فیزیوتراپی ام اس: درمان ضعف عضلانی ناشی از بیماری ام اس
بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس در اثر آسیب به رشته‌های عصبی در سیستم اعصاب مرکزی (مغز و نخاع) به وجود می‌آید که توانایی حرکتی، ادراک و رفتار بیماران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بیماری ام اس همچنین تحت عنوان نقص خود ایمنی شناخته می‌شود به این دلیل که سیستم ایمنی به میلین یا همان غلاف محافظی که فیبرهای عصبی را احاطه کرده حمله می‌کند و باعث قطع اتصال سیگنال‌هایی که در امتداد این فیبرها حرکت می‌کنند می‌شود که این امر منجر به از بین رفتن کنترل عضله، تعادل و هماهنگی اندام‌ها، دشواری در راه رفتن و تغییرات خلقی می‌شود.
درمان فیزیوتراپی کلینیک درد و توانبخشی نگین آزادی به کنترل و کاهش علائم ام اس مانند اختلال در تحرک، تعادل اسپاسم عضلانی و هماهنگی بدن کمک می‌کند و زندگی این دسته از بیماران را بسیار آسان‌تر می‌کند. فیزیوتراپی ام اس می‌تواند حتی سبب بهبودی بیماری نیز شود در صورتی که عود بیماری در حداکثر ممکن رخ دهد و فرد مبتلا به ام اس را تا آنجا که ممکن است و تا زمانی که امکان‌پذیر است، فعال نگه دارد.
انواع بیماری ام اس
چهار نوع اصلی از بیماری ام اس وجود دارد که عبارت‌اند از:
- ام اس خوش‌خیم – این خفیف‌ترین نوع ام اس است و موارد عود کمتری دارد (یعنی وقتی که علائمتان مجدداً شدت بگیرند). با این وجود، فرد مبتلا به این نوع ام اس باید حدود ۱۵ سال با حداقل علائم و با بدون علائم باشد تا تشخیص قطعی برای این نوع از بیماری قطعی شود. این نوع ام اس ممکن است با افزایش سن بدتر شود.
- ام اس عودکننده- بهبود یابنده – ۸۰٪ افراد مبتلا به ام اس، این نوع ام اس را دارند. این نوع ام اس به این صورت است که بعد از آنکه علائم شما بهتر می‌شود، بیماری عود می‌کند و بعد از آن دوره‌های بهبودی می‌آیند. عود بیماری هنگامی اتفاق می‌افتد که علائم جدید یا قدیمی به طور ناگهانی بروز می‌کنند یا شدت می‌گیرند و به دنبال آن دوره بهبودی را بیمار تجربه خواهد کرد.
- ام اس پیش‌رونده ثانویه – حدود ۵۰٪ مبتلایان به ام اس نوع عودکننده- بهبود یابنده در طی ۱۰ سال دچار ام اس پیش‌رونده ثانویه می‌شوند. در این نوع، علائم با پایان دوره‌ی عود بهتر نمی‌شوند و به تدریج افزایش می‌یابند و فرد با گذشت زمان، در کارهای روزمره خود با دشواری و مشکلات بیشتری مواجه می‌شود.
- ام اس پیش‌رونده اولیه – این نوع از بیماری ام اس به این صورت است که علائم بدون هیچ دوره بهبودی بوده و به طور پیوسته شدیدتر می‌شوند.
تشخیص بیماری ام اس
علائم می‌تواند بسیار مبهم باشد و تشخیص را دشوار کند. ممکن است فرد برای تأیید و قطعی شدن تشخیص مجبور به انجام آزمایش‌های زیادی شود و این می‌تواند یک پروسه طولانی باشد. در صورت مشکوک بودن به بیماری ام اس، شما را به یک متخصص مغز و اعصاب ارجاع می‌دهند که یک معاینه عصبی دقیقی را بر روی شما انجام می‌دهد که ممکن است شامل اسکن ام آر آی، پتانسیل‌های برانگیخته یا پونکسیون کمری (نمونه‌برداری از مایع مغزی-نخاعی از کمر) باشد.
بیماری ام اس چه اثرات و علائمی دارد
علائم ام اس، از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
شایع‌ترین علائم این بیماری عبارت‌اند از:
علائم غیر فیزیکی
- مشکلات چشمی، از جمله درد، دوبینی و تار دید، کمی نابینایی خفیف و مشکل در تمرکز.
- مشکلات مثانه و روده
- مشکل در گفتار و بلع
- نوسانات خلقی
- مشکلات یادگیری و حافظه
- مشکلات جنسی
علائم فیزیکی
- خستگی، سردرد گرسنگی
- ضعف عضلانی، خشکی و اسپاسم (انقباض عضله‌ای محکم و دردناک)
- از دست دادن تعادل، هماهنگی و سرگیجه که راه رفتن را برای فرد دشوار می‌کند
- درد (نوروپاتیک یا اسکلتی عضلانی)
- بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن پوست
فیزیوتراپی ام اس
فیزیوتراپی می‌تواند برای افراد مبتلا به ام اس بسیار مفید باشد. با بهبود علائمی مانند خستگی و اسپاسم عضلات و همچنین جلوگیری از کاهش توانایی تحرک، قدرت و تعادل، به حفظ استقلال فرد بیمار کمک می‌شود. متخصصین فیزیوتراپی نقشی اساسی در درمان ام اس دارند.
فیزیوتراپیست ها به شما کمک می‌کنند حداکثر پتانسیل خود را برای داشتن استقلال جسمی، انعطاف پذیری، قدرت و سطح آمادگی جسمانی کسب کنید و در مورد هرگونه مشکل حرکتی جدیدی که به وجود می‌آید با بیمار مشاوره کرده و از او پشتیبانی می‌کنند. هنگام تغییر علائم جسمی یا در مرحله بهبودی پس از دوره‌ی عود، درمان فیزیوتراپی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از اهداف درمانهای فیزیوتراپی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کمک به کنترل و هماهنگی الگوهای حرکتی
- کاهش اسپاسم و گرفتگی عضلات و ترغیب حرکات طبیعی‌تر.
- به دست آوردن توانایی‌های عملکردی.
- قوی نگه داشتن عضلات و تقویت عضلات ضعیف.
- متحرک نگه داشتن مفاصل و جلوگیری از سفت و خشک شدن آن‌ها
- بهبود ببخشیدن هماهنگی و تعادل بدن.
- جلوگیری از بروز زخم‌های ناشی از فشار.
- جلوگیری از انقباضات عضلانی
- کاهش خطر سقوط و افتادن بیمار
- تقویت و تسریع روند بهبودی
درمان فیزیوتراپی به این بستگی دارد که شما در آن زمان کدام علامتی را تجربه می‌کنید و برنامه‌های درمانی متناسب با نیازهای فردی شما تنظیم می‌شوند و یک برنامه ساختار یافته‌ای برای وارد کردن خانواده و اطرافیان بیمار در درمان، تدوین خواهد شد:
- اصلاح وضعیت قرارگیری بدن با تأکید ویژه بر نحوه صحیح ایستادن، راه رفتن، برخاستن از حالت نشسته یا دراز کشیده و نحوه قرارگیری بهتر بدن برای خوابیدن انجام می‌گیرد.
- یک سری تمرینات و فعالیت بدنی برای بهبود قدرت عضلانی و توانایی عملکردی.
- انجام حرکات کششی تخصصی برای رفع سفتی یا اسپاسم
- ورزش‌هایی برای ایجاد استقامت و کاهش خستگی می‌توان انجام داد.
- انجام تمریناتی برای ارتقاء هماهنگی و تعادل بدن
- توصیه به بیمار برای استفاده از وسایل کمکی برای پیاده‌روی، ارتزهای مچ پا یا کفی‌های طبی برای کمک به فعالیت‌های روزمره و به حداقل رساندن آسیب‌دیدگی.
- هیدروتراپی می‌تواند به افراد مبتلا به ام اس در کشش عضلات و بهبود وضعیت در حالت ایستاده و راه رفتن کمک کند.
- تشویق بیمار به انجام حرکات طبیعی و آسان‌تر به منظور لذت بردن از زندگی فعال‌تر.
برنامه درمانی متناسب برای هر بیمار تنظیم می‌شود و سپس هنگامی که در این برنامه پیشرفت کردید یا علائم شما تغییر کرد، یک ارزیابی مجدد باید انجام بگیرد؛ بنابراین فیزیوتراپیست ها بیمارانشان را برای داشتن استقلال در انجام کارها تقویت می‌کنند و برای این منظور به بیماران نشان می‌دهند که چگونه می‌توانند در تلاش برای بازیابی مجدد حرکت و هماهنگی به خود کمک کنند.
فیزیوتراپی همچنین بر فعالیت‌های افراد در زندگی روزمره متمرکز خواهد شد و پتانسیل شما را به حداکثر می‌رساند و روند بهبودی‌تان را ارتقاء می‌بخشد. فیزیوتراپی باید در اسرع وقت و پس از اولین دوره‌ی بروز و شدت گرفتن علائم آغاز شود تا به شما این امکان را بدهد که به تمام توانایی‌های خود برسید و از پیشرفت علائمتان جلوگیری کنید.
/پایان رپورتاژ آگهی/
