واقع در ابتدای خیابان فردوسی یکی از ساختمان‌های عهد قاجار این شهر است که وجود دو موزه «باستانشناسی» و «سازهای سنتی» در آن باعث شده تا این بنا اعتباری بیش از گذشته برای کرمانی‌ها و علاقه‌مندان به سازهای سنتی و آثار باستانی داشته باشد.
این باغ در دوره قاجار توسط «عدل‌السلطنه» یکی از صاحب منصبان نظامی آن دوره بنا نهاده شد و در سال ۱۳۱۳ شمسی به مبلغ ۴۰ هزار تومان به مرحوم ابوالقاسم هرندی که یکی از تجار مطرح کرمان بود فروخته شد.
این مجموعه به دلیل توقف چند روزه رضاخان در مسیر سفر تبعیدش مورد توجه قرار گرفت و در سال ۱۳۵۴ توسط مالک باغ به وزارت فرهنگ و هنر اهدا شد.
باغ هرندی مدتی نیز به عنوان ساختمان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمان مورد استفاده قرار گرفت و در حال حاضر طبقه همکف ساختمان موجود در آن به‌عنوان موزه سازهای سنتی و طبقه اول آن به‌عنوان موزه باستانشناسی مورد بازدید علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.
باغ هرندی کرمان مجموعه‌ای از اندرونی، بیرونی، بهار خواب، حمام آشپزخانه، اتاق‌های مستخدمین، گاوگرد، حوض، آب‌نما، اصطبل و درختان مختلف بوده است که به مرور زمان دستخوش تغییرات زیادی شده است.
آب‌رسانی درختان این باغ از چاه و گاوگرد باغ تأمین می‌شده که خوشبختانه گاوگرد و همه تجهیزات آن در گوشه ضلع‌غربی باغ هرندی موجود است.
همچنین اتومبیلی که عنوان می‌شود رضاخان در زمان حضورش در کرمان از آن استفاده می‌کرده است پس از بازسازی در این باغ در معرض دید عموم قرار گرفته است.
نگاهی به بزرگترین راسته بازار خاورمیانه
بازار بزرگ کرمان که در شهر کرمان واقع شده است، یکی از تاریخی‌ترین بناهای این شهر است و به روایتی طولانی‌ترین راسته بازار ایران به شمار می‌رود.
در مرکز شهر کرمان، از اطراف میدان مشتاقیه (شهدا) تا میدان ارگ، بازار شهر کرمان جهت مبادلات کالا و خرید و فروش و عرضه محصولات گوناگون به صورت راسته بازارهای تخصصی فعال است (هر راسته بازار به یکی از کالاها اختصاص دارد). بازار کرمان که دوره‌های تاریخی بسیاری را پشت سر گذاشته، هم اکنون نیز شاهد تغییرات جدیدی است. سبک معماری آن بسیار غنی و با ارزش بوده و راسته بازارهای شهر کرمان نسبت به بازارهای سایر شهرهای ایران طولانی‌تر می‌باشد.
این راسته بازار از میدان ارگ شروع و به میدان مشتاقیه ختم می‌شود. هر بخش از بازار کرمان در زمان یکی از فرمانروایان این شهر ساخته شده و به خاطر برخی ویژگی‌هایش در ایران منحصر به فرد و دارای شهرت جهانی است.
بازار کرمان که به بازار گنجعلی خان نیز شناخته می‌شود، یکی از مهمترین مراکز تاریخی و همچنین تجاری کرمان است به طوری که بیش از ۶۰ درصد آثار تاریخی این شهر را در خود جای داده است.
نمای گچبری در سقف این چهارسوق زیبا مربوط به حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ سال پیش است و هنوز در جای جای این سقف نقاشی‌های رنگ روغن قابل مشاهده است.
راسته بازار کرمان که در مقایسه با دیگر بازارهای ایران معماری متنوع و بی نظیری دارد ترکیبی از هنر دوره‌های مختلف است به اضافه اینکه در هر یک از این بازارها بناهایی چون مسجد و حمام نیز وجود دارد.
بازار بزرگ کرمان همچنین در اطراف خود دارای بناهای دیگری است که هر یک در ارتباط با بازارهای مختلف و در دوران‌های مختلف به وجود آمده‌اند به طور مثال مجموعه ابراهیم خان که از بناهای معروف است شامل مدرسه و مسجد و کاروانسرا و حمام می‌شود و یا مجموعه وکیل که در بازار وکیل قراردارد و مدرسه و مسجد وکیل را در خود دارد.
یکی از ویژگی‌های دیگر بازار کرمان بازارهایی که به صورت غربی و شرقی این بازار را قطع کرده‌اند که دو بازار قلعه و قلعه محمود در راستای هم و در جهت عمود بر راستای بازار قرار دارند.
بازار قلعه به دلیل نزدیکی به بازار راسته از رونق بیشتری برخوردار است اما هم اینک تعدادی از مغازه‌های بازار قلعه که دورتر از بازار اصلی هستند در دست پارچه فروشان خارجی هستند.
بازار بزرگ کرمان از بازارهای متفاوت چون بازار گنجعلی خان، بازار اختیاری، بازار قیصریه زرگری، بازار مسگرها، بازار کفاش‌ها، بازار کلاه مال‌ها، بازار آهنگری، بازار عزیز، بازار عطاران، بازار مظفری، بازار قدمگاه، بازار قلعه محمود و بازار قلعه تشکیل شده است.
از دیگر بخش‌های بازار کرمان چهارسوق هایی است که این بازار را به دیگر بازارهای فرعی ارتباط می‌دهد نظیر چهارسوق گنجعلی خان که محل تقاطع دو راسته بازار است و در گذشته این چهار سوق یکی از پر ترافیک ترین نقاط تجاری شهر کرمان بوده است.
حمام تاریخی گنجعلیخان
حمام گنجعلی خان اوج هنر و شاهکار معماری دوران صفویه به دستور گنجعلی خان حاکم وقت ساخته شد. این حمام در مسیر اصلی بازار کرمان قرار گرفته و تا سال ۱۳۱۶ هجری شمسی مورد استفاده قرار می گرفته و در سال ۱۳۵۰ پس از مرمت و بازسازی به موزه مردم شناسی تبدیل شد. حمام گنجعلی خان یکی از بناهای مجموعه گنجعلی خان در شهر کرمان است که در سال ۱۰۲۰ هجری قمری (۱۶۱۱ میلادی) ساخته شده است.
گنجعلی بیک ملقب به گنجعلی خان از حاکمان کرمان در زمان شاه عباس بود که کارهای عمرانی مهمی در کرمان انجام داده است. او برای اینکه در وسط شهر تفرجگاه‌های عمومی وجود داشته باشد، ابتدا یک میدان بزرگ ایجاد کرد. این میدان که بیش از صد متر طول و پنجاه متر عرض دارد از چهار طرف با بناهای اختصاصی شامل مدرسه، مسجد، بازار و حمام (چهارسوق، آب انبار و ضرابخانه) محصور شده و یک مجموعه عالی از آثار عمرانی عصر صفوی می‌باشد.
این حمام مجموعه‌ای از تلفیق هنر معماری و کاربرد مصالح گوناگون با فضایی متناسب و مردم وار است. معمار حمام و مجموعه، استاد محمد سلطانی معمار یزدی بوده است. معماری که به حق اوضاع اقلیمی، اقتصادی و فرهنگی زمان خود را می شناخته است. حمام اثری بدیع با کاشیکاری های زیبا، نقاشی‌ها، گچبری ها، مقرنس کاری‌ها و کاربندی‌هایی است که چشم را نوازش می‌دهد. سردر ورودی این حمام نیز با نقاشی‌های زیبای عصر صفوی تزئین شده است.
جنگل بزرگ شهر کرمان
خاک شهر کرمان در حاشیه شرقی خود، بستر بزرگترین جنگل دست کاشت ایران است، جنگلی با ۲۳۰ هکتار مساحت که سایه یک دستش آسایشگاه مردم شده است.
این جنگل بزرگترین ذخیره گاه گیاهی شهر کرمان است هر چند در غرب کرمان نیز پارک جنگی شهید باهنر قرار دارد اما کوهستانهای شرقی و جنگل قائم و دریاچه مصنوعی مجاور آن در کنار آثار تاریخی مانند گنبد جبلیه، تحت درگاه قلی بیگ و قلعه‌های تاریخی دختر و اردشیر زیبایی خاصی به شهر داده‌اند.
جنگل قائم با درختان بی شمار خود، شش دهه است که بی وقفه، این شهر را، سرپا نگه داشته است. این جنگل ۳۰۰ هکتاری بدون شک زیباترین لحظات را برای مسافران ایجاد می‌کند.