مهستی گنجوی:حمامی را بگو گرت هست صواب امشب تو بخسب و تون گرمابه متاب

تون محل برافروختن اتش حمام است و مولانا چند بار بکار برده در دیوانش اما گلخن نیز همان است جایی که اتش گل می اندازد ولی دوستی خن را برای منبع و سرچشمه بکار برده بود و یا خانی به معنی چشمه برای منابع به کار برده بود نامش را به یاد ندارم ولی بلند باد نامش

واژه تون در کردی نیز معنای مرد اشاره را دارد

سلام در پاسخ به این پرسش که چرا «و» به «ی» تبدیل شده دلیلش تمایل اهل زبان به نرم شدن کلام وسهولت در تلفظ آن است چون تلفظ «ی» با صدای زیرش راحت تر از «و» است همچنانکه تلفظ حرکت کوتاه زیراز حرکت کوتاه رو راحت تر است وکلمه ی نامک به نام با حرکت کوتاه انتهایی رو تبدیل شده ودر دوره ی بعد به«نامه» باحرکت کوتاه انتهایی زیر تبدیل شده شاد باشید.

بهبهان شهری است در جنوب شرق خوزستان. در گویش بهبهانی به کسی که مسئول آتشدان و آتش کردن حمام است "تینتو" می گویند.

در گویش "لری بختیاری" واژه ی "تین" که همان "تون" است و با همان معنای " آتشدان حمام" به کار می رود. می دانید که "لری بختیاری" یکی از نزدیک ترین گویش ها به "فارسی دری" است.اما چرا در بسیاری از واژه ها "او" به "ای" دگر شده است؛ ناشناخته مانده.نمونه های دیگر :پول، که پیل گفته می شود.خون، که خین گفته می شود.و ...

گونه ای قالب ادبی داریم بنام شهر آشوب در این نوع شعر ،بیشترمشاغل مختلف رایج در جامعهمورد توجه است و آنها را با کلمات ادبی و عاشقانه تلطیف نموده و معرفی می کنندیکی از نمایندگان این سبک همین مهستی گنجوی شاعره قرن 5 و6 است که رباعی سرا استوحق و الانصاف هم بسیار عالی به توصیف قشر معمولی جامعه پرداخته است

با سلامخیلی خیلی تشکر می کنم از مطلب مفید و عالی اقای جاوید هوشیار

حمامی را بگو امشب اگر دوست داری تو بخواب و گرمابه را روشن مکن من در سحرگهان خودم با شتاب هم روشنش می کنم وهم پرآب( در قدیم حمام عمومی خزینه ای بوده که می بایست راه آب را بسوی حمام باز کنند تا پر آب گردد و زیر حوض اصلی که گلخن قرارداشت باید روشن می شد تا آب حمام گرم شود.)

در مورد تون بحث شد و من چون اهل فردوس هستم که قبلا به تون معروف بوده (شهری به قدمت حداقل هزاره سوم قبل از میلاد)این چند جمله را در معنی تون اضافه میکنم که تون، در «معجم‌البلدان»، سفیدی روی ناخن، در «برهان قاطع»، گلخن حمام، در «مؤیدالفضلا»، جامه شبروی، در «مجمع‌اللغات»، حمام و در «فرهنگ نظام»، خزانه و گنجینه معنی شده‌است.

در مورد تون نوشته شد ؛ در اصفهان محله ای است به نام هفتون (هفت + تون) که ظاهرا در قدیم هفت کوره آجر پزی بوده که معروف میشه به هفت تون و در حال حاضر هفتون بهش میگن