همچنان كه يك مسيحي كتاب تأسي به مسيح يا حيات قديسان را قرائت مي‌كند، آنها را مي‌خواند. هندوي مؤمن معتقد است كه كريشنا و راما تجسمهاي الاهي بودند، و هنوز به آنان نماز مي‌برد؛ و هنگامي كه داستان آنها را در اين حماسه‌ها مي‌خواند احساس مي‌كند كه، علاوه بر كسب لذت ادبي و تعالي اخلاقي، ثواب ديني هم مي‌برد. او به اين امر اعتماد دارد كه اگر رامايانا را بخواند، از هر گناهي پاك مي‌شود؛ و [خداوند به او] پسري خواهد داد؛ و نيز، با ايماني ساده، نتيجة غرورآميز مهابهاراتا را مي‌پذيرد، كه مي‌گويد:

اگر مردي «مهابهاراتا» بخواند و به تعاليمش ايمان داشته باشد، از هر گناهي پاك مي‌شود و پس از مرگ به آسمان مي‌رود . … نسبت «مهابهاراتا» به تاريخهاي ديگر همچون كره است به خوراكيهاي ديگر؛ همچون برهمنان است به انسانهاي ديگر؛ … همچون اقيانوس است به استخر آب؛ همچون گاو است به چارپايان ديگر. … آن كه با دقت، و از ته دل، به «شلوكه»هاي «مهابهاراتا» گوش فرا دهد و به آنها ايمان داشته باشد، در اين جهان از عمر دراز و نام نيك، و در آن جهان از منزل جاويد برخوردار مي‌شود.

iv- درام

منشأها - «ارابة گلين» - ويژگيهاي درام هندي – كاليداس – داستان «شاكونتالا» - ارزيابي درام هندي

به يك معنا، درام در هند به قدمت وداهاست، زيرا دست كم هستة آن در اوپانيشادهاست. بيشك درام مبدأ و منشأ قديمتر و مؤثرتري از اين نوشته‌هاي مقدس دارد، كه همان تشريفات و جشنواره‌هاي مراسم قرباني و دسته‌هاي نمايش مذهبي است. سومين منشأ درام در رقص است نه آن رقصي كه فقط آزاد كردن انرژي است، يا رقصي كه جانشين خفت و خيز است، بلكه رقص به صورت آيين جدي تقليد و القاي كارها وحوادثي كه براي قبيله امري حياتي به شمار مي‌رود. شايد منشأ چهارم هم در نقل شعر حماسي باشد، كه در اجتماع و به صورت زنده مجسم مي‌شد. اين عوامل با هم تئاتر هند را پديد آوردند و مهري ديني بر آن زدند كه در سراسر عصر باستاني ، برماهيت اصلي درام، منبع حماسي يا ودايي موضوعات آن، و نيز در دعاي خيري كه هميشه پيش از نمايش خوانده مي‌شود، پايدار مانده است.

شايد آخرين انگيزة نمايش ناشي از روابط ميان هند و يونان باشد، كه با حملة اسكندر پديد