از کرشمه و غمزه تا فراموشی زبان فارسی

حسن بلخاری رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
کشور امروز پنج‌شنبه (۲۷ شهریور)، مطابق با سالگرد
درگذشت استاد شهریار و روز بزرگداشت زبان و ادبیات
فارسی در نشستی مجازی به همین مناسبت،  گفت:
نخست گرامی می‌دارم امروز را که روز فردسی، روز جامی، روز عطار و
البته سالروز استاد شهریار است و همچنین گرامی می دارم و ارج
می نهم تمام کسانی که در تاریخ و فرهنگ ایرانی زبان گوهرین
فارسی را پاس داشتند.

وی به بحث و پرسشی در جهان اندیشه و فلسفه اشاره کرد که زبان
را در قاموس فرهنگ و معنا به امری عرضی یا ذاتی تقسیم بندی می کند
و گفت: اگر عرضی باشد همچون جامه‌ای در تَن است که می
تواند فرم باشد و در طول زمان دچار فرسودگی شود و به عبارتی آن را
تغییر داد، ولی اگر ذات باشد، نسبت ذاتی با معنا پیدا می کند. اگر
نسبت ذاتی شد ظرف بدون مظروف و مظرف بدون ظرف هویت ندارد. تفکر
غالب این است که زبان عرضی است و همین امر باعث تنوع زبان شده است
و بر اساس کثرت و تعدد می توان معنا را به زبان های متعدد
انتقال داد ولی اعتقاد دارم نسبت زبان با معنا یک نسبت ذاتی
است و مهمترین دلیل هم قرآن کریم است. قرآن به عربی است و
آیه های متعددی بر اصرار و تاکید را در قرآن داریم که می
توان چنین تحلیل کرد که اگر عربی نبود. خدا اصرار
دارد باید به زبان عربی نازل می شد. تاکید به گونه ای است که
اگر زبان عربی نبود ظاهرا قرآن نازل نمی شد.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی اظهار کرد: اگر نسبت ذاتی بین
زبان و معنا قائل شدیم بحثی درباره جایگاه زبان فارسی در اندیشه
فرهنگ و  حکمت ایرانی به وجود می آید که فرهنگ جوهری ما را
می سازد.

زبان عرفان فارسی است

وی با اشاره به آثار فلسفی عربی ابن سینا، شیخ اشراق،
سهروردی و دیگر بزرگان گفت: زبان فلسفه بزرگان عربی بوده است ولی
زبان عرفان فارسی است چون شعر فارسی به دلیل زیبایی شناسی
بیشتر به دل می نشیند. اگر به ۱۴۰۰ سال گذشته نگاه کنیم مفاخر
آثار فیلسوفان ایرانی آثار خود را به زبان عربی نوشتند چون زبان
فقهی عربی است ولی زبان عرفانی ما فارسی است. چون ذات آن جمیل است
و این زبان حامل و میراث فرهنگ ایرانی است. 

زبان فارسی دارای کرشمه و غمزه است و مهمترین نقش زبان فارسی را
این می دانم که عهده دار حمل زیبایی های عرفانی ما ایرانی هاست.
حافظ در مرکز آن قرار دارد و هیچ کس نمی تواند مدعی شود که
از عظمت های نهفته در آن آگاهی دارد مگر مسلط به زبان فارسی
باشد چون این زبان اجازه درک معنا را می دهد.

شهریار  پشتوانه جدی برای انقلاب شکوه‌مند اسلامی
بود

نماینده مردم تبریز و عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در پیامی
تصویری برای این رویداد گفت: استاد شهریار را یکی از حامیان
پرو پاقرص انقلاب اسلامی می‌دانیم و کسی بود که در مسیر انقلاب
اسلامی همراه پشتوانه جدی برای انقلاب شکوه‌مند اسلامی بوده
است.

روح‌الله متفکر آزاد گفت: استاد شهریار،
شناسنامه این سرزمین است و یادآور شاعران بلند آوازه ای
همچون فردوسی، حافظ  و سعدی است. شهریار در دوره
معاصر نه‌ فقط در زبان فارسی بلکه در زبان ترکی آثار
ماندگاری را خلق کردو درک دقیقی از تحولات پیرامون خود داشته است.
یادشان را گرامی می‌داریم که ادبیات فارسی و ترکی در ذیل نام
ایشان قرار گرفته است.

شعر چکیده‌ای از حکمت است

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر شورای پاسداشت
زبان فارسی نیز در ایم مراسم گفت: زبان فارسی سرشار از معرفت
است و نمی‌توان در حوزه ادبیات فارسی شعری را سراغ گرفت که از
حکمت اندیشه و دانش نشأت نگرفته باشد به‌ویژه زمانی که به
دوره‌های گذشته نگاه می‌کنیم و زوایای فکری و فرهنگی بزرگان را
مورد بررسی قرار می دهیم به خوبی متوجه می شویم چیزی که امروز به
‌عنوان شعر با آن روبرو هستیم چکیده ای از حکمت است.

محمود شالویی افزود: شعر هیچگاه خالی
از اندیشه های حکیمانه نبوده و هیچ شاعری به عنوان شاعر محض
تلقی نمی‌شده و هر کس چیزی گفته از اموال فکری و معرفتی خود آن را
تراوش  بخشیده  و در اختیار ما قرار ‌داده است و بهترین
معارف و معانی در قالب شعر منتقل شده است و اگر شعر نبود این‌همه
عاطفه و احساسات عمیق وجود نداشت.

دبیر شورای پاسداشت زبان فارسی گفت: زبان فارسی این امکان را
فراهم کرده است که برای بیان زبان و احساسات زبان شعر به عنوان
هنرمندانه‌ترین زبان گفتاری به کار گرفته شود. 

روز شعر و ادب فارسی باید به نام فردوسی
نام‌گذاری می‌شد

استاد پیشکسوت زبان و ادبیات فارسی و پژوهشگر نیز در این
مراسم گفت: روز بیست و هفتم شهریور به عنوان زبان ادب فارسی
در این سال‌هانامگذاری شده است. نخست عرض کنم علاقه جدی
به شهریار و شعرش دارم و با آشنایی و دوستی که با وی داشتم
بی‌تردید شهریار اگر زنده بود نخستین کسی است که به این نام‌گذاری
اعتراض می‌کرد. این به‌معنای این نیست که شهریار شاعر بزرگی نیست
منتها باید این روز با نام فردوسی نام‌گذاری می‌شد که پیشرو و ولی
نعمت همه سرایندگان است و اگر به هر دلیلی نمی‌خواستند به نام
فردوسی نام‌گذاری کنند باید سعدی را انتخاب می کردند؛
زیرا  شهریار نیز اهمیت ادبیات کلاسیک همچون فردوسی،
حافظ و سعدی را می‌شنخت. 

دکتر اصغر دادبه گفت: متاسفانه زبان
فارسی در حال فراموش شدن است و متأسفانه این روزها این مسئله
را بیشتر به ذهن می‌آورد و اکنون متأسفانه بی‌توجهی به شعر و
ادب که بزرگ‌ترین سرمایه  آبرو، حیثیت و هویت ماست چنانکه
باید، مورد توجه قرار نمی گیرد.

این پژوهشگر افزود: زبان وقتی اهمیت پیدا می‌کند که پشتوانه ادبی
داشته باشد و به همین دلیل تمام شاعران و تمام کسانی که حتی
مداح بودند و در برابر قدرت‌ها مداحی می‌کردند به زبان غنا
بخشیدند. اگر امروز ما این گنجینه عظیم را نداشتیم زبانمان آن‌قدر
مهم نبود. زبان علم اهمیت ویژه‌ای دارد اما آثار ادبی و هنری
اهمیت خاص خودشان را دارند و به زبان معنای ویژه‌ای می دهند.

انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با همکاری معاونت امور فرهنگی وزارت
فرهنگ و ارشاد اسلامی و بنیاد شهریار، پنجشنبه ۲۷ شهریورماه نشست
مجازی  روز شعر و ادب فارسی و بزرگداشت استاد محمد حسین
شهریار را با حضور و سخنرانی جمعی از استادان و مسئولان فرهنگی
کشور برگزار کرد.

ممکن است شما دوست داشته باشید
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.