گنجینه تاریخ ما

شعر پارسی یا شعر کلاسیک فارسی به شکل امروزی آن بیش از هزار سال قدمت دارد. شعر فارسی بر پایه عروض است و عمداً در قالب های مثنوی، قصیده و غزل س روده شده است. در گنج تاریخ ما به اشعار شاعران نامی ایران زمین به رایگان دسترسی خواهید داشت. همچنین به مرور زمان امکانات مناسبی به این مجموعه اضافه خواهد شد.

مولانا:بود لقمان پیش خواجهٔ خویشتن در میان بندگانش خوارتن

❈۱❈
بود لقمان پیش خواجهٔ خویشتن در میان بندگانش خوارتن
می‌فرستاد او غلامان را به باغ تا که میوه آیدش بهر فراغ
❈۲❈
بود لقمان در غلامان چون طفیل پر معانی تیره‌صورت همچو لیل
آن غلامان میوه‌های جمع را خوش بخوردند از نهیب طمع را
❈۳❈
خواجه را گفتند لقمان خورد آن خواجه بر لقمان ترش گشت و گران
چون تفحص کرد لقمان از سبب در عتاب خواجه‌اش بگشاد لب
❈۴❈
گفت لقمان سیدا پیش خدا بندهٔ خاین نباشد مرتضی
امتحان کن جمله‌مان را ای کریم سیرمان در ده تو از آب حمیم
❈۵❈
بعد از آن ما را به صحرایی کلان تو سواره ما پیاده می‌دوان
آنگهان بنگر تو بدکردار را صنعهای کاشف الاسرار را
❈۶❈
گشت ساقی خواجه از آب حمیم مر غلامان را و خوردند آن ز بیم
بعد از آن می‌راندشان در دشتها می‌دویدند آن نفر تحت و علا
❈۷❈
قی در افتادند ایشان از عنا آب می‌آورد زیشان میوه‌ها
چون که لقمان را در آمد قی ز ناف می بر آمد از درونش آب صاف
❈۸❈
حکمت لقمان چو داند این نمود پس چه باشد حکمت رب الوجود
یوم تبلی والسرائر کلها بان منکم کامن لا یشتهی
❈۹❈
چون سقوا ماء حمیما قطعت جملة الاستار مما افضعت
نار زان آمد عذاب کافران که حجر را نار باشد امتحان
❈۱۰❈
آن دل چون سنگ را ما چند چند نرم گفتیم و نمی‌پذرفت پند
ریش بد را داروی بد یافت رگ مر سر خر را سر دندان سگ
❈۱۱❈
الخبیثات الخبیثین حکمتست زشت را هم زشت جفت و بابتست
پس تو هر جفتی که می‌خواهی برو محو و هم‌شکل و صفات او بشو
❈۱۲❈
نور خواهی مستعد نور شو دور خواهی خویش‌بین و دور شو
ور رهی خواهی ازین سجن خرب سر مکش از دوست و اسجد واقترب

فایل صوتی مثنوی معنوی بخش ۱۵۹ - متهم کردن غلامان و خواجه‌تاشان مر لقمان را کی آن میوه‌های ترونده را که می‌آوردیم او خورده است

تصاویر

کامنت ها

آرش تبرستانی
2017-02-17T20:51:31
پس تو هر جفتی که می‌خواهی برو محو و هم‌شکل و صفات او بشو یعنی اگر می خواهی به چیزی برسی باید مثل آن شوی و رنگ آن را به خود بگیری
مینا مرادی
2018-04-13T12:18:18
سلام.کسی میدونه معنی مصرع «ریش بد را داروی بد یافت رگ» چیه؟ممنون
۷
2018-04-13T14:36:21
نار زان آمد عذاب کافرانکه حجر را نار باشد امتحانآتش برای آن عذاب کافران شد که سنگ باید امتحانش را با آتش پس بدهد(دل آنان از سنگ است)و بیت:ریش بد را داروی بد یافت رگمر سر خر را سر دندان سگتکرار همین بیت است یعنی زخم بد و چرکین را چاره داروی بد و تلخ است
ملیکا رضایی
2021-09-03T09:40:57.1038017
۷ عزیز ؛ نمیدانم چراتوهینی به مولانا و دوستدارانش تلقی میکنم این را ؛ولی ناشایست هست حرف شما ...
سفید
2023-07-25T14:23:08.9970258
  آن دل چون سنگ را ما چند چند نرم گفتیم و نمی‌پذرفت پند...  
سفید
2023-07-25T14:24:52.0746279
  پس تو هر جفتی که می‌خواهی برو محو و هم‌شکل و صفات او بشو...   نور خواهی مستعد نور شو دور خواهی خویش‌بین و دور شو...   ور رهی خواهی ازین سجن خرب سر مکش از دوست و اسجد و اقترب...    بیت آخر چقدر زیباست... واقعا مولانا شاعری بسیار باعظمت است و اشعاری شاهکار، شگفت‌انگیز و باشکوه سروده است...  
سید احمد مبلّغ
2023-09-12T23:20:50.8979294
دوستان لطفا اگر کسی می تواند معنای ۳ بیت آخر را قرار دهد. با تشکر
رضا از کرمان
2023-09-13T19:02:55.4300789
جناب مبلغ سلام معنی ۳ بیت موردنظر شما: پس تو باهرکه مایلی جفت وهمراه شو،و با ایشان هم صفت بگرد وخود را در او محو کن وبه شکل او درآ اگر طالب نور وروشنایی هستی این استعداد را در خود شکوفا کن واگر مایلی که از حق دوری کنی فقط کافیست که خود بین باشی واگر می‌خواهی از زندان خراب تن(نفس)رها گردی از دوست (اینجا منظور خدا است)سرکشی مکن وبا خضوع بر اوسجده کن تا نزدیک او گردی اشاره به آیه۱۹ سوره علق( سجده کن و به حق نزدیک گرد) باتوجه به معنای کلی ابیات این بخش ،منظور جناب مولانا از نقل این حکایت این است که در روز حشر زمانی که طبق آیه ۱۵ از سوره محمد(ص)که در بیت ۱۷ بدان اشاره شده  آنزمان که از آب جوشان وگرم دوزخ  سیراب گردیم از درون هرکس همه چیز بیرون میریزد وحقیقت درونی آدمیان آشکار میگردد ودر بیت قبل ۱۶ بااستناد به آیه۹ از سوره طارق، از رستاخیز به عنوان روزی یاد میکند ، که هر‌آنچه را که پنهان میکنیم، وعلاقه‌ای به افشای آن نداریم ، ولیکن با آب گرم متاسفانه اسرار درونی همه فاش میگردد. همانگونه که غلامان پس از خوردن آب گرم وپیاده روی که از سوی لقمان به خواجه پیشنهاد واجرا شده بود، تکه های میوه را قی کرده وراز آنها افشا شد ولقمان تبریه گردید. ودر بیت ۱۸آزمایش سنگ را آتش کوره گفته تا فلز درون آن مشخص گردد.   شاد باشی عزیز  
سید احمد مبلّغ
2023-09-13T22:01:58.518407
دست حق به همراهتان سپاسگزارم از توضیحات شما
رضا از کرمان
2023-09-13T23:34:05.8826076
سپاس ودرود بی پایان