موزه کتاب و میراث مستند ایران
موزه کتاب و میراث مستند ایران
بخشی از سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در سال ۱۳۹۴ به موزه کتاب و میراث مستند ایران اختصاص داده شد. این موزه در بزرگ‌راه حقانی شهر تهران واقع شده است. در این موزه کتب نفیس ایرانی نگهداری و نمایش داده می‌شود. همچنین برخی نمایشگاه‌های موقت کتب ارزشمند نیز در موزه کتاب و میراث ایرانی برگزار می‌شود.
اهداف موزه
در این موزه اولین کتاب‌های مربوط به دوره هخامنشی و نسخ خطی تا ارزشمندترین کتب معاصر نگهداری می‌شود. موزه کتاب و میراث ایران این کتاب‌ها را جمع‌آوری، مرمت و حفاظت می‌کند. به علاوه، نمایشگاه‌هایی فصلی و موضوعی برای نمایش کتب خطی، نشریات، مرقعات، منابع غیرکتابی، اسناد غیرخطی و آثار هنری در موزه کتاب و میراث مستند ایران برگزار می‌شود.
این موزه علاوه بر آثار ذکر شده، از آثار اساتید و فرهیختگانی مانند ایرج افشار، محدث ارموی، محمود حسابی، جلال آل احمد و سایر افتخارآفرینان ایران نیز نگهداری کرده و به نمایش علاقه‌مندان درمی‌آورد.
نمایشگاه‌های برگزار شده
برخی از مهم‌ترین نمایشگاه‌های برگزار شده در این موزه از زمان افتتاح تا کنون، شامل صد و دهمین سال انقلاب مشروطه، شاه‌نامه نگاری در دوره قاجار، بر چکاد قلم از آثار خوشنویسان دوره قاجار، نسخ خطی فارسی در دانشگاه براتیسلاوا اسلواکی، هفته فرهنگی الجزایر، دست نوشته‌های علامه حلی، دشنه بر شریان تاریخ به مناسبت سال‌روز قتل میرزا تقی خان امیرکبیر و سایر نمایشگاه‌های مشابه می‌شود.
نحوه دسترسی به موزه
زیرزمین ساختمان کتابخانه ملی ایران واقع در بزرگ‌راه حقانی تهران، محل افتتاح موزه کتاب و میراث مستند ایران است. این موزه همه‌روزه، به غیر از پنجشنبه و جمعه، از ساعت ۸ تا ۱۶ پذیرای علاقه‌مندان است.
کتاب در ایران تاریخی بلند بالا دارد چنانکه کهن ترین اسناد پیدایش کتاب و نه کتابت را به دوران هخامنشیان نسبت می‌دهند. جمع آوری، مرمت و حفاظت از نسخ خطی ارزشمند، نفایس ماندگار و اسناد کهن در سازمان اسناد و کتابخانه‌ی ملی انجام و در مخازن نگهداری می‌شود. به منظور نمایش عمومی و معرفی بخشی از آثار و منابع شاخص کتابی و غیرکتابی این سازمان موزه‌ای، تحت عنوان “موزه کتاب و میراث مستند ایران” در محل ساختمان کتابخانه ملی، به تاریخ ۲۴ بهمن ۱۳۹۴ با حضور شخصیت‌های برجسته کشور، توسط معاون اول ریاست جمهوری افتتاح شد.
این موزهدر قالب نمایشگاه های فصلی و موضوعی، آثار شاخص از حوزه های مختلف سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران را که شامل نسخ خطی و کهن، نفایس، نشریات، مرقعات، منابع غیرکتابی، اسناد خطی و آثار هنری می‌شود در معرض دید عموم قرار می‌دهد. این نمایشگاه ها با توجه به غنی بودن مخازن سازمان از منابعی که تحت شرایط ویژه حفاظت می شوند به صورت فصلی و متناسب با مناسبت خاص تاریخی به صورت چرخشی تغییر می‌کنند. در نمایشگاه های موضوعی نیز بر حسب رویدادهای تاریخی، علمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی، آثار منتخب و مرتبط در غالب یک مجموعه و یا به صورت مستقل در معرض دید پژوهشگران و علاقه مندان این آثار قرار می‌گیرد. طول دوره های برپایی این نوع نمایشگاه ها بسته به شرایط و ارزش آثار و همینطور سطح استقبال مخاطبین متغیر خواهد بود.
