ناصرخسرو:ای شده مشغول به ناکردنی، گرد جهان بیهده تا کی دنی؟
❈۱❈
ای شده مشغول به ناکردنی،
گرد جهان بیهده تا کی دنی؟
آهن اگر چند گران شد، تورا
سلسله بایدت ازو ده منی
❈۲❈
چونکه نشوئی به خرد روی جهل
برنکشی از سرت آهرمنی؟
آنچه نه خوش است و نه نیکو برش
تخمش خواهیم که نپراگنی
❈۳❈
عمرت شاخی است پر از بار و خار
چون تو همه خار همی برچنی؟
مردم اگر جان و تن است از چه روی
فتنه تو بر جانت نه‌ای بر تنی؟
❈۴❈
جانت برهنه است و تو این تار و پود
بر تن تاریک همی بر تنی
جوشن روشن خرد توست تن
تو نه همه این تن چون جوشنی
❈۵❈
جان تو چون بفگند این جوشنت
باز دهد جوشنت این روشنی
تنت به جان، ای پسر، آبستن است
باز رهد روزی از آبستنی
❈۶❈
مادر تن را پسر این جان توست
مادر باقی و پسر رفتنی
در شکم مادر خود بخت نیک
چونکه نکوشی که به حاصل کنی؟
❈۷❈
بر طلب طاعت و نیکی و زهد
چونکه نه دامن به کمر در زنی؟
مریم عمران نشد از قانتین
جز که به پرهیز برو برزنی
❈۸❈
طاعت و نیکی و صلاح است بخت
خوردنیئی نیست نه پوشیدنی
جهد کن ار عهد تو را بشکنند
تا تو مگر عهد کسی نشکنی
❈۹❈
آز نگردد ابدا گرد آنک
در شکم مادر گردد غنی
چون تو که باشد چو تو را بخت نیک
مادرزادی بود و معدنی؟
❈۱۰❈
گرت مراد است کز این ژرف چاه
خویشتن، ای پیر، برون افگنی
زین رمه یک سو شو و از دل بشوی
ریم فرومایگی و ریمنی
❈۱۱❈
تو به مثل بی‌خرد و علم و زهد
راست چو کنجارهٔ بی‌روغنی
روز تو کی نیک شود تا چنین
فتنهٔ این خانهٔ بی‌روزنی؟
❈۱۲❈
دیو دل از صحبت تو برکند
چون تو دل از مهر جهان برکنی
بسته در این خانهٔ تاریک و تنگ
شاد چرائی؟ که نه در گلشنی!
❈۱۳❈
چرخ همی خرد بخواهدت کوفت
خردتر از سرمه‌گر از آهنی
چون تو بسی خورده است این گنده پیر
از چه نشستی تو بدین ایمنی؟
❈۱۴❈
دی شد و امروز نپاید همی
دی شد و تو منتظر بهمنی
گاه گریزانی از باد سرد
گاه بر امید گل و سوسنی
❈۱۵❈
روی به دانش کن و رنجه مکن
دل به غم این تن فرسودنی
تا نشود جانت به دانش تمام
فخر نشاید که کنی، نه منی
❈۱۶❈
دشمن دانا شدی از فضل او
فضل طلب کن چه کنی دشمنی؟
مؤذن ما را مزن و بدمگوی
لحن خوش آموز و تو کن مؤذنی
❈۱۷❈
جای حکیمان مطلب بی‌هنر
زانکه نیاید ز کدو هاونی
مرد خردمند به حکمت شود
تو چه خردمند به پیراهنی؟
❈۱۸❈
بار خدائی به سرشت اندر است
مردم را، گر بکند کردنی
جای تو ایوان و گه گلشن است
کاهلیت کرد چنین گلخنی
❈۱۹❈
ور به بسندی به ستوری چنین
تا به ابد یار غم و شیونی
کامنت ها