فرخی سیستانی:هزار منت بر ما فریضه کرد خدای که شاد کرد دل مابه میر بارخدای

🔰شرح قصیده 207 فرخی سیستانی     "هزار منت بر ما فریضه کرد خدایکه شاد کرد دل مابه میر بارخدای" خداوند به ما هزاران نعمت عطا کرد، تا دل ما را با آرامش پر کند. "امیر ماعضد دولت و مؤید دینکه بر بزرگان فرخنده سایه تر زهمای" امیر اینجا به معنی شاه است که حاکمیت و قدرت دارد و همچنین از دین پیروی می‌کند. او سایه بهتری بر بزرگان اطراف خود افکنده است. "سپهبدی که چو خدمتگران به درگه اوستجمال ملک در آن طلعت جهان آرای" سپهبد در اینجا به معنای فرمانده ارتش است. او مانند خدمتگران به درگاه او قرار دارد و جمال و ظاهری زیبا و باشکوهی دارد. "همیشه بر تن و برجان او به نیک دعاهزار دست بود برگرفته پیش خدای" همیشه برای سلامتی و موفقیت شخص او دعا می‌کنند و به درگاه خداوند درخواست کمک می‌کنند. "در این میانه که او می نخورد و بر ننشستشنیده ای که دل خلق هیچ بود به جای" با اینکه او نوشیدنی نمی‌نوشد و نمی‌نشیند، اما همه مردم به او احترام می‌گذارند و او را دوست می‌دارند. "ز هیچ باغ شنیدی نوای عود نواززهیچ خانه شنیدی سرود رود سرای؟" بدون اینکه از باغ یا خانه خاصی باشد، صدای زیبای عود و سرود رود را می‌شنویم. "دل مخالف و بیگانگان شادی دوستهمه شتاب گرفت از نوای بر بط و نای" حتی افراد مخالف و بیگانه هم از صدای زیبای موسیقی بر بط و نی لذت می‌برند و شاد می‌شوند. "نخورد هیچ کسی می، که روزگار نگفتبه می، که زود مراین می خورنده را بگزای" هیچ کس نمی‌تواند به خودش بگوید که تمایل دارد به نوشیدنی الکلی، زیرا که به سرعت وضعیت واقعی خود را فاش می‌کند. ترنجی زرد درخواست کرد به باغ امیر بروید. سپهر گفت که وقت پایان فصل ترنج است و نمی‌توان برای این درخواست وقت گذاشت. من هیچ آبی را در رودخانه‌ها ندیدم که بتوانست باعث شود که درختان باغ شاداب شوند و هیچ رنگی را در لباس‌های خانه مالک ندیدم که بتوانست محیط خانه را زیباتر کند. هر کسی که در درگاه شاه شرق دیده شد، خسته و ناراحت بود و از این وضعیت نالیده بود. همه جهان در حال سوختن بودند و صدای «یا الهی!» را می‌کردند تا خداوند مکروهی که در جامعه وجود داشته را از آن‌ها بردارد. من آن فردی بودم که در میان این مردم قرار گرفته‌ام، اما هیچ روحی، عقلی، دستی یا پایی نداشتم. خدای بزرگ بر من رحم کرد و با فضل و رحمتش برای من این دستاورد را به ارمغان آورد. زمان به جوانی بازگشت، و امیر به تصمیم گرفتن رسید و دارد در حال شادی و نوشیدنی‌خوری است. میی که مثل مروارید است با دستان زنان بتان به سروده می‌افزاید. گاهی در باغچه‌ای طعم طبع فروزی می‌کند و گاهی هم در بلخ و باغ‌های روح افزای دیگر. چشمان سیاه و پرده دار در حال نگاه کردن به مجلس و می نوشیدن هستند، هر کس به روی و رنگ لباس خود مشخص می‌شود. سرای او پر از دیبا و سرپوش دارای سلطنت و شوکت است. وثاق های او پر از شیر خصوصاً با دندان‌های برجسته و تیز می‌باشند. در سرایش پر از شاهزاده ها و افراد تنیس واری که همگی به خدمت او مشغول بودند، مثل جان و دل به خدمتش افتخار می‌کردند. به سوی دیگری بروید که نگهبان او منتظر شماست و برای پاسخگویی به شما آماده است. امیر یوسف به اندازه دست قارون بسیار بخشنده و سخاوتمند است که او را نمی‌توان با گنج قارون مقایسه کرد. شما که به این اندازه خداوند شادمانی بخشیده‌اید، لذت ببرید و هر لحظه از زندگی خود را با شادی سپری کنید. به هیچ کسی در جهان شما نباید خدمات خود را فروشید، به جز این شاهزاده متعال. تمام کسانی که با او برخورد دارند، باید به رضایت و طاعت او عمل کنند. همه شاهدند که در مجالس او همیشه شادی و نشاط حاکم است، در حالی که سرای دشمنانش پر از ناله و واویلاست.