مولانا:ز بردابرد عشق او چو بشنید این دل پاره برآمد از وجود خویش و هر دو کون یک باره

درست است که عشق برترین معنی‌ در هستی‌ است ولی هنگامی این امر ثابت می‌‌شود که در هستی‌ عینیت یابد و عظمت شمس در این است که این رخداد عظیم را محقق کرده است و جلال دین بر این امر گواهی‌ می‌‌دهد که اگر کس دیگری گواه می‌‌بود، هیچ کدام از اینها نمی بود، پس در عرفان جلال دین عشق مهم است، شمس مهم است و جلال دین در آخر، ارکان اصلی‌ به حساب می‌‌آیند. در عرفان بر عکس علم، اگر چیزی یک بار روی دهد اثبات می‌‌شود و همیشه بر قرار است تا هنگامی که رخداد بزرگ تری روی نداده است که حقیقتی عظیم تر را بیاوردشمس و جلال دین حقیقت و بزرگی‌ انسان را به اثبات رساندند، اکنون انسان اگر چه ضعیف و ناقص است ولی می‌‌داند که در میان انسان‌ها مردانی یافت می‌‌شوند که بر این ضعف و نقص چیره شده اند و اگر به تعداد ریگ‌های بیابان انسان‌های سرگشته و بی‌ قرار باشند می‌‌توانند از این بزرگی‌ برخوردار گردنداین باور و فرهنگ در هیچ دین و آئینی تا کنون سابقه نداشته و ندارد