تبیین اندیشه امام و رهبری جهاد امروز روحانیت است

آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی دامت برکاته درجمع جبهه روحانیت مردمی انقلاب اسلامی مشهد ضمن تشکر از حاضران گفت: یک خلأیی در یکی دو دهه اخیر در روحانیت به وجود آمده و شاید می‌بایست از اول نظام مقدس جمهوری اسلامی به این امر توجه می‌شد، اما مورد غفلت قرار گرفت و این علت و عوامل زیادی هم دارد. روحانیت آن حقیقت و واقعیتی که دارد، مبدأ برای صدور یک چنین انقلاب عظیمی در دوران معاصر شد، این هویت و واقعیتش را خودش بیش از دیگران باید توجه کند.

وی با تاکید بر اینکه روحانیت باید به این ارزش و توانایی بیش از اقشار دیگر توجه کند و دائماً در صدد پویایی و تکامل این حقیقت و واقعیت باشد، افزود: ولی باید اقرار کنیم که متأسفانه در این مسئله کوتاهی فراوان شده. اما باید به این موضوع پرداخت که روحانیت شیعه چه جایگاه، هویت و توانایی‌هایی دارد؟

وی افزود: روحانیت شیعه با هیچ گروهی از روحانیون هیچ مذهبی قابل مقایسه نیست، برای اینکه شیعه یک ادعایی دارد و اهداف بلند مدتی را دنبال می‌کند که همان حکومت جهانی حضرت حجت (عج) است. سایر مذاهب دیگر تنها معتقدند به اینکه یک مصلحی می‌آید. «هو الذی أرسل رسوله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین کلّه و لو کره المشرکون» هویت شیعه در این آیه است.

فاضل لنکرانی بیان کرد: روحانیت شیعه پشتوانه فکری این نظر و این مطلب است، بن‌مایه‌ها و پایه‌های این نظر را تبیین می‌کند، استخراج می‌کند و به جامعه، دنیا و بشریت نشان می‌دهد. پس این یک ادعای مبالغه‌انگیز و گزاف نیست که بگوئیم روحانیت شیعه یک مجموعه‌ای است که قابل مقایسه با هیچ گروهی از روحانیت در هیچ مذهبی نیست.

وی تاکید کرد: در قدیم الایام روحانیت شیعه اختصاص به فقه و اصول و فلسفه هم نداشت و در طب، ریاضیات و هندسه هم نقش داشت. هنوز هم عالمانی در سلسله همان توان گذشته داریم که این جامعیت را دارند. ولی با قطع نظر از علومی مانند طب، هندسه و ریاضیات خود فقه شیعه.

وی گفت: مرحوم والد ما رضوان الله تعالی علیه می‌فرمودند فقه شیعه یک سرمایه‌ عظیم و بی‌نظیر است، در هر زمانی این فقه در هر موضوعی می‌تواند ورود پیدا کند و نظریه‌ قریب به واقع را ابراز کند. فقه شیعه در ابواب مختلف به برکت نظام اسلامی ایران توسعه پیدا کرده. ما یک بحثی را داشتیم در قبل از انتخابات به نام فقه انتخابات، اینکه انتخابات از منظر فقه چگونه است؟ احکام فراوانی دارند، مردمی که انتخاب می‌شوند، افرادی که خودشان را در معرض قرار می‌دهند، انتخاب کنندگان، انتخاب شوندگان، مسئولین اجرایی و نظارتی و همه و همه هر کدام صدها حکم دارند. 

لنکرانی تصریح کرد: روحانیت شیعه از نظر علمی و از نظر میدانی به اصطلاح امروزی‌ها، یعنی هم از نظر تئوری و هم از نظر عملی در همه دوران‌ها پیشتاز بوده. علت حرکت‌های موفق طول تاریخ، حضور روحانیت بوده. تاریخ ایران، عراق و کشورهای دیگر به خوبی بر این مسئله گواهی می‌دهد.

وی بیان کرد: تعابیری که امام رضوان الله تعالی علیه راجع به روحانیت شیعه دارد نظیرش را در کلام هیچ مرجع تقلیدی ندیدم. امام وقتی تصمیم گرفت بر انقلاب که غیر از مبادی علمی و تقوایی و معنوی که داشت دو شناخت کامل داشت، شناخت از مردم و روحانیت. امام مردم را بهتر و زودتر از همه شناخت و شاید آن درجه بالایی که از اعتماد امام به مردم داشت الآن نمونه‌اش را بخواهیم در رهبری بپذیریم. نگاه امام به مردم همان تعبیر الخلق العیال الله بود. ارزشی که برای مردم قائل بود فقط یک شعار سیاسی نبود و به قصد خدمت به آن‌ها بود.

فاضل لنکرانی افزود: من کسی را سراغ ندارم مثل امام توانایی روحانیت شیعه را بشناسد. در عین آن ناراحتی‌ها و ضربه‌هایی که از سوی بخشی از متحجرین روحانیت به امام تحمیل شد و خون دل‌ها خورد اما همیشه روحانیت نقطه امید امام بود.

وی با بیان اینکه امام شاگردانی را تربیت کرد که این‌ها نقطه امید امام بودند و با همان‌ها انقلاب را آغاز کرد، گفت: متأسفانه در این دهه اخر بعضی سخنران‌هایی که خودشان را منصوب به روحانیت می‌دانند، بیشتر راجع به خون دل خوردن امام از روحانیت متحجر می‌گویند. اما اگر از امام می‌پرسیدیم ایشان می‌فرمود که بخش قلیل از روحانیت است. آن روحانیتی که امام به او امید داشت همان روحانیتی بود که در دهه اول انقلاب در دفاع مقدس بیشترین آمار شهدا را داشت.

فاضل لنکرانی افزود: مرحوم والد ما رضوان الله تعالی علیه می‌فرمود عده‌ای فکر می‌کردند که امام شخصیتی است که دنبال قدرت است و ما هم دنبالش افتادیم. یک وقتی ایشان فرمودند من به یکی از مراجع آن زمان گفتم فکر نکنید حمایت ما از امام مثل حمایت طرفداران شما از شماست، ما برای اسلام زیر علم امام سینه می‌زنیم نه برای اینکه بین مردم بزرگ شود! امروز علم اسلام را آقای خمینی بر دوش گرفته و ما برای تقویت اسلام پشت سر ایشان هستیم.

وی تاکید کرد: باید روی همین مسیری که امام برای ما راجع به روحانیت و مردم ترسیم کرده حرکت کنیم. البته این مطلب ریشه‌های قرآنی و روایی دارد و فقط فلسفه سیاسی امام نبود.

لنکرانی با تاکید بر اینکه روحانیت باید به هویت و حقیقت خودش توجه کند، اظهار داشت: این هویت چطور شد در طول تاریخ تا حالا شکل گرفت؟ اولین مسئله‌اش مسئله علم است، حتی قبل از مسئله تقوا، ولو اینکه خود علم خشیت از خدا می‌آورد وگرنه علم نیست. «انما یخشی الله من عباده العلماء».

وی افزود: روحانیت هر چه از جهت علمی خودش را قوی‌تر کند موفق‌تر خواهد بود. اصلاً یک علتی که روحانیت سایر مذاهب خیلی موفق نیستند این است که از جهت علمی ضعیفند. در حوزه قم، مشهد، اصفهان و نجف این مسئله باید در رأس همه مسائل باشد و بنیه علمی تقویت شود.

وی بیان کرد: در دو دهه اخیر از ناحیه هم‌لباسی‌های کم‌سواد یا بی‌سواد ما، ضربه‌ها و آسیب‌هایی به روحانیت وارد شده. به نظر من یکی از کارهایتان در جبهه همین است. این‌ها سبب شد که بین مردم و روحانیت فاصله بیفتد. مردم وقتی اعتقاد علمی داشته باشند به یک روحانی، بدانند که آن دین را فهمیده، به راحتی دین را از او اخذ کنند. امروز اگر یک طلبه‌ای اندیشه‌اش اندیشه جهانی نباشد از غافله انقلاب عقب است. ما باید دین، ولایت و فقه را در همین مسیر قرار بدهیم. 

فاصل لنکرانی تاکید کرد: این روایت معروف بنی الاسلام علی خمس، نماز، روزه، حج، زکات و ولایت، ائمه تصریح می‌کنند که بین ولایت و بقیه امور فرق است، ما نودی بشیءٍ مثل ما نودی بولایة، این ولایت را امام برای ما به حکومت معنا کرده. اگر یک طلبه‌ای بگوید اصلاً ما چیزی به نام حکومت در دین نداریم، این طلبه‌ای است که مال ۵۰ سال پیش است. این حرف مثل این می‌ماند که بگوید بشر نیاز به برق ندارد. روی این مسئله نیز کار کنید و با ادله منطقی و بحث درست این مطلب را جا بیندازید.

وی افزود: امروز کار جهادی روحانیت به این است که بیاید برای افکار امام کتاب بنویسد و مبانی افکار رهبری را ذکر کند. فقط به خاطر عشق به امام خمینی نیست که می‌گوییم اسلام حکومت دارد، متن دین ماست. روحانیت شیعه نمی‌تواند در مقابل چیزهایی که دینشان را هدف قرار می‌دهد سکوت کنند. امام این را آرمان‌های انقلاب قرار می‌دهد. امروز به اسم دین اختلاس و دزدی کردند. مردم از دین زده می‌شوند.

وی با اشاره به تبلیغات ضد دین با این محتوا که دین فردی است نه اجتماعی بیان کرد: پس آن چند سالی هم که امیرالمؤمنین(ع) حکومت کرد نباید حکومت می‌کرد، این یک توطئه‌ی دشمن است برای زدنِ این فکر امام.

فاضل لنکرانی یکی دیگر از آسیب‌ها را سلب اراده از مردم دانست و یادآور شد: این نه با مبانی دین سازگاری دارد و نه با افکار امام و رهبری. اراده مردم در دین ما ارزش دارد، وقتی این مطلب به جامعه نخبگان می‌رود که اراده شما مثل اراده سایر موجودات است، اینها از دین زده می‌شوند. روی این محور هم کار کنیم و کار کنید. اینکه رهبری می‌فرمایند رأی مردم حق الناس است یعنی این اراده ارزش دارد. حق است، یک چیز شکلی نیست، این حق باید برایش اثر بار بشود.

وی افزود: امیرالمؤمنین(ع) در یکی از خطبه‌های نهج البلاغه می‌فرماید هیچ وقت ْآن کسی که اضعف مردم است فکر نکند که او نظرش برای حاکم بی‌ارزش است و حاکم از نظر او نباید بهره‌مند بشود، باید از نظر او هم بهره‌مند بشود.

فاضل لنکرانی تصریح کرد: عنوان مبارک این اجماع را که دیدم یک خطری را احساس کردم. ادعای ما این است که روحانیت همه‌شان مردمی هستند؟ تقسیم روحانیت به مردمی و غیر مردمی در دراز مدت چه آثاری خواهد داشت؟ شما همین روایتی که در مرامنامه‌ی خودتان به آن استشهاد کردید که ما همه مردم را ایتام آل محمد می‌دانیم. «رحمةً للعالمی»، فلسفه بعثت و رسالت پیامبر اکرم است، رحمت برای عالمین است. قرآن هدیً للناس است. این‌ها محورهایی است که اجتماعی بودن دین را کاملاً به ما نشان می‌دهد.

وی افزود: حالا ما نمی‌توانیم بگوئیم هدیً لبخشی از ناس. من هم می‌دانم که منظور شما این نیست که بخواهید این تفصیل را شکل بدهید ولی مراقب باشید که این تفسیر شکل نگیرد. ‌روحانیت ما از اول مردمی بوده منافقین آمدند بین روحانیت و مردم جدایی انداختند. روحانیت باید به متن مردم برگردد و این رجوع به متن مردم هزاران بار ریشه‌دارتر از روحانیت قبل از انقلاب است.

فاضل لنکرانی در ادامه سخنانش گفت: تعبیر به رجوع هم شاید مصامحه باشد چون واقعاً روحانیت و مخصوصاً در این قضیه کرونا همیشه همراه مردم بوده ولی آن ارتباط وسیع بین روحانیت و مردم را باید محکم‌تر کنیم. گفت‌وگو با جوان‌ها، دانشگاهی‌ها، اساتید دانشگاه و اقشار مختلف مردم صورت گیرد.

وی بیان کرد: مرحوم والد ما رضوان الله علیه سال ۷۷ به مشهد مشرف شده بودند در جلسه‌ای مرحوم آیت الله فلسفی رضوان الله تعالی علیه، رئیس دادگستری خراسان و جمع زیادی از قضات را ملاقات کردند. از مرحوم والد ما نصیحتی خواستند، فرمودند مردم یک اعتراض به من و شما دارند و این اعتراض وارد است. مردم می‌گویند قبل از انقلاب ما می‌دیدیم که در خانه‌ای در بالاشهر تهران باز می‌شود یک ماشین آخرین مدل و عقبش یک افسر و یا یک مسئولی که صورتش تراشیده است بیرون می‌آید اما الآن می‌بینیم از همان خانه در یک ماشین بالاتر صندلی عقبش یک مسئول بیرون می‌آید، چرا زندگی‌تان را عوض کردید؟

فاضل لنکرانی با تاکید بر اینکه روحانیت باید در میدان باشد گفت: دشمن از این بی‌توجهی و غفلت بهره می‌برد. می‌خواهد روحانیت مقدس کنار بایستد و همان قضایایی که در مشروطه پیش آمد را به یک نحوی ایجاد کنند. باید وظیفه‌مان را انجام بدهیم و ارتباط‌مان را با مردم عمیق‌تر کنیم و فاصله‌ها را کمتر.

وی در آخر تاکید کرد: روحانیت باید از دین و انقلاب حراست کند. باید حواسمان باشد چه بهایی برای این دو داده شده است. امیدوارم به مدد خداوند و معصومین در راهی که در آن قدم گذاشته‌اید موفق باشید.

پایان خبر / تاریخ ما