معبدی در دل نیلوفر آبی

این‌جا از بناهای تاریخی هزاران سال پیش هند که نه، از معبدی به نام لوتوس می‌نویسم که با آن عظمت و طراحی‌اش همه را مجذوب خودش می‌کند. البته هند، معبد کم ندارد و در هر شهر و دیارش که سفر کنید، معابد ادیان مختلف با طراحی متنوعی‌شان به چشم می‌خورد. منتها امروز می‌خواهم شما را با یکی از جاذبه های دیدنی هند، آن هم از نوعی بهائی‌اش آشنا کنم.

یکی از فرقه‌های امروزی دنیا، فرقه بهائیت است که پیروانش، معابدی را در دنیا ساختند و می‌سازند که یکی از آن معابد هم معبد لوتوس است که آن را به معبد نیلوفر آبی هم می‌شناسند و یک نام دیگر هم دارد و آن هم مشرق‌الاذکار هند است. این معبد یکی از معابد مشرق‌الاذکار فرقه بهائیت در نظر گرفته می‌شود که معابد دیگر این فرقه در سانتیاگو شیلی، فرانکفورت در آلمان، هند، سیدنی استرالیا، شهر پاناما در پاناما، کامپالا در اوگاندا، آگوآ آزول، باتامبانگ، شیکاگو آمریکا و آپیا در ساموآی غربی قرار گرفته‌اند. من که تا دیروز خبری از این معبد نداشتم، امروز در مجله تاریخ ما قصد دارم از این معبد بنویسم که یکی از جاذبه های دیدنی دهلی و معبدی محسوب می‌شود که البته هیچ خدای خاصی در آن پرستیده نمی‌شود.

تاریخچه معبد نیلوفر آبی، تاج محل قرن بیستم

تا قبل از سال ۱۹۵۲ تا ۱۹۵۳ میلادی، نیلوفر آبی در کار نبود تا اینکه زمینش را با پول اهدای اردشیر رستم پور از حیدرآباد در خریداری می‌کنند تا یک ایرانی به نام فریبرز صهبا ۲۴ تا ۲۵ سال بعد در سال ۱۹۸۶ بیاید و معبد لوتوس را با کمک شرکت بریتانیایی “Flint and Neil” بنا می‌کند. البته ساختش چند سال طول کشید و امروز به یکی از جاذبه های دیدنی هند تبدیل شده است.

معماری

شاید از نگاه اول به این معبد، ذهن‌تان برود به سمت گل نیلوفر آبی که اشتباه هم نکردید. حالا چرا معماری این معبد هندی به گل لوتوس شباهت دارد را از مقدس بودنش در ادیان شرقی هندوئیسم و بودئیسم در ژاپن و کره و چین و هند دید که معمارش هم تا حدی توانسته گل نیلوفر آبی را به خوبی نشان دهد.

معبد نیلوفر آبی که به یکی از جاذبه های دیدنی هند شناخته می‌شود، از بتن ساخته و با مرمر سفید پوشیده شده و ۲۷ گل نیلوفرش را هم می‌توانید در ۳ ردیف ۹ تایی‌اش مشاهده کنید. زمانی که سرتان را بیندارید و بروید داخلش، تزئین و نماد و چیزی از هیچ دینی نمی‌بینید و این هم به خاطر سادگی رنگ و لعابش طراحی‌اش است.

نمادگرایی معماری بهائی

با اینکه می‌گویند ۹ دهانه یا طاق به نشانه ۹ دین الهی در معماری معبد نیلوفر آبی به کار گرفته شده، اما همین که داشتم ادیان الهی را می‌شمردم به ۹ دین نرسیدم. برای همین در منابعی که گشتم، متوجه شدم عدد ۹ از نمادهای فرقه بهائیت به عنوان نمادی از وحدت و کمال در نظر گرفته می‌شود که ابجد آن به عدد ۹ می‌رسد.

برای ۲۷ گلبرگ داشتن معبد لوتوس هم ۲ دلیل پیدا کردم که اولینش این است که جمع عدد ۷+۲، می‌شود ۹ و باز هم عدد مقدس بهائیت را نشان می‌دهد. دلیل دومش هم به خاطر ضرب عدد ۹ با یکی دیگر از اعداد مقدس بهائیت یعنی عدد ۳ است. چرا عدد ۳ مقدس است؟ خب، بهائی‌ها دنیا را به ۳ بخش عالم خلق و عالم امر و عالم حق تقسیم می‌کنند.

این ۳ عالم را حتی در ۳ ردیف گلبرگ معماری نیلوفر آبی هم می‌توانید ببینید  که ردیف اول، عالم خلق است؛ عالمی که زمینی است و به همین خاطر نزدیکی بیشتری به زمین دارد. به طبع، دومین ردیف هم نمادی از عالم امر است که به نوعی نمادی از دنیای پیامبران و واسطه عالم خلق و عالم حق است. عالم حق هم که جدا از عالم خلق و امر است، در ردیف داخلی قرار گرفته‌اند و تمام این ۲۷ گلبرگ معبد لوتوس به سمت ستاره ۹ پر با نقش و نگار اسم اعظم بهائیت کشیده شده‌اند.

حالا بد نیست از محیط داخلی نیلوفر آبی بگویم که یک سالن اصلی و بخش فرعی و بخش پذیرش مرکزی و بخش اداری و کتابخانه و سالن کنفرانس و مرکز آموزشی را شامل می‌شود. بازدیدکنندگان همچنین می‌توانند روی نیمکت‌های داخل این معبد بنشینند و بدون اینکه هیچ نقاشی و بت و مجسمه و مراسم آیینی خاصی ببینند، از آرامش آن‌جا استفاده کنند.

از داخل که سقف معبد را نگاه کنید، در دور تا دور لوگویی که اسم اعظم فرقه بهائی روی آن نوشته شده، پنجره‌های سقفی تعبیه شده تا نور خورشید هند را به داخل معبد هدایت کنند. تا یادم نرفته به استخرهای این معبد هم اشاره کنم که طراح برای اینکه گل نیلوفر آبی را به خوبی نشان دهد، در زیر گلبرگ‌هایش، ۹ استخر بنا کرده تا نشان‌دهنده تالابی باشد که گل لوتوس در آن رشد می‌کند.

معنای نیلوفر در بهائیت

نیلوفر در باور بهائی‌ها نمادی از اصالت و عشق و تازگی و همدلی و جاودانگی و نمادی از انسانیت و اتحاد بشر و هماهنگی، برابری مذهبی و سادگی و آرامش و ادیان و نژادها و جوامع و پاکی و صلح است.

دانستنی های جالب نیلوفر آبی

خرید زمین و طراح نیلوفر آبی

اردشیر رستم پور از حیدرآباد در سال ۱۹۵۳ پولی اهدا کرد که با آن پول، زمینی در دهلی نو خریداری شد تا فریبرز صهبا در سال ۱۹۷۶ و قبل از استقلال هند، طرح معبد لوتوس را که از غارهای آجانتا و الورا الهام گرفته را با کمک شرکت بریتانیایی “Flint and Neil” در آن زمین بنا کند.

بازدید چند صدهزارنفری نیلوفر آبی

جالب است بدانید که معبد نیلوفر آبی ظرفیت چیزی حدود ۲.۴۰۰ تا ۲.۵۰۰ نفری دارد و هر روزه هم بیش از ۱۰ هزار نفر از این معبد بهائی با آن معماری‌اش بازدید می‌کنند و تعریفش را به گوش اطرافیان‌شان می‌رسانند. سالیانه هم تعداد بازدیدکنندگان به بیش از ۴ میلیون نفر می‌رسد که با هر عقیده و باور می‌توانند به معبد نیلوفر آبی بروند و در کنار شنیدن موسیقی، دعاهای فرقه بهائیت را به هر زبانی بخوانند.

تامین انرژی معبد لوتوس

دومین نکته جالب‌توجه معبد نیلوفر آبی این‌جاست که آن را به اولین معبد هندی در دهلی نو می‌شناسند که ۱۲۰ کیلووات انرژی‌اش را از طریق انرژی خورشیدی به دست می‌آورد. نکته دیگری که می‌خواهم از آن بگویم این است که در نگاه اول ممکن است تصور کنید، بخش بالایی معبد روباز است اما در واقع با پنجره‌های سقفی فولادی پوشیده شده‌اند و اجازه می‌دهند در طول روز، نور طبیعی به داخل معبد جذب شود.

نام های مختلف معبد لوتوس

این عبادتگاه به ۳ نام شناخته می‌شود؛ معبد لوتوس، نیلوفر آبی و معبد بهائی. حالا که حرف از فرقه بهائیت به میان آمد، اجازه دهید بگویم که پیروان این فرقه باور دارند که معابدشان، مراکز عبادتگاهی تمام ادیان هستند.

جوایز معبد نیلوفر آبی

معماری معبد نیلوفر آبی به خاطر معماری‌اش، توانسته جوایز زیادی به دست بیاورد؛ جایزه تعالی هنر و معماری مذهبی از انجمن بین ادیانی، هنر و معماری وابسته به موسسه آمریکایی معماران و جایزه آکادمی گلوب آرت.

مصالح از یونان

در معماری معبد لوتوس از مرمرهای کوه پنتلی یونان استفاده که البته معابد بهائی دیگر هم با همین سنگ مرمر بنا شده‌اند.

بخش های مختلف نیلوفر آبی

زمانی که بازدیدکنندگان از معبد لوتوس به عنوان یکی از جاذبه های دیدنی دهلی بازدید کنند، از طریق متون و تصاویر و فیلم‌ها و نوشته‌های فرقه بهائیت در مرکز اطلاعاتی می‌توانند اطلاعاتی از این فرقه انحرافی به دست بیاورند. در این مرکز حتی یک اتاق سمعی-بصری و یک کتابخانه هم به چشم می‌خورد که کتاب‌های مذهبی بهائیت در آن‌جا نگهداری می‌شود و بازدیدکنندگان می‌توانند آن‌ها را مطالعه کنند.

معبد نیلوفر آبی کجاست؟

آدرس: هند، دهلی، دهلی نو، کالکاجی، شامبو دیال باغ، بهاپور، خیابان معبد لوتوس، معبد نیلوفر آبی.

بهترین فصل تماشای معبد نیلوفر آبی

هند در هر فصلی زیبایی‌های خودش را دارد و خواهد داشت. از بهار و تابستان بگیرید تا پاییز و زمستان، از روزهای گرم بگیرید تا روزهای سرد. اما برای اینکه زیبایی‌های هرچه بیشتر هند را مشاهده کنید و از آن شگفتی‌هایش لذت ببرید، فصل پاییز و زمستان را پیشنهاد می‌کنم که آب و هوای آن موقعش تعریفی است.

زمان بازدید از نیلوفر آبی: در فصل زمستان همه روزه از ساعت ۹:۳۰ تا ۱۷:۳۰ و در تابستان همه روزه از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۹:۰۰ به جز دوشنبه‌ها پذیرای گردشگران است که بدون هیچ هزینه‌ای می‌توانند به آن‌جا بروند و حتی خودروی شخصی‌شان را هم به صورت رایگان در پارکینگ این معبد پارک کنند.

جاذبه های دیدنی اطراف معبد نیلوفر آبی

اگر چشم و دل‌تان از بازدید معبد نیلوفر آبی سیر شد، آن‌وقت است که می‌توانید به اطراف این معبد بودائی سر بزنید تا بلکه روزتان را با دیدنی‌های دیگرش به شب برسانید. در اطراف معبد نیلوفر آبی تا دل‌تان بخواهد جاذبه گردشگری می‌توانید مشاهده کنید، اما در ادامه تنها نزدیک‌ترین جاذبه‌های درجه یک اطراف معبد لوتوس اشاره می‌کنم؛ آرامگاه همایون، مسجد جامع، قطب منار.

آرامگاه همایون

اولین جاذبه‌ای که در آن‌طرف معبد نیلوفر آبی دیده می‌شود، آرامگاه همایون است که آن را به همایون تمپ و حتی به نصیرالدین همایون هم می‌شناسند که یکی از امپراتورهای مغولی که ایرانی هم بوده، در آن‌جا آرام گرفته است. شاید شود رد پای ایرانی‌ها را در این‌جا هم دید. اصلا آرامگاه همایون را هم ایرانی‌ها در هند ساختند. حتی معمارهای باغ همایون هم هندی نبودند و از هرات به هند کشانده شده بودند.

مسجد جامع دهلی

یکی دیگر از جاذبه های دیدنی دهلی، مسجد جامع دهلی با ۲ مناره و سه گنبد مرمری اصلی و چند گنبد کوچک‌تر است که به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مسجدهای هند در نظر گرفته می‌شود. تا یادم نرفته این را هم بگویم که این مسجد را به جامع مسجد و مسجد جهان‌نما هم می‌شناسند. اگر از فاصله‌اش با معبد نیوفلر آبی بخواهم بگویم، فاصله خیلی دوری ندارد.

قطب منار

سومین جاذبه‌ای که در اطراف معبد نیلوفر آبی دیده می‌شود و آن را هم به عنوان یکی از جاذبه های دیدنی هند می‌شناسند، قطب منار است با آن ارتفاع بزرگش، بلندترین بنای آجری سراسر دنیا در نظر گرفته می‌شود. این بنا از سنگ مرمر و سنگ‌های سرخ و آجر ساخته شده و شده یکی از جاذبه های دیدنی دهلی. البته این بنا به منار جام در افغانستان هم بی‌شباهت نیست. ببینید چه قدر این بنا جذابیت داشته که خودش را در فهرست میراث یونسکو می‌بیند.

معبد لوتوس، گلی از گل های نیلوفر آبی

در مقاله امروز درباره یکی از معبد بهائی نوشتم که معمارش یک ایرانی بوده و هنرش را در دهلی نو نشان هندی‌ها داده است. همانطور که در بخش معماری معبد لوتوس به نمادگرایی فرقه بهائیت با عدد ۲۷ و ۹ و ۳ در این معبد صحبت کردم، می‌بینید این معبد نمادی از فرقه انحرافی بهائیت است و با تبدیل شدن به یکی از جاذبه های دیدنی دهلی، می‌خواسته این فرقه را بیشتر به جهان معرفی کند.