حمایت ۱۰۰درصدی از طرح های تحقیقاتی در حوزه فناوری‌های روبه آینده
مشاور صندوق نوآوری و شکوفایی از تامین مالی ۹۰ تا ۱۰۰ درصدی طرح های تحقیقاتی مربوط به فناوری های رو به آینده خبر داد و گفت: بیشترین درخواست حمایت مالی مربوط به فناوری هوش مصنوعی است.
سید محمد مهدوی در گفتگو با تاریخ ما ، با اشاره به اقدامات حمایتی صندوق نوآوری و شکوفایی از طرح‌های حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در راستای تحقق شعارهای «جهش تولید» و «پشتیبانی و مانع زدایی» با بیان اینکه فناوری‌ها را می‌توان در دو گروه فناوری‌های گلوگاهی و فناوری‌های رو به آینده (آینده ساز) طبقه بندی کرد، اظهار داشت: فناوری‌های گلوگاهی فناوری‌های مورد نیاز امروز شرکت‌ها است و به نوعی نیازمندی دیروز آنها محسوب می‌شود. به این معنی که یک شرکت برای ارتقای جدی در محصول و توسعه آن از سهم بازار، به این فناوری نیاز دارد.
اعطای وام بلاعوض تا سقف ۳۰۰ میلیون تومان به فناوری‌های گلوگاهی
مشاور رئیس هیئت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی با اشاره به اینکه فناوری‌های گلوگاهی عموماً در دنیا شناخته شده و بعضاً اکتساب شده هستند، ادامه داد: این فناوری‌ها ریسک‌های چندان بالایی برای تحقیق و توسعه و اکتساب فناوری ندارند. برای مثال در حوزه ICT ، توسعه پلتفرم‌ها نوعی فناوری گلوگاهی محسوب می‌شوند که در دنیا تجربه شده هستند و می‌توان محصولاتی را متکی بر این فناوری‌ها در بازار بین‌المللی دید.
مهدوی گفت: شرکت‌های دانش بنیان برای اینکه بتوانند این فناوری‌ها را در کشور در اختیار داشته باشند و محصول خود را ارتقا دهند، می‌توانند این سفارش اکتساب فناوری را به صندوق نوآوری و فناوری ارائه دهند. در این زمینه صندوق، هزینه اکتساب فناوری را در فناوری‌های متداول تا سقف ۷۰ درصد هزینه تا ۳۰۰ میلیون تومان به صورت بلاعوض تقبل می‌کند. اما حمایت از فناوری‌های پیشرفته آینده ساز ۹۰ درصد هزینه و حتی در مواردی ۱۰۰ درصد است.
تأمین مالی ۱۰۰ درصدی فناوری‌های رو به آینده
وی با بیان اینکه فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، بیگ دیتا، اینترنت اشیا، واقعیت افزوده، علوم شناختی و علوم اجتماعی محاسباتی، نانوتکنولوژی و بایوتکنولوژی، فناوری‌های رو به آینده و آینده ساز محسوب می‌شوند که حمایت ۹۰ تا ۱۰۰ درصدی از صندوق دریافت می‌کنند، خاطرنشان کرد: در حوزه این فناوری‌ها صندوق نوآوری و شکوفایی به واسطه ریسک‌های این جنس فناوری‌ها و نیز ضرورت و نیاز آینده کشور، حمایت خود را افزایش داده است. در واقع تلاش این است که نهاد متقاضی و نهاد توسعه‌دهنده این فناوری، حداقل ریسک را داشته باشند. لذا تأمین مالی که عمده چالش این همکاری میان توسعه دهنده و متقاضی است از سمت حاکمیت که همان صندوق نوآوری و شکوفایی است انجام می‌شود.
این مقام مسئول در صندوق نوآوری و شکوفایی با اشاره به اینکه برخی از حوزه‌های فناورانه کسب و کار، بسیار پر ریسک هستند و ممکن است در اولویت قرار نگیرد، ادامه داد: کسب و کارها هدفشان مدیریت بازار و درآمد و هزینه است و ممکن است بسیاری از ریسک‌ها را نپذیرند. به همین علت صندوق نوآوری و شکوفایی کمک می‌کند تا بار مالی این کار از دوش شرکت‌ها برداشته شده و وارد گفتگو با تاریخ ما نهاد دانشگاه و اکتساب فناوری شوند.
وی با بیان اینکه این حمایت در قالب گرنت و کمک هزینه برای تأمین نیاز فناورانه شرکت‌ها به دانشگاه و تیم تحقیقاتی پرداخت می‌شود، توضیح داد: با پیشرفت پروژه، منابع تخصیص پیدا می‌کند. به این معنی که مرحله به مرحله با اکتساب فناوری، این هزینه در وجه گروه تحقیقاتی و تیم پژوهشی آزاد می‌شود.
مهدوی در مورد بازیگران این چرخه گفت: نیازمندی از سمت متقاضی که همان شرکت یا شتابدهنده و یا صنعت است اعلام شده و تیم توسعه دهنده نیز همان تیم تحقیقاتی و آزمایشگاه تحقیقاتی محسوب می‌شود و تأمین مالی نیز از سمت صندوق نوآوری صورت می‌گیرد.
بررسی فناوری‌های آینده ساز در سند ملی آینده نگاری
وی با اشاره به اینکه فناوری‌های رو به آینده آنطور که باید هنوز مورد تقاضا و مطالبه صنایع و شرکت‌های دانش بنیان قرار نگرفته اند، ادامه داد: این فناوری‌ها اساساً فناوری‌های خوش آتیه و مزیت سازی برای کشور شناخته می‌شوند و سند ملی آینده‌نگاری نیز این فناوری‌ها را بررسی کرده و متناسب با جذابیت و توانمندی در کشور آنها را لیست کرده است. حتی در برنامه ششم توسعه نیز خطوط راهنمایی برای این حوزه فناوری‌ها وجود دارد.
مهدوی با تاکید بر اینکه فناوری‌های رو به آینده به طور ویژه مورد حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی قرار می‌گیرند، تصریح کرد: این فناوری‌ها بسیار پر ریسک ولی در عین حال بسیار مزیت ساز هم هستند و متأثر از فشار فناوری و نه کشش بازار، مورد حمایت قرار می‌گیرند. در این زمینه صندوق نوآوری و شکوفایی، حمایت ۹۰ تا ۱۰۰ درصدی از این فناوری‌ها را در دستور کار قرار داده است. سقف این حمایت‌ها نیز ۳۰۰ میلیون تومان است اما کسب و کارها در قالب یک سبد حمایتی می‌توانند از این منابع استفاده کنند. برای مثال یک شرکت دانش بنیان می‌تواند دو طرح در سال در اختیار داشته باشد که حمایت یکی از آنها از محل فناوری‌های گلوگاهی و دیگری از محل فناوری‌های رو به آینده خواهد بود. در همین حال یک شتابدهنده نیز می‌تواند ۷ طرح را در سال مورد حمایت قرار دهد که حداقل سه طرح باید از سمت فشار فناوری و فناوری‌های رو به آینده باشد.
وی در مورد سازوکار اجرای این نوع حمایت نیز گفت: در واقع سعی شده در این سازوکار، آینده این فناوری و کسب و کاری که در این فناوری قرار است شکل بگیرد مورد توجه واقع شود. نگاهی به ظرفیت اکتساب فناوری در کشور در ناحیه تحصیلات تکمیلی مربوط به وزارت علوم، عددی نزدیک به ۶۴۰ هزار دانشجوی ارشد و ۱۴۰ هزار دانشجو دکتری را نشان می‌دهد و در همین حال حدود ۱۱۰ هزار عضو هیأت علمی نیز وجود دارد. کف توان تحقیقاتی این ظرفیت، حدود یک میلیارد نفر ساعت در سال است که عدد بسیار بزرگی است. این یعنی وجود یک میلیارد نفر ساعت توان تحقیقاتی در کشور!
سهم قابل توجه کسب و کار فناوری اطلاعات از درخواست‌های حمایتی
مشاور رئیس هیئت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی خاطرنشان کرد: این ظرفیت هم اکنون در حال کار است، تحقیقات انجام می‌دهد و گام به گام فناوری را توسعه می‌دهد و هدف ما این است که وقتی یک شتابدهنده برای اکتساب فناوری به یک تیم تحقیقاتی می‌پیوندد، تأمین مالی از سمت صندوق نوآوری انجام شود تا در نهایت شاهد خدمات شتابدهی و ورود به بازار و اکوسیستم از سمت شتابدهنده باشیم.
مهدوی گفت: هدفگذاری ما این است کسانی که در ناحیه تحصیلات تکمیلی کار می‌کنند هم مهارت‌های ورود به بازار را با حضور شتابدهنده، دریافت کنند و هم حمایت مالی مؤثر صندوق نوآوری را. به این ترتیب در آینده تعدادی تیم زایشی حاصل از تیم‌های تحقیقاتی به عنوان شرکت دانش بنیان وارد این اکوسیستم خواهد شد.
وی در پاسخ به این سوال که چه تعداد شرکت هم اکنون در حوزه فناوری‌های رو به آینده، طرح خود را به صندوق نوآوری ارائه داده اند، افزود: طی ۹ ماه اخیر یعنی از ۶ ماهه دوم سال ۹۹ تاکنون بیش از ۲۵۰ درخواست از اکوسیستم دانش بنیان به صندوق نوآوری و شکوفایی ارجاع شده است که البته در آن فناوری‌های رو به آینده و گلوگاهی تفکیک نشده است. اما آنچه مسلم است اینکه سهم قابل توجهی از این درخواست‌ها مربوط به کسب و کارهای فناوری اطلاعات به ویژه هوش مصنوعی است چرا که این فناوری به سرعت در حال توسعه است.