گنجینه تاریخ ما

شعر پارسی یا شعر کلاسیک فارسی به شکل امروزی آن بیش از هزار سال قدمت دارد. شعر فارسی بر پایه عروض است و عمداً در قالب های مثنوی، قصیده و غزل س روده شده است. در گنج تاریخ ما به اشعار شاعران نامی ایران زمین به رایگان دسترسی خواهید داشت. همچنین به مرور زمان امکانات مناسبی به این مجموعه اضافه خواهد شد.

مولانا:به گرد دل همی‌گردی چه خواهی کرد می‌دانم چه خواهی کرد دل را خون و رخ را زرد می‌دانم

❈۱❈
به گرد دل همی‌گردی چه خواهی کرد می‌دانم چه خواهی کرد دل را خون و رخ را زرد می‌دانم
یکی بازی برآوردی که رخت دل همه بردی چه خواهی بعد از این بازی دگر آورد می‌دانم
❈۲❈
به یک غمزه جگر خستی پس آتش اندر او بستی بخواهی پخت می‌بینم بخواهی خورد می‌دانم
به حق اشک گرم من به حق آه سرد من که گرمم پرس چون بینی که گرم از سرد می‌دانم
مرا دل سوزد و سینه تو را دامن ولی فرق است
که سوز از سوز و دود از دود و درد از درد می‌دانم
❈۳❈
به دل گویم که چون مردان صبوری کن دلم گوید نه مردم نی زن ار از غم ز زن تا مرد می‌دانم
دلا چون گرد برخیزی ز هر بادی نمی‌گفتی که از مردی برآوردن ز دریا گرد می‌دانم
❈۴❈
جوابم داد دل کان مه چو جفت و طاق می‌بازد چو ترسا جفت گویم گر ز جفت و فرد می‌دانم
چو در شطرنج شد قایم بریزد نرد شش پنجی بگویم مات غم باشم اگر این نرد می‌دانم

فایل صوتی دیوان شمس غزل شمارهٔ ۱۴۳۵

تصاویر

کامنت ها

شمیم
2015-06-15T13:44:58
من سه بیت آخر رو نمیفهمم.... :(
حسین
2016-01-02T21:45:33
در تصحیح دکتر شفیعی کدکنی بیت سوم و سه بیت آخر نیست
احمدرضا قهرمانی
2012-07-06T09:20:01
دوست عزیز مجتبی جانبر اساس عروض باید "ار" باشد تا در هجابندی همراه با کلمه "زن" قبل از خودش " ز " به فتح "ز" یک هجا گردد و " ن " و "ار" ترکیب شده "نر" به فتح "ن" یک هجای دیگر و از ترکیب این دو هجا یک هجای کوتاه و یک هجای بلند تشکیل گردد. اما بر اساس آنچه شما گفتید ما دو هجای بلند خواهیم داشت که با وزن عروضی همخوانی نداشته و وزن شعر را به هم می ریزد.امتحان کنید:ب دل گو یم ک چو "ن حذف می شود" مر دا ص بو ری کن د لم گو یدن مر دم نی ز نر از غم ز زد تا مر د می دا نم
مجتبی
2012-04-02T06:03:50
با سلامفکر میکنم بیت ششم به جای "به دل گویم که چون مردان صبوری کن دلم گویدنه مردم نی زن ار از غم ز زن تا مرد می دانم" باید" به دل گویم که چون مردان صبوری کن،دلم گوید نه مردم نی زن،گر از غم ز زن تا مرد می دانم " باشد که اشتباهی تایپی است.ممنون.
اسمر
2013-06-11T01:39:43
ب - دل - گو - یم- ک- ن- مر - دا -ص.بو.ری .کن. د- لم -گو -ید ن -مر - دم -نی -ز -نَ -رَز -غم -ز -زن -تا -مر -د -می -دا -نممن فکر میکنم از لحاظ هجا بندی این درست تر باشه چون ز نر از غم با هجاهای قبلی درست نمیاد اما ز - نَ - رَز - غم
اسمر
2013-06-11T01:41:03
ب - دل - گو - یم- ک- چُ- مر - دا -ص.بو.ری .کن. د- لم -گو -ید ن -مر - دم -نی -ز -نَ -رَز -غم -ز -زن -تا -مر -د -می -دا -نممن فکر میکنم از لحاظ هجا بندی این درست تر باشه چون ز نر از غم با هجاهای قبلی درست نمیاد اما ز - نَ - رَز - غم
اسد
2020-03-12T19:38:09
ناباور عزیز با سلام و احترام،تعبیر من از بیت اول کمی با شما متفاوت است. به گمانم خطاب مولانا در بیت اول (آنطور که شما فرمودید) به خود و گشتن به گرد خواسته های دل خود نیست، بلکه خطاب به معشوق است که با حسن و جلوه گری و دلربایی به گرد دل عاشق میگردد و در نهایت دل عاشق را خون میکند و رویش را از غم زرد. از این منظر مولانا به معشوق خود میگوید که میداند سرانجام این جلوه گریِ او (معشوق) چیست. خون شدنِ دل و زرد شدنِ رخ.از توضیح جامع شما در خصوص بیت چهارم لذت بردم. سپاس
nabavar
2020-03-12T20:57:06
گرامی اسد بگرددل همی گردی چه خواهی کرد میدانمچه خواهی کرد دل راخون و رخ را زرد میدانمتعبیر شما بسیار زیبا تر است و به معنا نزدیکترسپاس از نظرشما
ف
2020-03-09T03:42:31
با سلام لطفاً یکی این دوبیت رو واسم معنی و تفسیرش رو بگه بگرددل همی گردی چه خواهی کرد میدانم چه خواهی کرد دل راخون و رخ را زرد میدانم مرا دل سوزد و سینه ترا دامن ولی فرق است که سوز از سوز و دود از دود و درد از درد میدانم
nabavar
2020-03-09T19:23:07
گرامی فبگرددل همی گردی چه خواهی کرد میدانمچه خواهی کرد دل راخون و رخ را زرد میدانممرا دل سوزد و سینه ترا دامن ولی فرق استکه سوز از سوز و دود از دود و درد از درد میدانممی گوید : می دانم اگر دنبال خواسته های دلت بروی ، دل را خون و چهره ات را زرد خواهی کرد،در بیت دوم می گوید: دل سوخته نیستی تا بدانی سوز دل چیست ، آه عاشق که چون دود از آتش درون بر می آید کدام است و درد عاشقی چگونه دردِی ست که تو تنها آتش در دامن داری نه در دل
برادرکوچکتربهزاد
2019-09-07T08:55:40
سلام لطفا بیت آخرراتوضیح دهید اساتید در بعضی سایتها بعد از قایم ویرگول گذاشته اند وابهام ایجاد کرده اند لطفامرا راهنمایی کنید.تشکر فراوان
اسد
2019-08-19T20:47:01
گرد از دریا برآوردن در بیت"دلا چون گرد برخیزی ز هر بادی نمی گفتیکه از مردی برآوردن ز دریا گرد می دانم "اشاره دارد به عبور موسی و قوم او از دریا و خشک کردن دریا. چنانچه مولانا همین تعبیر را در مجلس اول از مجالس سبعه در خصوص واژه "بسم الله" چنین آورده است:".« بسم الله» آن نامی است که موسی بن عمران، دوازده شاهراه خشک از بهر گذشتن بنی اسرائیل پیدا کرد در دریا و گرد، از دریا برآورد"لینک مجلس اول از وبسایت تاریخ ما:مولانا » مجالس سبعه » المجلس الاوّل » مناجات/
حسین مطهری
2020-11-22T11:26:51
منی بیت سوم جیست
علی عسگر کریمی
2021-02-18T09:40:16
آقای قهرمانی ادیب گرامی؛ نون ساکن بعد از مصوتهای بلند حذف میشو در کلمه چُن نون حذف نمیشود علاوه بر اینکه هجای چون باید بلند باشد تا وزن مفاعیلن حفظ شود پس چُن صحیح است: ک |چن |مر |دا| مفاعیلن
سعید رضایی
2017-11-04T02:10:16
در پاسخ به سوال شمیم. برای درک بهتر “چو ترسا جفت گویم گر ز جفت و فرد می دانم” حکایت شیخ صنعان و دختر ترسا رو از منطق الطیر عطار مطالعه کنین.
اسد
2022-05-26T00:34:15.3226148
جناب حسین مطهری سلام، در خصوص بیت سوم پرسیده بودید که به قدر بضاعت فهمِ خود توضیحی ارائه میکنم. فعل "خَستن" در ادبیات فارسی به معنای زخمی و مجروح و آزرده کردن به کار میرود. مثلا سعدی میفرماید: به نازِ وصل پروردن یکی را خطا کردی به تیغِ هجر خستن شعرای پارسی زبان غمزه و نگاهِ دلبر را در موارد بسیاری به تیری تشبیه می کنند که بر دلِ عاشق زخم میزند. در این راستا ابروی دلبر را به کمان و مژگانِ او را به تیر و یا ناوک تشبیه میکنند. چنانکه حافظ میفرماید: دل که از ناوک مژگان تو در خون می گشت باز مشتاق کمانخانه ابروی تو بود   در بیت سوم مولانا میفرماید که با یک تیر از نگاهِ خودت جگرِ مرا مجروح کردی و پس از آن با آتشِ عشق آنرا سوزاندی. سپس در مصراع دوم این فضای مفهومی تیر زدن و آتش زدن در دل را  به پختنِ جگر تشبیه می کند و میگوید که مراحل بعدی جفای معشوق را می داند که این جگرِ آتش زده را خواهد پخت و خواهد خورد. مصراع دوم تشبیهی است از جفای معشوق و بلایی که از او بر دل می رسد و نهایتا عاشق را بیدل خواهد کرد.