گنجینه تاریخ ما

شعر پارسی یا شعر کلاسیک فارسی به شکل امروزی آن بیش از هزار سال قدمت دارد. شعر فارسی بر پایه عروض است و عمداً در قالب های مثنوی، قصیده و غزل س روده شده است. در گنج تاریخ ما به اشعار شاعران نامی ایران زمین به رایگان دسترسی خواهید داشت. همچنین به مرور زمان امکانات مناسبی به این مجموعه اضافه خواهد شد.

مولانا:جان و جهان! دوش کجا بوده‌ای نی غلطم، در دل ما بوده‌ای

❈۱❈
جان و جهان! دوش کجا بوده‌ای نی غلطم، در دل ما بوده‌ای
دوش ز هجر تو جفا دیده‌ام ای که تو سلطان وفا بوده‌ای
❈۲❈
آه که من دوش چه سان بوده‌ام! آه که تو دوش کرا بوده‌ای!
رشک برم کاش قبا بودمی چونک در آغوش قبا بوده‌ای
❈۳❈
زهره ندارم که بگویم ترا « بی من بیچاره چرا بوده‌ای؟! »
یار سبک روح! به وقت گریز تیزتر از باد صبا بوده‌ای
❈۴❈
بی‌تو مرا رنج و بلا بند کرد باش که تو بنده بلا بوده‌ای
رنگ رخ خوب تو آخر گواست در حرم لطف خدا بوده‌ای
❈۵❈
رنگ تو داری، که زرنگ جهان پاکی، و همرنگ بقا بوده‌ای
آینهٔ رنگ تو عکس کسیست تو ز همه رنگ جدا بوده‌ای

فایل صوتی دیوان شمس غزل شمارهٔ ۳۱۶۵

تصاویر

کامنت ها

احمد رضا
2015-09-01T15:41:22
لطفا بگید این غزل رو واسه کی سروده؟؟و معنی و تفسیر بیت آخر لطفا "آینه ای رنگ ..."
جواد
2015-09-26T07:22:30
نمی‌دونم چرا پر است از غلط املایی! به نظرم در شان سایت تاریخ ما نیست!
ناشناس
2015-09-26T07:30:58
اصلاح املایی بعضی غلط‌ها:جان جهان_که را_تو را_چون که_بند_آینه‌ای_ز رنگ. سپاسگزارم.
شجاع الدین شقاقی
2015-10-19T17:35:44
سکینه ی دل1- یک دلی و عاشق و آسوده ایفارغ از این هستی و پالوده ای2- رشک به آرامش ِ دل می برمعشق ِ خدا داری و آلوده ای3- جام ِ دل و آینه ی خود زدودبی لکه و پاک و ز هر دوده ای4- ساکنی و سائلی و سکینههستی و هم صاحب ِ ما بوده ای5- پیش ِ من و همدمی و با منیپاکتر از هر غش و نالوده ای6- عالِمی و خالق ِ ما پیش ِ توستنزد ِ خدا هستی و شالوده ای7- بود و نبودَستی و غایت توییآیتی و پیش ِ خدا ، سوره ای
محمدرضا
2014-11-15T15:40:53
لطفا معنی مصرع دوم از بیت اول را بنویسید. ممنون
محمد شاملو
2014-11-15T17:36:38
محمد رضای عزیز مصرع اول این غزل سوالی است و بلا فاصله شاعر متوجه می شود مه سوال اساسا اشتباه اشت چو متوجه می شود که با خود شاعر بوده و در دل او جای داشته پس به اشتباه خود پی برده و جواب سوال خودش را می دهد
محمد شاملو
2014-11-15T17:46:23
با دیاکو رحمانی موافقم
دیاکو رحمانی
2014-11-06T16:35:34
در مصرع دوم بیت هفتم تصور می کنم باید به جای "بنده" از "بندِ" استفاده شود در معنی متوقف کننده و نگهدارنده ی بلا.
عبد کریم
2015-04-15T00:11:11
آهنگ بی نظیر پرویز مشکاتیان با صدای بی نظیر استاد در مجموعه نوا را از دست ندهید.
محمد
2016-10-17T21:41:57
در بیت هفتم به نظر می رسد که «باش تو که بند بلا بوده‌ای» صحیح باشد. در چاپ نشر هرمس بر اساس نسخۀ فروزانفر نیز به همین صورت آمده است.
فریبا نصیرآبادی
2016-10-05T09:24:28
عالی....در فراق هر کی سروده باشه عالی...
هاشمی
2016-01-24T10:34:09
در بیت پنجم «چرا» درست است بی من بیچاره چرا بوده ای؟ در تصحیح فروزانفر نیز همین کلمه آمده است.یعنی اینکه چگونه توانسته‌ای بی من باشی یا چرا بی من بوده‌ای؟نمی‌دانم بر چه اساسی در خوانش شعر توسط شجریان این کلمه عوض شده است.تغییر این کلمه به «کجا» معنای شعر را به هم میریزد.و حتی می‌توان گفت مقداری معنای شعر را مبتذل می‌کند.
کاظم
2016-01-09T15:49:00
مصرع اول از بیت آخر "آینه ای نقش تو عکس کسی ست" صحیح تر بنظر میاید
کاظم
2016-01-09T16:02:34
مصرع اول از بیت هشتم "رنگ نداری تو ز رنگ جهان" در رابطه با وزن و معنی صحیح است
فرهاد
2016-05-24T13:10:39
مصرع اول بیت آخر بدین گونه صحیح است:آینه ای؟ رنگ تو عکس کسیست...سپاس
گمنام
2016-05-25T06:13:32
احند رضای گرامی، به نظر می آتد برای شمس سروده باشد، شمس به قول امروزی ها به " ددر " رفته بوده است و شاعر نخست ناباورانه به رفع و رجوع بر می خیزد ، سر انجام اما به خود می قبولاند که با دیگری بوده است و می فرماید : آیینه ای ! رنگ تو عکس کسی است !!! تو ز همه رنگ جدا بوده ای . دریغا که گویا دیر بوده است!!!
داود
2016-04-15T01:49:43
در بیت نهم (یکی مانده به آخر) مصرع اول"ز رنگ" اشتباها به هم چسبیده و "زرنگ" نوشته شده است.
صفا
2012-11-27T23:44:06
بیت نهم ، ز رنگ صحیح است .
مرتضی
2011-01-19T03:05:15
مصرع اول از بیت اول "کجا بوده ای" صحیح است.---پاسخ: با تشکر، تصحیح شد.
هلیا
2014-03-16T15:06:03
مصراع اول بیت اول "جان جهان" صحیح است.مصراع دوم بیت هفت "بند بلا " صحیح است
مژگان
2014-04-12T10:35:58
در بیت پنجم کلمه زهره حرف "ز" چگونه تلفظ میشود؟بافتحه؟معنی آن در این بیت یعنی چه؟
معین
2014-04-08T21:11:11
بیت پنجم، مصرع دوم؛ « بی من بیچاره کجا بوده‌ای؟! » صحیح است.
امیدی
2014-09-10T22:43:26
راستیگر عشق نبودی و غم عشق نبودیچندین سخن نغز که گفتی که شنودی؟
امرتات
2013-04-30T16:38:51
درود.در بیت پنجم مصرع دوم بی من بی چاره چرا بوده ای؟ درست است یا بی من بی چاره کجا بوده ای؟
رضا
2019-11-26T07:34:24
در بیت آخر معنا میشود که تو مثل اینه ای و هرکس تورا ببیند خود ه خود را دیده و یا اینکه تو برعکس دیگرانی و همگان هرطور هستند تو متفاوتی! در آخر می فرماید: تو بی رنگی یا شاید باید گفت به نوعی با همه فرق داری و هرکس رنگی دارد و تو اما چیز دیگری!
رامین رادمهر
2020-02-20T08:29:32
در کتاب نیمه پنهان وجود نوشته دبی فورد دیدن صفات رذیله در دیگران رو وجود آن صفت در خود فرد عنوان میکنه . از طرفی توجه به صفات نیکو در دیگران را تمایل به رسیدن فرد به آن صفت نیکو عنوان میکنه . به نظر من آفریده های خدا همه به شیوه ای بسیار خردمندانه در کنار هم جمع شده اند تا همدیگر را تکمیل کنند ، با بررسی نوع دیدگاه خودمان به دیگران بتوانیم به خودشناسی برسیم . دکتر سروش در بررسی کتاب ملت عشق نوشته الیف شافاک با تمسک به بیت آخر این شعر زیبا :آینهٔ رنگ تو عکس کسیستتو ز همه رنگ جدا بوده‌ایمیگه رنگ خدا بی رنگیست و آنچه از خدا در تصور توست ،حاصل نوع صفت غالب توست .سپاس بسیار از حاشیه هایی که نوشتید . دوستانی دوستداشتنی هستید همه
هادی
2019-04-19T13:42:34
با سلام. منظور از بیت آخر چیه و چطور تلفظ میشه؟آینه ای؟ یا آینه ْی؟
محمدرصا
2019-08-01T11:06:47
اول اینکه از 30 نوشته بالا 25 تا درباره غلط املایی و اینجا چنین است و آنجا چنان است... دریغ از اینکه خود را از واژه ها رها و به معانی بپردازیم.اما در جواب دوست اخر... می فرماید آنچه از شمایل تو پیداست تصویر دیگری است غیر از آن رنگ رخساره معمولی. نگاره ای بیش از تصویر یک انسان.... براستی او که بود؟
ملیکا رضایی
2021-03-23T16:04:08
بیت آخر آیینه رنگ تو عکس کسی ست تو ز همه رنگ جدا بوده ای:دراینجا آینه در واقع نشان میدهد که مخاطب و متکلم در هم فرو رفته است و در واقع مولانا معشوق خود را در آینه دیده و خود تصویرش در آینه هست و بنابراین اشخاص اینکه کدام متکلم و کدام مخاطب هست کمی دشوار هست طبق گفته استاد عبدالکریم سروش در خداوندگار اینگونه هست که" خداوند رنگی ندارد و ما رنگ داریم و چون به آینه مینگریم رنگ ما بر آن افتاده و خداوند رنگ میگیرد و خدای هرکسی به قد خود آدمی ست "این شعر بسیار زیباست همانند دیگر ابیات حضرت مولانا و با صدای استاد شجریان نیز شنیدنی ست و شاید مفهوم این شعر با صدای استاد بهتر درک گردد البته شاید برخی رد کنند این نظر را ولیکن گاهی صدایی خوش میتواند آنچنان تاثیر بگذارد که بر عمق روح برود و تاثیری بسیار بر درک و فهم اشعار بگذارد .
آرامش
2020-07-16T09:50:11
سلام به دوستان عزیز. فکر می‌کنم منظور از بیت :آینه ای رنگ تو عکس کسی ست، تو ز همه رنگ جدا بوده ای. این باشد که : آینه به خودی خود نمیتواند تصویری را منعکس کند و باید قسمتی از ان را رنگ یا همان جیوه اندود کنند تا بتواند انعکاس داشته باشد. به گمانم این باشد که میگوید تو بسیاز زلالی و مانند آینه ای خام میمانی و من میدانم این رنگ تو از کسی متشعشع میشود یه جورایی متفکرانه دارد می اندیشد که این رنگ از کجاست از چیست و بعد، هان بر خودش میزند که نه نه نه تو ز همه رنگ جدا بوده ای یعنی اینکه تو از تعلقات پلید و نامبارک مبرا هستی و این رنگ نمیتواند رنگ بدی ها باشد و سپس به زیبایی هر چه تمام تر با خرسندی میگوید :رنگ رخ خوب تو آخر گواست... در حرم لطف خدا بوده ایآهان پیدا کردم یافتم پس بگو تو مورد لطف خداوند هستی و این رنگ را از انجا گرفته ای و چون رنگ تو ( یعنی درون و برون تو، احساسات و لطایف تو، طبع تو) خوب و پاک است پس تو جلوه ای از خدا هستی. و رنگی از خدا و نمودی از خدا را منعکس میکنی.حسم این بود که مقصود چنین است
بی نشان
2020-10-20T16:20:07
تصحیح اضافه ی مقلوب
بی نشان
2020-10-20T16:15:33
عرض سلام و ادب در پاسخ فرمایش برخی از اعزه ی دوستان که فرموده اند که " بند بلا" صحیح بوده و به معنای بازدارنده ی از بلاست در خوانش موجود با در نظر گرفتن اینکه " بنده بلا " را می توان اضافه ی مغلوب در نظر گرفت معنای تو باش که بلای تو مختص من است یعنی باش که تو تنها بلای منی و من در خور بلای تو .... یعنی رنج و بلاهای مادون تو در خور عاشقی چون من نیست اگر بلایی هم هست چه خوشتر که بلای تو باشد و از آن بالاتر تو آن بلا باشی (ای پاکدلان با جز او عشق مبازید نتوان دل و جان دادن هر مختصری را ) این تمامیت خواهی صفت یگانه و غالب عاشقان حقیقی است ( که من از تو غمی خواهم که در وی مستقل باشم )مولوی این صفت تخصیص را در موارد بسیار دیگری نیز بکار برده است
میثم حسن
2020-10-24T12:11:15
با سلامبنظرم اساسا این غزل اشاره به محمد (ص) داره.یا ایها المزمل و یا ایها المدثررشک برم کاش قبا بودمیچون که در آغوش قبا بوده ای
حسن
2020-09-28T08:28:29
آیینه از خودش تصویری ندارد. آینه مدام دیگری را نشان می دهد. آینه خودش را نشان نمیدهد. مولوی می گوید که تو انسان کامل مثل اینه ای که از خودت رنگ و تصویری نداری بلکه تو نمایش دهنده کس دیگری هستی و ان کس جزظهور چمال دوست یعنی خداوند در جهان نیست. این معنادر تمامی اشعار او جاری و ساری است.
هومن
2018-01-04T20:12:58
در بیت چهارم : چون که درست است نه چونک لطفا تصحیح کنید.
مریم
2017-11-23T22:39:15
در بیت آخر "آینه ای" صحیح است
علی
2017-06-05T22:09:27
جان و جهان! غلط است .جان جهان . [ ن ِ ج َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) خطابی است بمعشوقه :بس بناگوش چو سیماکه سیه شد چو شبهآن ِتو نیز شود صبر کن ای جان جهان .فرخی .بگشای بشادی و فرّخیای جان جهان آستین خیکامروز بشادی فرارسیدتاج شعرا خواجه فرّخی .
حسین حسین
2021-10-29T12:10:35.3530143
دکتر دینانی دقیقا در شرح بیت آخر، از استاد شجریان مستقیما نام میبره.ارزش بزرگان رو بزرگان درک میکنند
ملیکا رضایی
2021-11-01T17:23:03.9657034
دقیقا بله ...توصیفات دکتر از استاد هم بسیار درست بود 
حسن محمدی
2021-11-13T20:29:20.116531
گوش دادن به آهنگ جان و جهان از عارف محسن هم خالی از لطف نیست   
هادی رنجبران
2021-12-23T09:03:22.5755977
ازین دست اظهار نظرهای سبک. هر کسی هر فکر و خیلی میتونه بکنه
هادی رنجبران
2021-12-23T09:06:24.532147
جان و جهان: بر روی هم یعنی همه چیز، مادّه و معنی. جانِ جهان، کنایه از معشوق و محبوب است و بیشتر به¬صورت جان و جهان شهرت دارد به اعتبار اینکه معشوق تمامی آرزوهای هر کس است هم جان (= نَفَس و زندگی) اوست و هم بیرون از وجود او.
iran Kolivand
2023-05-17T22:52:22.4310312
در بیت آخر منظور از خداست چرا که اینه زمانی می‌تواند رنگ و عکس را نشان دهد که دارای بی رنگیست حال خدا نیز اینست خدا اگر از همه تعینات خلقی جدا باشد می تواند مخلوق باشد در غیر این صورت خدا چیزی محدود است اینه اگر دارای رنگ باشد نمی تواند بازتاب دهنده دیگر رنگ ها باشد 
Amin Chatrrouz
2023-06-16T16:33:40.2847477
سلام واژه قبا چه قرابتی با دل و حرم لطف خدا داره که داره رشک می بره کاش قبا بودمی؟ تشکر