عطار:بار دیگر عالمان جمع آمدند جمله اندر قصه آن شمع آمدند
❈۱❈
بار دیگر عالمان جمع آمدند
جمله اندر قصه آن شمع آمدند
صدهزاران خلق در غوغا و شور
بر در زندان دویده از غرور
❈۲❈
شبلی آمد آن زمان پیش جنید
گفت شیخا ما درافتادیم قید
خلق عالم جملگی جمع آمدند
کان شه سیفور از زندان برند
❈۳❈
تا که بردارش کنند بر چارسو
خلق عالم می‌دوند از سو بسو
شیخ چون بشنید برخاست آن زمان
با مریدان رفت تا زندانیان
❈۴❈
چون رسید آنجا و خلق بی‌شمار
دید آن شیخ بزرگ نامدار
گفت ما را یک زمان مهلت دهید
بعد از آن هرچه بیایدتان کنید
❈۵❈
این بگفت و زود در زندان دوید
دید آن شه را ز هیبت بر طپید
گفت ای منصور کم کن طمطراق
چند از این گفت وزبان و از نفاق
❈۶❈
تا که تو دم می‌زنی همدم نئی
تا که موئی ماندئی محرم نئی
در خیال خویش دیوانه شدی
از حدیث شرع بیگانه شدی
❈۷❈
این حدیث تو همه دیوانگی است
عقل را خود این سخن بیگانگی است
آنچه می‌گوئی تو پیغمبر نگفت
او در اسرار را هرگز نسفت
❈۸❈
باز قرآن جمله را شرح و بیان
کرد و این سر را نگفت اندر میان
پیشوای ما همه چون مصطفی است
لاجرم آنچه تو گفتی نارواست
❈۹❈
اینکه گفتی کفر محض است ای فقیر
درگذر از کفر رستی از سعیر
بعد از آن منصور گفتش ای پدر
از رموز سر مخفی بی‌خبر
❈۱۰❈
تو به بند صورتی درماندهٔ
کی چنین تو حرف احمد خواندهٔ
من رآنی گفت احمد در بیان
تو کجا دانی که هستی بی‌نشان
❈۱۱❈
لی مع الله گفت احمد از صفا
تو کجا دانی که هستی بی‌وفا
نحن اقرب گفت رب ذوالجلال
تو کجا دانی که هستی در ضلال
❈۱۲❈
حق تعالی گفت معکم بر کمال
هر که منکر باشد ایمانش زوال
تو به صورت همچو کافر بوده
سر قرآن را تو منکر بوده
❈۱۳❈
خرقهٔ ناموس را پوشیدهٔ
در ره سالوس برکوشیدهٔ
بت پرستی می‌کنی در زیر دلق
می‌نمائی خویش را صوفی به خلق
❈۱۴❈
تو سلوک راه از خود کردهٔ
لاجرم در صد هزاران پردهٔ
دامگاهی کردهٔ این خرقه را
می‌فریبی عامهٔ طاغیه را
❈۱۵❈
در خودی خود گرفتار آمدی
لاجرم در عین پندار آمدی
راه تجرید و فنا راه تو نیست
رو سخن کم گوی اینجا و مایست
❈۱۶❈
رو که در تقلید ماندی مبتلا
سر توحید از کجا تو از کجا
رو که راه بی‌نشان راه تو نیست
عقل تو از راه معنی در شکیست
❈۱۷❈
چونکه بشنید این سخن از وی جنید
در دلش افتاد زو صد گونه قید
پس برون آمد از آنجا همچو باد
رفت اندر خلوت خود سر نهاد
❈۱۸❈
خواجمان آن دم فغان برداشتند
از جنید پاک فتوی خواستند
شیخ گفت او را به ظاهر کشتنی است
لیک در باطن خدادانه که کیست
❈۱۹❈
چون جنید پاک فتوی دادستان
خواجگان و جاهلان شد در فغان
تا که بر دارش برند منصور را
آن حبیب واصل سیفور را
❈۲۰❈
شبلی آن دم رفت پیش او نشست
گفت ای محبوب حق یزدان پرست
سر اسرار خدا کردی عیان
این زمان خون توخواهد شد روان
❈۲۱❈
سر مگو دیگر عیان ای مرد کار
تا نباشی در میان خلق خوار
می‌برندت این خسان بی‌قرار
تا کنندت ایزمان حالی بدار
❈۲۲❈
بعد از آن منصور گفتش ای رفیق
من فتادم در تک بحر عمیق
محو شد اجزای من کلی بهم
فارغم ازخوف و از شادی و غم
❈۲۳❈
من نه منصورم تو منصورم مبین
از ره توحید حق دورم مبین
گنج پنهانم در این جسم آمده
بحر اعیانم در این اسم آمده
❈۲۴❈
اولین و آخرین من بوده‌ام
ظاهرین و باطنین من بوده‌ام
سر توحید این زمان پیدا کنم
عاشقان را در جهان شیدا کنم
❈۲۵❈
از وجود خویشتن فانی شوم
در بقای حق بحق باقی شوم
بر سر دار آورم این جسم را
پس به گفتار آورم این اسم را
❈۲۶❈
تا بدانند عاشقان سوخته
اسم اعظم را ز جسمم روفته
من برای جمله عالم آمدم
لاجرم در نفس آدم آمدم
❈۲۷❈
من نمودارم به عالم در میان
وانمایم سر حق را من عیان
من برای راه عشاق آمدم
لاجرم زین نفس‌ها طاق آمدم
❈۲۸❈
من برای راه تحقیق آمدم
لاجرم در عین تصدیق آمدم
من برای راه تفرید آمدم
لاجرم در ترک و تجرید آمدم
❈۲۹❈
من برای کل اشیاء آمدم
لاجرم زین جمله پیدا آمدم
من طریق دین احمد داشتم
تخم دین در راه احمد کاشتم
❈۳۰❈
اسب را در راه احمد تاختم
جان خود در راه احمد باختم
من شراب از جام احمد خورده‌ام
گوی را از خلق عالم برده‌ام
❈۳۱❈
مصطفی شیخ من است در راه دین
او مرا بنموده است راه یقین
من از این ره برنگردم شبلیا
چند داری با من آخر ماجرا
❈۳۲❈
مهلتی خواهیم این دم از حشر
تا بدارندم یک امروز دگر
زانکه ما را هست یاری باصفا
گنج توحید است آن مرد خدا
❈۳۳❈
جسم خود در راه حق درباختست
سر معنی را بجان بشناختست
کامل است در راه دین مصطفی
هر دم از حق یافته او صد عطا
❈۳۴❈
در حقیقت مرشد عالم وی است
زانکه این دم قطب در عالم وی است
هست نام او در این عالم کبیر
سالکان و طالبان را دستگیر
❈۳۵❈
او ز حال من همی دارد خبر
می‌رسد اینجا صباحی ای پدر
او برون آمد ز شیراز این زمان
صورتش فردا ببینی تو عیان
❈۳۶❈
چون بیاید آن بزرگ پاکباز
سرّ خود با او بگویم من به راز
چون شود واقف ز حالم آن کبار
بعد از آنم گو ببر در پای دار
❈۳۷❈
شبلی آنگه گفت ای مردان دین
مهلتی می‌خواهد این مرد یقین
می‌رسد فردا یکی شیخ کبیر
او به معنی و بصورت بی‌نظیر
❈۳۸❈
شیخ عالم اوست این دم در جهان
هم کرامات ومقاماتش عیان
جمله گفتند این زمان بگذاشتیم
چونکه شیخ آید فغان برداشتیم
❈۳۹❈
بعد از آن چون روز پیدا شد ز قیر
در رسید چون شیر آن شیخ کبیر
چون ببغداد آمد آن شیخ جهان
رفت پیش شیخ منصور آن زمان
❈۴۰❈
گفت ای مرد موحد از چه کار
از برای تو زنند این خلق دار
سرحق را غیر حق کی پی برد
هیچ کس دیدی که با خرمی‌خورد
❈۴۱❈
تو چرا سر خدا با این خسان
گفتی و دیدی جفا از ناکسان
تو چرا گفتی انا الحق آشکار
چون عیان کردی و رفتی پای دار
❈۴۲❈
گنج مخفی می بد آن سر خدا
آشکارا کردهٔ این را چرا
راه توحید عیانی داشتی
گنج اسرار نهانی داشتی
❈۴۳❈
قرب پنجه سال بودی باده نوش
دائماً در راه حق اسرارپوش
این چه بوده است این زمان رفتی ز هوش
هر دو عالم کردهٔ پر از خروش
❈۴۴❈
بعد از آن منصور گفت ای پر هنر
من چگویم که توداری زینخبر
بحر معنی بی‌نهایت آمده است
بیشکی بیحد و غایت آمده است
❈۴۵❈
تو نمی‌دانی که این بحر صفا
هر زمانی می برآرد موجها
کمترین موجش اناالحق آمده است
حق حق است و حق مطلق آمده است
❈۴۶❈
سر توحید این زمان شد آشکار
گو برندم این خسان در پای دار
گر ز تو فتوی بخواهند هم بده
منّتی هم این زمان بر من بنه
❈۴۷❈
شیخ گفتش آنچه گفتی نارواست
من همی دانم که ذات تو خداست
چون دهم از جهل و شرک و از گمان
من عیان دیدم خدا را این زمان
❈۴۸❈
گفت منصورش بگو ازگفت ما
کاین چنین گفتست آن مرد خدا
کشتن او را واجب آید این زمان
در شریعت زود باش ای خواجمان
❈۴۹❈
بعد از آن آمد برون شیخ کبیر
آن بزرگ دین و آن بدر منیر
خلق عالم جمله پیش او شدند
تا که فتوی را از او هم بستدند
❈۵۰❈
شیخ گفت ای مردمان منصور گفت
قتل بر من گشت این ساعت درست
در طریق اهل ظاهر گشتنی است
لیک در باطن خداداند که کیست
❈۵۱❈
خواجمان آن دم فغان برداشتند
پس طناب دار را آراستند
بعد از آنش آوریدند پای دار
بود آنجا خلق عالم بی‌شمار
❈۵۲❈
جملهٔ شیخان همه حاضر بدند
سالکان و واصلان ناظر بدند
خواجمان حاضر بدند وجاهلان
عامه خود بسیار بودند چون خران
❈۵۳❈
بس عجب روزی بد آن روز ای پدر
روز محشر بود گوئی سر بسر
در میان حلاج ایستاده بپا
همچو شیران در میان بیشه‌ها
❈۵۴❈
هیچ وی را خوف نی و ترس نی
هم زوصلش شم هر یک درنمی
زد اناالحق آن زمان و شد نهان
خلق عالم را همه لرزید جان
❈۵۵❈
سالکان آندم ز خود فانی شدند
واصلان در عین خود دانی شدند
صوفیان را تن از آن بگداخته
عارفان را جان و دل شد کاسته
❈۵۶❈
زاهدان از زهد بیرون آمدند
ترک خود کردند و پرخون آمدند
خواجمان آن دم فغان برداشتند
عامه را بر صوفیان بگماشتند
❈۵۷❈
جمله گفتند شیخکان با اتفاق
جمله در راه محمد گشته عاق
چونکه منصورش بدید آنجا چنان
گفت اینک بر شدم بر دارتان
❈۵۸❈
دست زد اندر رسن آن مرد کار
پای زد بر نردبان برشد به دار
برسردارآمد آن مرد خدا
هر زمان می‌زد اناالحق برملا
❈۵۹❈
آن سگانی که بر او می‌تاختند
سنگهای بروی همی انداختند
بار دیگر این اناالحق ساز داد
جملهٔ عالم باو آواز داد
❈۶۰❈
خلق عالم آن زمان بی‌خود شدند
بی‌خبر آنجا اناالحق می‌زدند
سنگ و خشت و رشته اندر گیر ودار
می‌زدند آنجا اناالحق آشکار
❈۶۱❈
مفسدی بر رفت و دست او برید
آن زمان از دست او خون می‌چکید
بر زمین نقش اناالحق آشکار
این چه سر است این چه عشقست این چه کار
❈۶۲❈
او فرو مالید دست خود برو
گفت مردان را ز خونست آبرو
پس به ساعد نیز در مالید دست
خوش نشاطی کرد و غم را در ببست
❈۶۳❈
شبلیش گفتا از این چه دیده‌ای
دست بر رویت چرامالیده‌ای
گفت این دم می‌گذارم من نماز
پس وضو سازم به خون ای پاکباز
❈۶۴❈
کین نماز عشق را اینجا وضو
راست ناید جز به خون ای راز جو
بعد از آن شبلی بگفت ای مرد کار
از تصوف این زمان رمزی بیار
❈۶۵❈
گفت کمتر اینکه می‌بینی یقین
تا ترا در راه حق باشد یقین
بار دیگر گفت ای صاحب نظر
از طریق عشق ما را ده خبر
❈۶۶❈
گفت عشق اینجا بود گردن زدن
بعد از آن در غیر حق آتش زدن
این بگفت وهمچنین شد حال او
منتشر شد درجهان احوال او
❈۶۷❈
بعد از آنش سر بریدند از جفا
خواجمان و جاهلان بی‌وفا
چون بریدند رأس آن مرد کبار
خوش اناالحق می‌زد آن سر آشکار
❈۶۸❈
بعد از آنش سوختند آن جاهلان
خاک او بر باد دادند آن زمان
خاک او را باد در آب آورید
خاک او بر آب شد الله پدید
❈۶۹❈
در نگر ای عارف صاحب نظر
تا که مردان را چها آمد بسر
کامنت ها