عنصری:چو آفرید بتا روی تو ز دوده خدای مجوی فتنه و روی ز دوده را مزدای

🔰شرح قصیده 68 عنصری     "چو آفرید بتا روی تو ز دوده خدای" به معنی "زمانی که خدا بتی چون تو را از دود و خاک آفرید" "مجوی فتنه و روی ز دوده را مزدای" به معنی "از فتنه و بدگمانی دوری کن، و از دوده و گرد و خاک پاکیزگی پیدا کن" "بعارض تو آن گرد مشک سوده بسست" به معنی "تمام مشک و خوشبویی در اطراف تو جمع شده است" "بچشم سرمه مکن ، خلق را بلا منمای" به معنی "با خود نباش و هیچ کس را با بلا مواجه نکن" "بلای تافته جعدت بسست بر دل خلق" به معنی "زلف تو بر دل مردم بار شده و آنان را با خود همراه کرده است" "متاب زلف و دگر بر بلا بلا مفزای" به معنی "زلف خود را آزار نده و دیگران را با خود به بلا نکشان" "ببستن کمر و لب گشادن از خنده" به معنی "کمر ببند و از خنده دهان را باز نکن" "همی میان و دهان ترا نبیند رای" به معنی "وقتی که خنده می‌کنی، دهانت را ببند تا دیده نشوی" "اگر نمود نخواهی همی میان و دهان، یکی ببند لب از خنده و مبان بگشای" به معنی "اگر قصد نداری خندیدن، دوستانت را به خنده نکشان" "دگر بجور مکوشی که جور نپسندد" به معنی "به دیگران سرکشی و ناراضی کردن نپرداز" "خدایگان خراسان امیر بار خدای" به معنی "امیر بار خدای، پادشاهی را با کمک خدا در خراسان ایفا می‌کند" "یمین دولت پیروز روز ملک افروز" به معنی "با کمک خدا، روز به روز بر دولت پیروزی و بزرگی خود افزوده است" "امین ملت پیغمبر جهان آرای" به معنی "او برای مردم، امین و پاسدارشان است و به عنوان پیغمبری برای تمام دنیا شناخته می‌شود" "چه امر نافذ او خلق را چه گردش چرخ، چه سایۀ علمش ملک را چه فرّ همای" به معنی "قدرت و تأثیرات او تمام جهان را فراگرفته و کیفیت های او با تحولات طبیعت قابل مقایسه نیست" "فلک بنای سعادت همی بپای کند" به معنی "آسمان، پایه و بنیان سعادت جهان است" "بر آن زمین که همی شاه بسپردش بپای" به معنی "شاهان زمین را به خداوند بسپارده‌اند تا بر آن حکمرانی کند" "هوا چو خاک بطبعش فرو نشیند پست" به معنی "آدمی با طبع بالا بر فروتنی هوا قرار نمی‌گیرد" "زمین چو ذره ز حلمش بماند اندر وای" به معنی "زمین در برابر قدرت خداوند، مانند حبابی است که به زودی منقلب می‌شود" "خیال همت او را اگر بپیماید" به معنی "اگر شما خیال خود را تحقق بخشید، هیچ کاری برای شما غیر ممکن نیست" "بعمر خویش نپیماید آسمان پیمای" به معنی "اگر شما هدفتان را به خوبی تعیین کرده‌اید، از دوری نخواهید گشت" "کمند او ببرد زور پیل گردنکش" به معنی "آنچه خدایا قرار داده است و مقدر برای شماست، شما نمی‌توانید از آن فرار کنید" "سنان او بکند یشک شیر دندان خای" به معنی "قدرت خداوند بر همه چیز و همه کس حاکم است" "همی نگون شود از بأس و از مهابت شاه" به معنی "قدرت و مهابت شاه در مقابل هیچ چیز نمی‌تواند لغزید" "به ترک خانۀ خان و به هند رایت رای" به معنی "شما باید به همه جایگاه‌ها و کشورها برای رسیدن به هدفتان فکر کنید" "هنر بمایۀ فرهنگ او ندارد سنگ" به معنی "هنر، تنها بخشی از فرهنگ بزرگ خداوند است" "خرد بمرتبت رای او نگیرد جای" به معنی "هیچ کسی نمی‌تواند با خرد خود، قدرت و حکمت خداوند را درک کند" "اگر جمال پرستی سیرش را بپرست" به معنی "اگر تنها به زیبایی ظاهری پرداخته‌اید، شما هرگز سیر خود را نخواهید یافت" "وگر کمال ستایی هنرش را بستای" به معنی "اگر به کمالات هنری خود پایبند باشید، احساس رضایت و استقرار داشته باشید" "نگفت عادت او هیچ حلم را که برو" به معنی "هیچ عادتی از او نیامده که حکمرانی خداوند را به چالش بکشد" "نگفت فکرت او هیچ خلق را که میای" به معنی "هیچ فکری از او نیامده که با وجود خلق، در برابر خداوند شاه‌پرستی کند" "برای بردن نامش دهان بعنبر شوی" به معنی "برای تعریف از محبوبیت او، دهان شما بوی بعنبر بگیرد" "بحال گفتن مدحش زبان بزر اندای" به معنی "مدح و ستایش او، زبان بزرگان است" "مجوی دولت خود را جز آن مبارک در" به معنی "منافع خود را فقط در مسیری که خداوند برای شما مقرر کرده‌است بجویید" "زمانه را مطلب جز در آن خجسته سرای" به معنی "زمانه‌ای که در آن زمینۀ خیر و عالی برای شما فراهم شده‌است، را به دنبال کنید" "زمان کینه ورش هم بزخم کینۀ اوست" به معنی "زمانه‌ای که در آن کینه و دشمنی وجود دارد، تنها به دلیل اختلاف با خداوند است" "بزخم مار بود هم زمان ما را فسای" به معنی "شیطان و دشمنان خداوند مانند ماری در پی سمی برای تضعیف ما هستند" "خدایگانا علمی نماند و فایده ای" به معنی "هیچ دانشی به ما کاری ندارد اگر خداوند ما را نپروراند" "تراست نعمت ،پروردنی همی پرور" به معنی "هر چیزی که به دست ما می‌رسد، از کرم و لطف خداوند است" "تراست فرمان ، فرمودنی همی فرمای" به معنی "همه فرمان‌ها و دستورات خداوند، خودش را از کرم و لطفش با ما بی‌نهایت نشان می‌دهد"

"مبارکت باد این جشن مهرگان بزرگ" به معنی "جشنی که به مناسبت عید مهرگان بزرگ برگزار می‌شود، بسیار خوشبختی‌بخش باشد" "نصیب شادی ازین جشن برگذر بربای" به معنی "از این جشن و آیین شادی بگیر که برای شما نصیب شده است" "بساط بزم کن از گونه گونه تحفۀ باغ" به معنی "از هدایای زیبایی که از باغ‌ها به دست آورده‌ای، در جشنی با دوستان خود لذت ببر" "سرای خلد کن از نعمۀ سرود سرای" به معنی "از نعمت شعر و سرود، خود را در منزل جاودانی ابراز کن" "نشستگاه یکی نوبهار ساز بدیع" به معنی "محلی که یک نوبهار ساخته شده و به شکل جدید و عجیبی است" "بجای گل می سوری بجای بلبل نای" به معنی "گل‌ها را جای بلبل قرار می‌دهید و به جای موسیقی نوازنده‌ای می‌شوید" "بدار بسته همیدون دل ولی و عدو" به معنی "همه دوستان و دشمنان شما را در دل خود حفظ کنید" "ولی بنعمت و ناز و عدو بقلعۀ نای" به معنی "با نعمت خداوند، ناز و عشق خود را برای دشمنان به نحوی که آن‌ها نتوانند شما را اذیت کنند، ابراز کنید" "اگر زمانه نگردد تو با زمانه بگرد" به معنی "اگر سرنوشت شما با زمانه هماهنگ نباشد، تلاش کنید تا با روح زمانه سازگار شوید" "وگر سپهر نپاید تو با سپهر بپای" به معنی "اگر شما قادر به پیشروی نباشید، سعی کنید با تغییر روحیات خود، برای پیشرفت و موفقیت تلاش کنید"   "

🔰ادامه شرح قصیده 68 عنصری     "مبارکت باد این جشن مهرگان بزرگ" به معنی "جشنی که به مناسبت عید مهرگان بزرگ برگزار می‌شود، بسیار خوشبختی‌بخش باشد" "نصیب شادی ازین جشن برگذر بربای" به معنی "از این جشن و آیین شادی بگیر که برای شما نصیب شده است" "بساط بزم کن از گونه گونه تحفۀ باغ" به معنی "از هدایای زیبایی که از باغ‌ها به دست آورده‌ای، در جشنی با دوستان خود لذت ببر" "سرای خلد کن از نعمۀ سرود سرای" به معنی "از نعمت شعر و سرود، خود را در منزل جاودانی ابراز کن" "نشستگاه یکی نوبهار ساز بدیع" به معنی "محلی که یک نوبهار ساخته شده و به شکل جدید و عجیبی است" "بجای گل می سوری بجای بلبل نای" به معنی "گل‌ها را جای بلبل قرار می‌دهید و به جای موسیقی نوازنده‌ای می‌شوید" "بدار بسته همیدون دل ولی و عدو" به معنی "همه دوستان و دشمنان شما را در دل خود حفظ کنید" "ولی بنعمت و ناز و عدو بقلعۀ نای" به معنی "با نعمت خداوند، ناز و عشق خود را برای دشمنان به نحوی که آن‌ها نتوانند شما را اذیت کنند، ابراز کنید" "اگر زمانه نگردد تو با زمانه بگرد" به معنی "اگر سرنوشت شما با زمانه هماهنگ نباشد، تلاش کنید تا با روح زمانه سازگار شوید" "وگر سپهر نپاید تو با سپهر بپای" به معنی "اگر شما قادر به پیشروی نباشید، سعی کنید با تغییر روحیات خود، برای پیشرفت و موفقیت تلاش کنید"   "