اصل خود را فاش نكند و به هيچ كس نگويد كه خانوادة او از طبقة نجس (اتا) برخاسته است. پسر درس مي‌خواند، معلم مي‌شود، و به منزلت اجتماعي مي‌رسد. به دختري آراسته، كه از مراتب بالاي جامعه است، دل مي‌بازد و، از سر درستكاري، او را از اصل خود آگاه مي‌گرداند و سپس معشوق و موطن را ترك مي‌گويد و از ژاپن خارج مي‌شود. توسون با اين داستان توانست مردم را تكان دهد و به رهانيدن طبقة اتا از مذلت برانگيزد.

شعر ژاپني بازپسين عاملي بود كه به نفوذ غرب تمكين كرد. انواع شعري تانكا و هوك‌كو تا چهل سال پس از اعادة اقتدار امپراطور دوام آوردند، ولي بتدريج بيروح و متصنع شدند. در 1897، توسون دفتر شعر خود را در مقابل پانزده دلار به يك ناشر واگذاشت. اين اشعار، كه از لحاظ درازي با سنن شعر ژاپني مطابقت نداشتند، انقلابي به راه انداخت كه از انقلاب دستگاه حكومتي آرامتر نبود. مردم كه از لطايف شعر كهن به تنگ آمده بودند، از اشعار توسون استقبال كردند و ناشر را به تمول رسانيدند. پس، شاعران ديگر پي توسون را گرفتند، و در نتيجه سلطة هزار سالة تانكا و هوك‌كو به پايان آمد.

با وجود ترقي شعر جديد، هنوز هرساله دربار ژاپن مسابقة ديرينة شعر را برپا مي‌دارد. امپراطور موضوعي معين مي‌كند و، با سرودن چكامه‌اي دربارة آن، نمونه‌اي در برابر شاعران مي‌نهد. پس از او، ملكه نمونه‌اي به دست مي‌دهد آنگاه بيست و پنج هزار ژاپني مختلف‌الحال شعرهايي مي‌سازند و به ادارة شعر كاخ سلطنتي مي‌فرستند. والاترين شعرشناسان ژاپن اين اشعار را مي‌خوانند و ده قطعه را برمي‌گزينند. اين ده قطعه براي امپراطور و ملكه خوانده مي‌شود و روز اول سال در جرايد ژاپن انتشار مي‌يابد. ‌اين رسم، رسمي ستايش‌انگيز است و انديشه را لحظه‌اي از سوداگري و جنگ منصرف مي‌كند و از اين گذشته به اثبات مي‌رساند كه، در بين پرشورترين ملت عصر حاضر، هنوز ادب عاملي زنده است.

iv- امپراطوري جديد

مباني متزلزل تمدن جديد- علل امپرياليسم ژاپن- مطالبات بيست و يك‌گانه- كنفرانس واشينگتن- قانون مهاجرت 1924- حمله به منچوري- كشور جديد- ژاپن و روسيه- ژاپن و اروپا- آيا بايد امريكا با ژاپن بجنگد؟

ژاپن جديد، باوجود ترقي سريع خود، پا بر مباني متزلزلي دارد. جمعيت آن، كه در عهد شوتوكو تايشي در حدود 000،3000 بود، در عصر هيده‌يوشي، 000،17000 و در زمان يوشيمونه به 000،000،30 و در پايان سلطنت ميجي، يعني در 1912، به 000،55000 رسيد. به اين ترتيب، جمعيت ژاپن در مدت يك قرن دو برابر شده و مشكلات فراواني براي