کتاب‌هایی در یادروز قیصر ادبیات فارسی
به گزارش روز پنج شنبه گروه فرهنگی ایرنا، امروز سالگرد درگذشت،
شاعری است که در شعر معاصر یکی از ارزشمندترین یادگاری‌ها را از
خود برجای گذاشته است، شاعری همواره دغدغه مردم داشت و همیشه برای
پیشرفت ادبیات این سرزمین تلاش می کرد.
قیصر امین‌پور، دوم اردیبهشت ماه ۱۳۳۸ درشهرستان گُتوند خوزستان
متولد شد. دوران کودکی و تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش گذراند و
برای ادامه تحصیل به دزفول رفت. در سال ۱۳۵۷ دیپلم تجربی گرفت و
سپس تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته دامپزشکی در دانشگاه تهران
آغاز کرد. وی در سال ۱۳۵۸ با انصراف از رشته دامپزشکی، به جمع
دانشجویان علوم اجتماعی پیوست.قیصر امین‌پور دوباره در سال ۱۳۶۳
تغییر رشته داد و تحصیلات خود را در رشته زبان و ادبیات فارسی
دانشگاه تهران دنبال کرد و در بهمن ماه سال ۱۳۷۶ با دریافت مدرک
دکترای زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد.
قیصر امین‌پور از زمره شاعرانی بود که از همان آغاز فعالیت های
حوزه هنری به جمع گروه شعر آنجا پیوست. پس از آن در جمع نویسندگان
و شورای سردبیری مجله سروش نوجوان جای گرفت در کنار آن به تدریس
زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه نیز اشتغال داشت. وی در آخرین
روزهای سال ۱۳۷۷ در سانحه تصادف در جاده کناره شمال، به شدت مجروح
شد. شدت جراحات وارده به امین‌پور به حدی بود که وی به دفعات تحت
عمل های مختلف جراحی قرار گرفت و برای ادامه معالجات برای مدت
کوتاه به کشور انگلستان اعزام شد. در ادامه درمان در سال
۱۳۸۱ تحت عمل پیوند کلیه قرار گرفت و بهبودی نسبی یافت.
قیصر امین‌پور در سال ۱۳۶۷ از مؤسسه گسترش هنر، جایزه ویژه نیما
یوشیج را دریافت کرد. همچنین در سال ۱۳۷۸ از سوی وزارت فرهنگ و
ارشاد اسلامی به عنوان یکی از شاعران برتر دفاع مقدس در دهه های
۶۰ و ۷۰ برگزیده شد.
او یازدهم آبان ماه ۱۳۸۶ درگذشت و پیکرش در زادگاهش گتوند و
در جوار مقبره شهدای گمنام این شهرستان به خاک سپرده شد. از قیصر
امین پور، آثار قابل توجهی از شعر، ترانه و پژوهش، به
ویژه در حوزه ادبیات کودکان و نوجوان باقی مانده است.
دردهای من، دردهای مردم زمانه است
مجموعه اشعار قیصر امین‌پور، نخستین بار در سال ۱۳۹۲ زیر نظر
خانواده اش، زیبا اشراقی همسرش و آیه امین پور دخترش، توسط نشر
مروارید به چاپ رسید.این مجموعه همه آثار شعر امین پور را در بر
دارد که شامل کتاب‌هایی چون دستور زبان عشق، گلها همه
آفتابگردانند، آینه های ناگهان، تنفس صبح، مثل چشمه، مثل رود، به
قول پرستو و منظومه روز دهم جای دارد.
این کتاب، در ۶۱۲ صفحه توسط نشر مروارید به چاپ رسیده است.
در بخشی از کتاب می خوانیم:
دردواره‌ها ۱
دردهای من
جامه نیستند
تا ز تن در آورم
چامه و چکامه نیستند
تا به رشته‌ی سخن درآورم
نعره نیستند
تا ز نای جان بر آورم
دردهای من نگفتنی
دردهای من نهفتنی است
دردهای من
گرچه مثل دردهای مردم زمانه نیست
درد مردم زمانه است
مردمی که چین پوستینشان
مردمی که رنگ روی آستینشان
مردمی که نام‌هایشان
جلد کهنه‌ی شناسنامه‌هایشان
درد می‌کند
یک دریچه آسمان
کتاب این ترانه بوی نان نمی‌دهد، اثری پژوهشی از مهد
فیروزیان است که به پژوهش در شعر قیصر امین پور می پردازد.
این کتاب با بررسی کوتاه پیشینه ترانه‌سرایی در ایران به
سبک‌شناسی سروده های قیصر امین‌پور پرداخته و در پایان شیوه او را
با دیگران مقایسه کرده و در بخش پایانی از تصنیف‌ها و آوازهای شعر
قیصر آورده شده است.
نویسنده شیوه شاعری قیصر امین‌پور را در هشت بخش شامل اندیشه،
زبان و واژه‌ها، قالب‌ها، موسیقی بیرونی، موسیقی درونی، موسیقی
کناری، صور خیال و بدیع معنوی، بررسی کرده و نشان داده شده
که زبان شیوا، رسا، ساده و روان قیصر که در عین ادبی بودن، از
پیچیدگی و دشواری به دور است پرداخته است و همچنین صور خیال و
آرایه‌پردازی‌های ادبی وی در اثر گذاری سخنش چه نقشی داشته است.
در بخشی از این کتاب در فصل «قیصر امین‌پور در یک نگاه»
می‌خوانیم:
«قیصر امین‌پور شاعری شناخته شده بود که به سراغ ترانه‌سرایی رفت
و او را شاعر ترانه‌سرا می‌دانند. نه ترانه‌سرای شاعر. جستن
همسانی و همسویی میان شعرها و ترانه‌های چنین هنرمندانی، جستجویی
بی‌راه نیست و شناخت شیوۀ سرایندگان در هر یک از دو شاخه به شناخت
کار ایشان در شاخۀ دیگر کمک می‌کند».
کتاب این ترانه بوی نان نمی‌دهد، نوشته مهدی فیروزیان در
۶۴۴ صفحه توسط نشر کتاب آبی که به زیبا اشراقی همسر قیصر
امین پور تعلق دارد، منتشر شده است.
راز زندگی، شکفتن است
کتاب به قول پرستو، مجموعه شعری از قیصر امین‌پور است که
پنجره‌ای تازه به روی نوجوان امروز می گشاید و او را به تماشای
افق های متفاوتی می برد که جز در واژه های او، نمی توان به تماشای
آن نشست. حاصل تجربه سال‌ها همکاری این شاعر با سروش نوجوان و
تدریس در دانشگاه‌ها، ارتباط شگفت‌انگیزی با نسل نوجوان
بوده و هم زبانی با فرزندان ایران را در پی داشته است.
سروده های امین‌پور نه تنها برای نوجوانان که برای مخاطب بزرگسال
هم خواندنی است. مجموعه حاضر، مشتمل است بر سروده‌هایی در
قالب چارپاره و نیمایی که بیش تر دارای مضامین اجتماعی و اخلاقی
هستند. بخشی از سروده های این مجموعه، کشف قفس، به قول
پرستو، لحظه ی شعر گفتن، یک خط در میان، اتفاق ساده، شعر، معما،
رازهای سربسته، ترانه ای برای درخت، کلاس انشا، صبح یک روز
زمستانی، پیش از این ها و بال های کودکی، است.
از اشعار این کتاب:
راز زندگی
غنچه با دل گرفته گفت:
«زندگی،
لب زخنده بستن است
گوشه ای درون خود نشستن است»
گل به خند گفت:
«زندگی شکفتن است
با زبان سبز راز گفتن است.»
گفت وگوی غنه و گل از درون باغچه
باز هم به گوش می رسد
تو چه فکر می کنی؟
راستی کدام یک درست گفته اند؟
من که فکر می کنم
گل به راز زندگی اشاره کرده است
هرچه باشد او گل است
او یکی دو پیرهن
بیشتر ز غنچه پاره کرده است!
به قول پرستو نوشته قیصر امین‌پور با تصویرگری کبری
ابراهیمی، در ۶۴ صفحه توسط نشر افق منتشر شده است.
