عطار:جوابش داد آنگه شاه عشاق که پنهان نیست اینجا راه عشاق
❈۱❈
جوابش داد آنگه شاه عشاق
که پنهان نیست اینجا راه عشاق
همه پیداست راهم تا سوی ذات
دمادم میرسانم جمله ذرات
❈۲❈
از اول سر عشقت باز گویم
پس آنگه از فنایت راز گویم
تو سر عشق میخواهی که دانی
ز من بشنو تو ای پیر این معانی
❈۳❈
بسی با سالکان بودی درین راه
بسی ز ایشان تو بشنودی بسی راه
بسی گفتی و دیگر باز گفتی
ابا ایشان تو از هر راز گفتی
❈۴❈
بسی گویند سر عشق اینجا
که تا بگشاید این راز معما
حقیقت عشق زیبد بر من ای پیر
گراندر عشق نبود هیچ تدبیر
❈۵❈
نه عشق اینجا یکی چیز است بنگر
همه عشق است اینجا سر باسر
همی ورزند کل عشق مجازی
از ایشان میدهد در عشق بازی
❈۶❈
حقیقت عشق کل عشق من آمد
ره تاریک هر کس روشن آمد
ز عشق کل ترا بنمایم اسرار
مگر راهی شود اینجا پدیدار
❈۷❈
ترا در عشق من اینجا حقیقت
بدانی صاحب شرع و طریقت
ترا بخشیدهام من سرفرازی
مدان عشق مرا اینجا ببازی
❈۸❈
طلب از عشق کردی عشق اینست
که ما را جان جان اینجا یقین است
مرا عشق است اینجا گاه بنگر
که خواهم باختن از عشق خود سر
❈۹❈
مرا عشق است با اینجا ز گوهر
رهانم من جهان از گفتن بر
مرا عشق است با جان و سر و دل
بجو آن ره مگر گردی تو واصل
❈۱۰❈
منم در عشق خود در دار دنیا
که دیدستم ز خود دیدار مولا
بسوزانم وجود خود در اینجا
یقین کردم سجود خود در اینجا
❈۱۱❈
حقیقت سر عشقم نیست بسیار
بتو میگویم اینجا گاه ای یار
فدایم من در اینجا گاه بنگر
همه ما را غلام و شاه بنگر
❈۱۲❈
خدایم شبلی اندر پاکبازی
تو چون مائی و چون من پاکبازی
ندانم من که در کون و مکانم
حقیقت جسمم و هم نور جانم
❈۱۳❈
خدایم من که هستم در نمودار
ز شوق این یقینم بر سر دار
خدایم من که اینجا رهنمایم
هر آنکس را که خواهم ره نمایم
❈۱۴❈
خدایم من که اینجا گه بدیدم
ابا خود گویم و از خود شنیدم
خدایم در حقیقت پایدارم
ترا من داشته در پایدارم
❈۱۵❈
خدایم من درون جان و در دل
کنم هر کس که خواهم نیز واصل
خدایم من نمودار دو عالم
که پیدا کردم آدم را درین دم
❈۱۶❈
نه من میگویم این سر راز مطلق
حقست اینجا که میگوید اناالحق
اناالحق میزنم در بود جمله
منم بیشک یقین معبود جمله
❈۱۷❈
اناالحق میزنم در من رآنی
درون جمله رازم در نهانی
درون جمله اسرار نهانم
یقین من حاجت هرکس بدانم
❈۱۸❈
نه من میگویم این سر را مطلق
حقست میدان که میگوید یقین حق
درون جمله‌ام در بینیازی
کنم با جمله اینجا عشق بازی
❈۱۹❈
بصورت میکنم تقریر معنی
که صورت دارم اندر دار معنی
بمعنی کردم اینجا رازها فاش
همه نقشند و من دیدار نقاش
❈۲۰❈
منم نقاش اینجا نقش بستم
چو بستم هم بدست خود شکستم
منم نقاش و اینجا نقش بندم
به هر نقشی که خواهم نقش بندم
❈۲۱❈
ز دید من همه در شور و افغان
منم دانا یقین اندر دل و جان
هر آن چیزی که خواهم میکنم من
همه ذرات را تابان کنم من
❈۲۲❈
به هر کسوت که اینجا رخ نمودم
همه در عشق خود پاسخ نمودم
بدانستند و با ایشان بگفتم
در اسرار با ایشان بسفتم
❈۲۳❈
درون جمله گویایم بآواز
نمودستم همه انجام و آغاز
ز انجام و ز آغازم خبر نه
منم بینا ولی سمع و بصر نه
❈۲۴❈
درون جمله از من روشن آمد
نمود عشقم از این گلشن آمد
مرا بد عشق اینجا راز خود باز
نمایم تا بداند صاحب راز
❈۲۵❈
اگرچه جمله من هستم پدیدار
تمام از من کسی خود نیست بیدار
منم آگاه کاینجا راز گویم
نمود خود به هر آواز گویم
❈۲۶❈
زهر آواز دیگر گونه اسرار
همی گویم در اینجا گه بگفتار
منم با جمله و جمله ندانند
وگردانند زمن حیران بمانند
❈۲۷❈
منم رخ سوی من آورده اینجا
بمانده در درون پرده اینجا
درون پرده اینجا پرده بازم
ولی آخر کنم این پرده بازم
❈۲۸❈
چو بگشایم ز رخ این پرده را باز
نمایم جملگی گم کرده را باز
نمایم آنچه اینجا گم نمودم
که تا کلی بیابد بود بودم
❈۲۹❈
دم آخر رسانم جمله در خاک
بخون گردانم اینجا جملگی پاک
بگردانم میان خاک درخون
تمامت آنکه آرم جمله بیرون
❈۳۰❈
حقیقت در صفات نقش ذرات
رسانم جملگی را در سوی ذات
حقیقت وصل صورت آخرین است
ولی جان در صفاتم پیش بین است
❈۳۱❈
چوجان در آخر آید سوی حضرت
رساند مر مرا در سوی قربت
وصالش در فراق آمد پدیدار
چو گردد او ز صورت ناپدیدار
❈۳۲❈
رسانم سوی ذات اول صفاتم
کنم محو و رسانم سوی ذاتم
چوخواهی گشت سوی حضرتم باز
نظر میکن تو درانجام و آغاز
❈۳۳❈
چو سوی حضرت ما بازگردی
یقین آن لحظه صاحب راز گردی
چنان باید که باشد اشتیاقت
بما تا نبود اینجا گه فراقت
❈۳۴❈
فراقت صورتست از دار دنیا
ولی در آخرت دیدار مولا
در آن لحظه که جان درتن نماند
نماند ما و من جز من نماند
❈۳۵❈
نماند ما و من جز من در آفاق
تو باشی در یکی شبلی بکل طاق
یکی ذاتست این دم تا بدانی
یکی جزء است آدم تا بدانی
❈۳۶❈
ترا پیداست ذات ما بدین حرف
ولی روغن کجا گنجد در این ظرف
یکی ذاتست جمله آشکاره
کنی اینجا توذات ما نظاره
❈۳۷❈
یکی ذاتست بیرون از مکانم
ز بالای صفات جاودانم
تمامت انبیا رفتند ودیدند
در اینجا گه بکام خود رسیدند
❈۳۸❈
یکیاند این زمان درآشنائی
رسیده در بقا و در خدائی
یکی اند این زمان در جملگی گم
همه چون قطره ایشانند قلزم
❈۳۹❈
وصالم انبیا دیدند و عشاق
نمایم آنکه وصل ماست مشتاق
بوصل ما مران کو دارد امید
ورا دیدار خود بخشیم جاوید
❈۴۰❈
بوصلم هر که اینجا راه یابد
ابی صورت سوی ذاتم شتابد
هر آنکو عاشق ما شد در اینجا
ز ذاتم بود یکتا شد در اینجا
❈۴۱❈
نمایم آخر کارش حقیقت
نمود خود چو رفت از این طبیعت
وصالم دید دید جاودانست
مر این را صد کتب شرح و بیانست
❈۴۲❈
ولی میگویمت اینجایگه راز
که پیش از مرگ بنمایم ترا باز
ز پیش از رفتن دنیا مرا بین
نمود ما درین صورت لقا بین
❈۴۳❈
بیانی اندر اینجا من نمایم
ولی عشاق را روشن نمایم
نگفتی عشق چبود عشق اینست
که میداند که در ما پیش بین است
❈۴۴❈
حقیقت عشق پیش از مرگ دریاب
مرا بین و همه کن ترک و دریاب
بجز من منگر اینجا در وجودت
که تا کون و مکان آرد سجودت
❈۴۵❈
تو بردار این زمان از جای پرده
بسوزان پردههای سال خورده
پس پرده جمال ما عیان است
تماشای همه خلق جهانست
❈۴۶❈
پس پرده جمال ماست دیدار
مرا در پرده بنگر ناپدیدار
پس پرده مرا نور جلالست
زبانها جمله در ما گنگ و لال است
❈۴۷❈
زبان عقل اگرچه گفت او برد
در اسرار ما راهست او برد
ولیکن آخر کار اندر اینجا
فرو مانده نهاده سر در اینجا
❈۴۸❈
حقیقت عشق ما از ماست آگاه
بسوی ما یقین آورده او راه
مرا عشق است اینجا راز دانم
که میداند همه راز نهانم
❈۴۹❈
یقین این صورت اینجا عقل پرداخت
ولیکن عشق بنیادش برانداخت
حقیقت عقل اینجا خانهٔ کرد
دگر مر عشق آن ویرانهٔ کرد
❈۵۰❈
یقین چون گنج یابی در خرابه
چه خواهی کرد آنجا گه قرابه
تو اینجا کیمیا جوی ار توانی
که باشد کیمیا گنج نهانی
❈۵۱❈
حقیقت کیمیا دیدار جانست
که نور روحها از عکس آنست
تو اصل کیمیای گنج یاری
که نقد هر چه میخواهی تو داری
❈۵۲❈
تو همچون کیمیائی در دل و جان
بزن بر صورت و سکه بگردان
تو قلب خویشتن بارز کن اینجا
حقیقت جسم ما جان کن مصفا
❈۵۳❈
حقیقت این به جز ایندیگری نیست
که قلب از کیمیا کم از زری نیست
حقیقت چون شود نقدت پدیدار
شود قلب توکلی ناپدیدار
❈۵۴❈
ببوی عشق جانم نیست او شد
تنم شد نیست تا کل هست او شد
نه مستی جلال یار پیداست
که اینجا گه جمال یار پیداست
❈۵۵❈
نگردد نیست هرگز یار از ما
ولی بنماید این اسرار از ما
که من بودم درون جان منصور
اناالحق خود زده در عشق منصور
❈۵۶❈
شده با کل همه جزء جهانم
نموداریست این عضو عیانم
نمودار است اینجا صورتم خاک
ولیکن من توام در هستی پاک
❈۵۷❈
که باشد خرمنی در صورت من
نمودار است اعیان صورت من
ضرورت بود اینجا نقش بیچون
نمودن دروصالت هفت گردون
❈۵۸❈
چو ما در عشق خود پیدا نمائیم
حقیقت این همه زیبا نمائیم
جمال ماست آدم در نهانی
نمیدانند این خلق نهانی
❈۵۹❈
چو نادانند و ما دانای حالیم
ز وصل خویشتن عین وصالیم
حقیقت عشق تا ما دیده باشیم
مکان لامکان گردیده باشیم
❈۶۰❈
چو ما این پرده برداریم از رخ
دهیم آن را که میخواهیم پاسخ
نمایم با همه کس پاسخ اینجا
نمایم بازش اینجا من رخ اینجا
❈۶۱❈
نمایم پاسخ اینجا با همه کس
منم جمله نداند ذات من کس
حقیقت عشق ما اینست دیدی
بنور این بیان اینجا رسیدی
❈۶۲❈
چو من در پردهٔ صورت عیانم
یقین عشق است در شرح و بیانم
یکی باشد بیان مختلف راز
از اینجاهم یکی بد سوی آغاز
❈۶۳❈
ز عشق خود شدم پیدا در اینجا
ز عشق خود شدم یکتا در اینجا
حقیقت صورت عشقم چنین بود
یقین منصور در ما پیش بین بود
❈۶۴❈
چو اندر خود حقیقت پیش بینم
اناالحق میزنیم و پیش بینم
اناالحق میزنم از سرّ مستی
نه همچون دیگران در بت پرستی
❈۶۵❈
بت ما صورتست و در فنایست
دل ما جان شد و اندر بقایست
بت ما صورتست و گفت و گویست
یکی بود و یکی در جستجوی است
❈۶۶❈
چنین افتاد اندر اصل اول
که اینجا گه شود ناگه مبدل
همان کردم طلب در آخر کار
که آیم سوی ایشان من در این کار
❈۶۷❈
چو عشقم بیعدد در پرده آورد
برون در سوی خود گم کرده آورد
نگردم هیچ کم عین العیانست
مرا از آن عیان عین العیان است
❈۶۸❈
اگر خواهم نمودن جمله ذرات
کنم من محو و بنمایم همه ذات
ولیکن چون قلم راندم حقیقت
نوشتم خویش و خود خواندم حقیقت
❈۶۹❈
چو نقد خود نمودم بهر جانم
صور افتاد کل راز نهانم
منم عشق و منم اینجایگه حق
ترا شیخا بگفتم سر مطلق
❈۷۰❈
از این معنی منم اینجا به تحقیق
یقین شبلی چو از وی یافت توفیق
زبانش لال شد اینجا بگفتار
چو او را دید اینجا صاحب اسرار
❈۷۱❈
چو او را صاحب شرع و بیان دید
زبانش لال شد خود بیزبان دید
یکی شد در وصال جان و دل گم
میان قطره اندر بحر قلزم
❈۷۲❈
درین معنی عجب افتاد آن پیر
نمیگنجد در این اسرار تدبیر
از اول گرچه بود او صاحب راز
گمانش باالیقین آمد باعزاز
❈۷۳❈
چنان منصور در شرح و بیان بود
کزو عشاق در شور و فغان بود
توئی منصور و با تو جمله باز است
در معنی بر عطار باز است
❈۷۴❈
تو منصوری ابرداری ندانی
تو هم شبلی صفت حیران بمانی
همه ذرات اندر گفت و گویند
ابا جان ودل اندر جستجویند
کامنت ها