iii- انقلاب فرهنگي

تجدد در پوشش- تجدد در آداب- شخصيت ژاپني- تحول اخلاق و زناشويي- دين- علم- پزشكي ژاپن- هنر و ذوق- زبان و آموزش و پرورش- داستانهاي ناتوراليستي- شعر جديد

آيا انقلاب صنعتي ژاپن مردم آن سرزمين را هم دگرگون كرده است؟ در اين زمينه پاره‌اي تغييرات خارجي به چشم مي‌خورد: اكثر مردان شهري به پوشيدن لباسهاي اروپايي عادت كرده‌اند، اما زنان همچنان جامه‌هاي رنگين‌ گشاد مي‌پوشند و شالهاي زربفت به كمر مي‌بندند و سر شالها را به صورت گره‌هاي بزرگ درمي‌آورند و از پشت مي‌آويزند. به موازات اصلاح راهها، به پا كردن پاي‌بندهاي چوبي از رواج مي‌افتد، و بازار كفش رونق مي‌يابد. با اين وصف، هنوز كثيري از مردان و زنان با پاهاي برهنه راه مي‌روند. در شهرهاي بزرگ، هر نوع لباس بومي اروپايي و مختلط ديده مي‌شود و از تحول سريع و ناتمام اين كشور خبر مي‌دهد.

رفتار ژاپنيان نمونة ادب و مردمداري است، اگر چه مردان هنوز به رسم ديرين، به هنگام عبور و دخول و خروج، بر زنان سبقت مي‌گيرند. سخن‌گفتن بسيار مؤدبانه است، و الفاظ تند بندرت به كار مي‌رود. فروتني ظاهري نقابي برمناعت شديد مردم زده، و پردة ادب قيافة سخت‌ترين دشمنيها را پنهان داشته است. شخصيت ژاپني، و برروي هم شخصيت هر انسان، معجوني است از خوهاي متمايز. انسان، در لحظات متفاوت حيات، با حوادث متنوع برخورد مي‌كند و به ناگزير به واكنشهاي گوناگون مي‌پردازد: گاهي خشونت مي‌كند و گاهي ملايمت؛ دمي سبك و بي‌بند و بار مي‌شود و دمي سنگين و پروقار؛ زماني صبوري و زماني گستاخي پيش مي‌گيرد؛ وقتي به خضوع سرفرود مي‌آورد و وقتي به غرور گردن مي‌فرازد. در اين صورت، نبايد از تضادهاي روحي ژاپنيان دلزده شويم: هم خيالباف و هم واقع‌بين، هم حساس و هم خويشتندار، هم پرشور و هم سرد، هم پرهيجان و هم آرام. درعين شادابي و شوخي و لذتجويي، به خودكشيهاي پرآب و تاب گرايش دارند. با آنكه معمولا به حيوانات و ندرتاً به زنان مهرباني مي‌ورزند، در مواردي نسبت به حيوانات و مردان با سنگدلي رفتار مي‌كنند. ژاپني اصيل