مولانا:گرم درآ و دم مده باده بیار و غم ببر ای دل و جان هر طرف چشم و چراغ هر سحر

بیت هشتم: نوبت تست ای صنم (دوره ی) توست ای قمر

ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺍﺯ ﻏﺰﻝ ﺷﻤﺎﺭﻩٔ 1021 ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺷﻤﺎﺭﻩٔ 781:ﭼﺮﺍ ﻣﺎ ﺩﻧﯿﺎ ﺭﺍ ﺟُﺪﺍ، ﺑﻪ ﯾﮑﯽ ”ﻣﻦ…،“ ﺑﻪ ﯾﮑﯽ ”ﺧﺪﺍ…“ ﻭ ﺑﺎﻗﯽ، ﺑﻪ ”ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ…“ ﻣﯽ‌ﮐﻨﯿﻢ؟ ﺁﯾﺎ ﺍﯾﻦ «ﺟُﺪﺍﯾﯽ» ”ﺣﻘﯿﻘﺖ“ ﺍﺳﺖ ﯾﺎ ”ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷُﺪﻩ“ ﺩﺭ ﺧﯿﺎﻝ ﻭ ﺫﻫﻦ ﻣﺎ؟ ﺟﻮﺍﺏ ﺍﯾﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﺭﺍ ﻓﻘﻂ ﻭﻗﺘﯽ ﻣﯽ‌ﺗﻮﺍﻥ «ﻭﺟﺪﺍﻥ» ﮐﺮﺩ ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺭ ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﺁﺯﺍﺩ ﻭ ﺧﺎﻟﺺ ﺍﺯ ﺗﻮﻫﻢ(ﻫﺎﯼ) ﻧﻔﺴﺎﻧﯽ ﺷُﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ. ”ﮔﺮﻡ ﺩﺭﺁ“ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﺣﺮﮐﺘﯽ ﻣﯽ‌ﮐﻨﺪ… ﺣﺮﮐﺖ ﺧﺎﻟﺺ ﺷُﺪﻩٔ «ﺫﺍﺕ» ﺯﻧﺪﮔﯽ. [ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺮﺍﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﺷُﺪﻥ «ﺫﺍﺕ» ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﯾﮕﺮ، «ﺧﻤﯿﺮﻣﺎﯾﻪٔ» ﺯﻧﺪﮔﯽ…]”ﮔَﺮﻡْ ﺩَﺭﺁ ﻭ ﺩَﻡْ ﻣَﺪِﻩ، ﺑﺎﺩﻩ ﺑﯿﺎﺭ ﻭ ﻏَﻢْ ﺑِﺒَﺮ… ﺍﯼ ﺩﻝ ﻭ ﺟﺎﻥِ ﻫﺮ ﻃَﺮَﻑ، ﭼَﺸﻢ ﻭ ﭼﺮﺍﻍِ ﻫﺮ ﺳَﺤَﺮ“ﺑﯽ ﺁﻧﮑﻪ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ… ﺣﺮﮐﺘﯽ ﺑﭙﺎ ﮐُﻨﯽ، ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺮﺧﯿﺰ ﻭ ﺑﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺭﺁ. ”ﺣﺮﮐﺖ ﻋﺸﻖ“ ﺭﺍ ﺟﺎﺭﯼ ﮐُﻦ، ﻭ ﺫﻫﻦ «ﻣﻦ ﺩﺍﺭ» ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﺑِﺒَﺮ. ﺍﯼ ﻋﺸﻖ، ”ﺍﯼ ﺩﻝ ﻭ ﺟﺎﻥ“ ﻫﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﮔُﺬﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺳﺖ…”ﺗﻮﯾﯽ“ ﺩﯾﺪﻩ ﻭ ﻧﻮﺭ «ﻫﺮ» ﺑﯿﺪﺍﺭﯼ.ﺍﯼ ﻋﺸﻖ، ﺁﻏﺎﺯ ﻫﺮ ﭼﯿﺰ… ﺍﺯ ﺧﻤﯿﺮﻣﺎﯾﻪٔ ﺗﻮﺳﺖ. ﺗﻮ ﺷﺎﺩﯼ ﻫﺮ ﺁﻏﺎﺯﯼ ﻭ ﻃَﻠَﺐ ﻫﺮ ﻣﺨﻠﻮﻕ. ﺗﻮﯾﯽ ﭘﺎﯾﻪ ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﻫﺮ ﺑﯿﺪﺍﺭﯼ (ﺗﻮﯾﯽ ﻗﯿﺎﻣﺖ ﻭ ﺯﻣﯿﻨﻪٔ ﻫﺮ ﻗﯿﺎﻣﺖ)، ﭘﺮ ﺍﺯ ﺷﯿﺮﯾﻨﯽ ﻭ ﺑﺮﮐﺖ: ”ﻫﻢ ﻃَﺮَﺏِ ﺳِﺮِﺷﺘﻪ‌ﺍﯼ، ﻫﻢ ﻃَﻠَﺐِ ﻓﺮﺷﺘﻪ‌ﺍﯼ… ﻫﻢ ﻋَﺮَﺻﺎﺕ ﮔﺸﺘﻪ‌ﺍﯼ، ﭘُﺮ ﺯِ ﻧَﺒﺎﺕ ﻭ ﻧِﯿﺸِﮑَﺮ…“ﺍﯼ ﻋﺸﻖ، ﺑﺮ ﺧﯿﺰ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺑﺪﻥ ﮐﻪ «ﺭَﺳﺘﻪ» ﺧﯿﺰ ﺷُﺪ (ﺁﻥ ﮐﻪ «ﺭﻫﺎﯾﯽ» ﯾﺎﻓﺖ، ﻋﺸﻖ ﺩﺭ ﺍﻭ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ). ﺭﻭﺯ، ﺷﯿﺮﯾﻦ ﻭ ﺍﺯ ”ﺧِﺮﺩ ﻋﺸﻖ“ ﭘُﺮ ﺑﺮﮐﺖ ﺷُﺪ. ﺍﯼ ﻋﺸﻖ، «ﺧَﺒَﺮ ﺑﯿﺪﺍﺭﯼ» ﺭﺍ ﺍﺯ ﻋﻘﻞ ﺟُﺰﻭﯼ ﺑِﺮُﺑﺎ ﮐﻪ ﮐﺎﺭﺵ «ﺳﺘﯿﺰ» ﺑﺎ «ﺧِﺮَﺩ ﺗﻮ» ﺍﺳﺖ. ﭼﺮﺍ؟ ﭼﻮﻥ ﻣﺤﺎﻝ ﺍﺳﺖ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧِﺮَﺩ ﺟُﺰﻭﯼ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ. [ﺩﺭ ﻋﺪﻡ ﺗﻤﺎﻡ ﺣﺮﮐﺎﺕ ﺑﯿﺮﻭﻧﯽ (ﻧﻔﺴﺎﻧﯽ)… ﺣﺮﮐﺖ ”ﻋﺸﻖ“ ﻧﻤﺎﯾﺎﻥ ﺷﻮﺩ.]ﺍﯼ ﻋﺸﻖ، ﺧﻮﺵ ﺧَﺒَﺮﺍﻥ ﻏُﻼﻡ ﺗﻮ ﻫﺴﺘَﻨﺪ. ﺗﺎ ﺗﻮ ﺑَﺮﻣﯽ‌ﺧﯿﺰﯼ ﻭ ﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﯽ‌ﮐﻨﯽ، ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ «ﺫﻫﻦ» ﺁﻭﺭﺩﻥ، ”ﺭَﻃﻞ ﮔِﺮﺍﻥ“ ﺭﺍ ﺁﻭﺭﻧﺪ (ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﻫﺸﯿﺎﺭﯼ ﺧﺎﻟﺺ ﺷﺪﻩ).”ﺧﯿﺰ ﮐﻪ ﺭﻭﺯْ ﻣﯽ‌ﺭَﻭَﺩ، ﻓَﺼﻞِ ﺗَﻤﻮﺯْ ﻣﯽ‌ﺭَﻭَﺩ… ﺭﻓﺖ ﻭ ﻫﻨﻮﺯ ﻣﯽ‌ﺭَﻭَﺩ، ﺩﯾﻮْ ﺯِ ﺳﺎﯾﻪ ﻋُﻤَﺮ“ﺑﻪ ﺫﺍﺕ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﯽ‌ﮔﻮﯾﺪ: ﺑﺮﺧﯿﺰ ﻭ ﻗﯿﺎﻡ ﮐُﻦ، ﺗﻮ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﯾﻦ ﺍﺯ ﻻﻣﮑﺎﻥ ﺁﻣﺪﻩ‌ﺍﯼ ﺑﻪ ﻣﮑﺎﻥ. [”ﻋﺸﻖ“ ﺁﻣﺪﻩ‌… ﺑﺮﺍﯼ ﺑﺮﺍﻧﮕﯿﺨﺘﻦ ”ﻋﺸﻖ“ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ.] ﺑﺮﺧﯿﺰ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺭﻭﺯ ﻭ ﺍﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻣﯽ‌ﺭﻭﺩ. ﻗﺮﺍﺭ ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺎﻟﻢ… ﺑﻪ ﻋﺸﻖ ﺩﺭﺁﯾﺪ. ﺍﯼ ﻋﺸﻖ، «ﺍﯾﻦ ﺟﺎﻥ» ﺍﺯ ”ﺫﺍﺕ ﻭ ﺧﻤﯿﺮﻣﺎﯾﻪ ﺗﻮ“ ﺁﻣﺪﻩ، ﭘﺲ ﺗﻮ ﺷﻨﯿﺪﻩ‌ﺍﯼ ”ﺁﻩ ﺟﺎﻥ“ ﺭﺍ. ﺁﻥ ﺩَﻡ ﺑﯿﺪﺍﺭ ﮐُﻨﻨﺪﻩ‌ﺍﺕ ﺭﺍ، ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺟﺎﻥ ﭘﺎﮎ ﺷُﺪﻩ ﺑﺮﺳﺎﻥ. ﺗﻮﯾﯽ «ﭘُﺸﺖ ﺩﻝ» ﻭ «ﭘﻨﺎﻩ ﺟﺎﻥ». ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﯿﺮ ﻧﺮ، ﺑﺮ ﺟﺎﻥ… ”ﺭﻭ“ ﻧﻤﺎ. ﺟﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﯾﺪﻩ ﻭ ﻧﻮﺭ ﺧﻮﺩ، ﻣﺴﺖ ﻭ ﺧﺮﺍﺏ ﻭ ﺷﺎﺩ ﻭ ﺧﻮﺵ ﮐُﻦ. ﺩﯾﺪﻩ ﻭ ﻧﻮﺭ ﺗﻮ ﻣُﺴﺘﻘﻞ ﺍﺯ ﭘﻨﺞ ﺣﺲ ﻭ ﺷﺶ ﺟﻬﺖ ﺍﺳﺖ (ﭼﻮﻥ ﻋﺸﻖ ﻣﺤﯿﻂ ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺍﺳﺖ). ﮐﺎﺭﻭﺍﻥ ﺑﺸﺮ ﺭﺍ ﻏﺮﻕ ﺩﺭ ﺑﺤﺮ ﺧﻮﺩ ﺑﻨﻤﺎ ﮐﻪ: ”ﺧﻮﺵ ﺳَﻔَﺮﯼ‌ﺳﺖ ﺍﯾﻦ ﺳَﻔَﺮ…“ [ﺳﻔﺮ ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﻋﺸﻖ]ﺍﯼ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﻭ، ﻧﻮﺭ ﻋﺸﻖ ﺑﺮﺍﻧﮕﯿﺠﺘﻪ ﺷُﺪﻩ (ﺣﺮﮐﺖ ﻋﺸﻖ ﺩﺭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﯿﺪﺍﺭ)، ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﻈﻪ، ﺩَﻡ ﺑﻪ ﺩَﻡ، ﻧﻮﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻋﺎﻟﻢ ﺟﺎﺭﯼ ﮐُﻦ ﻭ ﻏﻢ ﺭﺍ ﺑﺴﻮﺯﺍﻥ. ”ﺩﻭﺭ ﺗﻮﺳﺖ ﺍﯼ ﻗﻤﺮ.“ﮔﺮﭼﻪ ﻣﺎ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﯾﺪﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎﻧﻤﺎﻥ ﺩﺍﺭﯾﻢ، ﺍﻣﺎ ﺁﻥ ”ﻧﻮﺭ“ ﺭﺍ ﻧﻤﯽ‌ﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﺳَﺮ ﺩﯾﺪ. ﺩﺭ ﺗﺴﻠﯿﻢ… ﺩﺭ ﻭﺣﺪﺕ… ﺩﺭ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﺣﺮﮐﺎﺕ ﻧﻔﺴﺎﻧﯽ… ﺩﺭ ﺗﺒﺪﯾﻞ… ﻭ ﺧﻼﺻﻪ، ﺩﺭ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﺣﺮﮐﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺟُﺪﺍﯾﯽ ﺑﭙﺎ ﮐُﻨﻨﺪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ”ﻋﺸﻖ“ «ﺭﻭ» ﻧﻤﺎﯾﺪ، ﻗﺪﻡ ﺁﺧﺮ ﺭﺍ ﻋﺸﻖ ﺑﺮ ﻣﯽ‌ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﯾﺪﻩ ”ﻧﻈﺮ“ ﺷﻮﺩ (ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﺩﺭ «ﻭﺟﺪﺍﻥ ﮐﺮﺩﻥ» ﺫﺍﺕ‌ﺍﺵ… ﻋﺸﻖ، ”ﺑﻪ ﺑﺼﯿﺮﺗﯽ ﺩﮔﺮ…“ ﺩﺭﺁﯾﺪ ﻭ «ﻧﻈﺮ» ﮐُﻨﺪ). [ﻋﺸﻖ، ﺧﻮﺩ ﺭﺍ «ﻧﻈﺮ» ﮐُﻨﺪ.]پیوند به وبگاه بیرونی

پنج و شش: پنج حس و شش جهتبویایی- چشایی- لامسه- بینایی- شنواییبالا- پایین- چپ- راست- جلو- عقبمی گذری از حواس خطاپذیر و مکان شش جهت که زمان از آن زاییده می شود.

این غزل در وصف اعراف است. انشاءالله