بیدل دهلوی:گرد اندوه دلم دام تماشای صفاست زنگ بر آینه‌ام آب رخ آینه‌هاست

بنام او که درین دنیا،دیدار وی جز از تماشای جلوه اش در آینـۀ عالم و آدم بعیدست:در حاشیه نویسی براین غزل زیبا، مرا نه دانشیست و نه ذوقی لایق، اما بگذارید کودکی نیز سخن گوید تا فرا گیرد او نیز، گفتار را.در بارۀ سه واژه: " تماشا " ، " آینه " و "تمنا " درین غزل حرفی دارم اگر که بسیار نا پخته باشد: شیخ اشراق شهاب الدین سهروردی گفته است:"بدان که اول چیزی که حق سبحانه و تعالی بیافرید گوهری بود تابناک، او را عقل نام کرد که((اول ما خلق الله العقل)) و این گوهر را سه صفت(1) بخشید: یکی... ./... از آن صفت که بشناخت حق تعالی داشت حسن پدید آمد که آنرا ((نیکویی)) خوانند، و از آن صفت که بشناخت خود تعلق داشت عشق پدید آمد که آنرا ((مهر)) خوانند، و از آن صفت نبود، ببود، تعلق داشت حزن پدید آمد که آنرا ((اندوه)) خوانند. و این هر سه از یک چشمه سار پدید آمده اند و برادران یکدیگرند، و الی آخر... » و حرفم اینست که حق تعالی پری روئیست مستور! که تاب مستوری درو نیست؛ که هستی را گفت باش و شد. "حسن"جمال خود را در آینۀ عالم و آدم نهاد و "عشق" و "حزن" را در خانۀ کوچکی به فراخنائیی بی حد و مرز به نام دل؛ تا آدمی در پی یافتن " تمنا " های دل خویشتن خویش و در "تمنای" پیوستن به حسن و زیبائی؛ گاه با عشق و گاه با حزن نظر به حسن و زیبائی جمال عالم و آدم کند؛ و جمال یار ازلی و ابدی را "تماشا" نمایند و خوشا آنکه حسن عالم و آدم را جز آینۀ جمال او نبینیم.(1)-صقت به زبان امروزین همانا جوهر و یا ساختار گوهر عقل است و می شود گفت جوهر و ساختار همان دانشی است که هر گوهری؛ مانند الماس بر اساس آن ساخته و پرداخته می شود. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــیـا رب از ابـر هـدایـت بـرسـان بارانــیپیش تر زانکه چو گردی ز مین برخیـزمvahid110