پروین اعتصامی:اینکه خاک سیهش بالین است اختر چرخ ادب پروین است

چه قدر روح لطیفی دارند خدا بیامرزدشان

اگر از این شعر لذت بردید شعر محتسب را نیز بخوانید

خداوند بیامرزدش.بانو عالی سروده،واقعیتها همین است وبس.کلام واقعی کلام نورالهی است،مرگ برای همه یکی است،پاسخ تمام مشکلات درخداوند نهفته است...این سروده را دوران دبیرستان دبیرادبیاتم بسیارتعریف کرده بود که ازآن به بعدجویای آن بودم،باخط درشت وزیبا این شعررانوشتم وبه چند نفر وچندمکان هدیه دادم.عالـــــی بود.....

بسیار زیبا خداوند ایشان را رحمت کندبانو پروین روح والایی داشتند کاملا از دیوان اشعارشان پیداست

واقعا خیلی شعر پر معنی و خیلی اساس است.. این شعر انسان را به یاد مرگ می اندازد و میفهماند که چاره ای ندارند در مقابل مرگ .. و پند و اندرزهایی هم است در این شعر زیبا ... ببیند این بستر و عبرت گیردید... خیلی زیبا خدا بیامرزدش...

بله!حرف درستی است!قابل توجه آنهائی که خداچهره ی زیبائی به آنهاعطاکرده واینهاهم بدون توجه باینکه همه چیزدراین دنیافانی است,حتی رخ زیبا!!هرروزچندقلم آرایش هم به این رخ زیبای خودمیافزایندوبه رخ اطراف خودوبوسیله ی فضاودنیای مجازی به رخ عالم میکشنندغافل ازاینکه:هرکه باشی وزهرجابرسی!آخرین منزل هستی این است!! (گوراست!)خانم!آقا! گوراست!!فهمیدی یانه!؟

واقعا"عبرت آموز بود.

خدا رحمتش کنه.

درود به روح پاک و لطیفش که اشعار نغز، روان و زلالش حکایت از روح بلند و بی آلایشش دارد.به احترامش، یک دقیقه سکوت!برای شادی روحش فاتحه.

سلام : شعر بسیار زیبا و ماندگاری است .خدا رحمتش کند . به تقلید ایشان بنده هم شعری در قالب مثنوی سروده ام که برخی از ابیاتش را می نویسم .این که مدفون شده اندر دل خاک منم آن خسرو شیرینم و پاک او که در مدرسه از تاریخ گفتبین که خود در صفحه ی تاریخ خفتای که همچون شیر بر بالین من سالم و سرمست باغی و چمنلحظه ای بنگر تو احوال مرابین که بودم چیستم اکنون کجا...........گر تو نیکو بنگری اطراف منیک نفر از ما نبرده جز کفنچون تو فکرش را نمی کردم چنیندفن گردم روزگاری در زمینعاقبت روزی تو همچون ما شویفارغ از هر انجمن اینجا شویخوش تر آن باشد که قبل از آن فراغتوشه بر گیری ز خوبی های باغتا که چون آئی در این جمع و چمننادم و حیران نباشی جان منبار الها خود بیامرز این حقیرهم جمیع فاتحه گویان شیرمتشکرم (وبلاگ خسروانه )

با تشکر وسپاس از گرد آورندگان این مجموعه فاخر ، که بی شک با همت عالی خود ، در این دنیای پنجره ها ، پنجره ای را رو به فرهنگ و ادب پارسی گشوده اند.از فرهنگ دوستان صمیمانه می خواهم که با مطالعه هر صفحه از این هنر ناب ایرانی ،به صلواتی مهمان کنند آن شاعر گران سنگ را. روحشان شاد

احسنت.من عاشق این شعر پروینم.مرگ بالاخره به سراغ ما میادامیدوارم موقع مرگمون خدا و خلقش از ما راضی باشن

شعر زیبایی است ومن قبلا این شعر را روی سنگ فبرشان خوانده بودم.خدایش بیامرزاد

بسیار زیبا وعمیق سروده شده و حقیقت ذات را بیان داشته.

در فرد چهارم، مصرع دوم- تصور می کنم بهتر آن باشد که نوشته شود: دل بی دوست دل غمگین استچرا که "دلی بی دوست... " نکره می شود. در حالی که اینجا "ل" با کسره خوانده میشود که اضافت است....---پاسخ: با تشکر، مصرع یاد شده حداقل به سیاق فارسی ایران مشکلی از لحاظ دستوری ندارد و اتفاقاً این مصرع به همین صورت ضرب‌المثل است.

این قطعه ادبی به تنهای درجای مناسب خود آنچنان اثر گذار است که شنونده را برای مدتی بفکر فرو مبرد

با سلام شعر بسیار زیبا و آموزنده‌ای است و اصولا همه اشعار پروین آموزنده است. اما در بیت هفتم یک اشکال اساسی از نظر معنا دارد و آن، اینکه تعبیر از قبر به عنوان آخرین منزل هستی، با آموزه‌های قرآنی و دینی ما که قبر را فقط یک گذرگاه می‌داند برای رسیدن به عالم آخرت و زندگانی ابدی، سازگار نیست و بهتر بود این عبارت به شکلی دیگر بیان شود؛ مثلا می‌توانست بگوید: آخرین منزل دنیا این است؛ یعنی آخرین خانه‌ای که انسان در دنیا می‌تواند برای خود دست و پا کند همینجاستمن هم با تقلید از این شعر ایشان، شعری برای سنگ مزار خود سروده ام که تنها چند بیتش را تقدیم می‌کنم:اینکه در خاک سیه بهروز است عبد ناچیز خدا نوروز استاینکه خوابیده چنین ساکت و سردبلبل نغمه زن دیروز است «دوستان به که ز وی یاد کنند»غم بی‌همنفسی جانسوز استحمد و توحید بهین هدیه مر اوستدر دل قبر، چراغ افروز استروحش شاد و قبرش پرنور باد

سلام بر مسئولان وبگاه ارزشمند تاریخ ما. می خواستم بگویم که قطعه های مصرع ( دارای قافیه در مصرع نخست) نیز داریم و نظر قبلی خود را پس بگیرم. با سپاس و احترام.

با سلام. قالب این شعر، غزل است نه قطعه اگرچه در دیوان اشعار پروین جزو مقطعات آمده باشد. گفته خود ایشان هم که گفته اند این قطعه را برای ... سروده ام منظورشان قطعه‌شعر بوده نه قالب قطعه. وجه تسمیة قطعه: قطعه توگویی قطعه و پاره ای از یک قصیده است و فقط مصراعهای زوج آن هم‌قافیه است و احیانا مردف. لطفا اصلاح فرمایید.راستی بنده شعری به استقبال از این غزل پروین برای سیمین بهبهانی سروده ام. یادشان به خیر و نیکی:اینکه نقش قلمش زرّین استبانوی شعر و ادب سیمین است طالع بخت سخندانی اوتاج فرق فلک و پروین است ای دریغا که جفا با ادبادهر را رسم و ره دیرین است تلخی از جام جهان کم نکشیدسخنش لیک بسی شیرین استنادر از جان کندش چون که دعااز شما منتظر آمین است ایزدا! مینوی جاویدش بخشجان ما را؛ که سزایش این است.فرج‌الله نعمتی(نادر)دوم شهریور 93 با تشکر از وبگاه خوبتان. نعمتی. 19 شهریور 93

شعر واقعا زیباییه اما مخافره ی این شعر کجاست خیلی ممنون از توجهتون

با درود بر همگی و سپاس از گردآورندگان این دفتر از جهت تلاشی ارزشمند در راستای گسترش ادب پارسیدر پایان مصرع اول از بیت پنجم اثر کلمه ی "فرساست" درست میباشد که به اشتباه جدا از هم به صورت "فرس است" نوشته شده است"خاک در دیده بسی جان فرساست"

این مظلومانه ترین و معصومانه ترین شعریه که خوندم. بمیرم برای این دل پاک و ساده

در صحن حرم حضرت معصومه، اتاقی به نام خاندان پروین اعتصامی وجود دارد که پروین همراه خانواده و نزدیکان خود در آنجا دفن شده است.بر سنگی که به دیوار این اتاق چسبیده، قصیده‌ای از پروین اعتصامی با عنوان «این قصیده را برای سنگ مزار خود سروده‌ام» دیده می‌شود. این قصیده، با بیت زیر شروع می‌شود:این که خاک سیهش بالین است اختر چرخ ادب پروین استاستفاده از «این» در ابتدای کلام، ازلحاظ ادبی معنادار است «این» می‌تواند نشانۀ تعظیم، تحقیر یا ترحّم باشد؛ چنان¬که گویند: این را خودت نوشتی؟ لحن موجود در این پرسش می‌تواند نشانۀ احترام یا توهین باشد؛ امّا در قصیدة بالا، «این» در معنای ترحّم به¬کار رفته است و نشان از ضعف و ذلّت و بدبختی وخواری دارد. استفاده از خاک و آن¬هم از نوع سیاه، به¬جای بستر نرم و گرم، روح لطیف را می‌خراشد؛ امّا این مقیم خاک سیاه کیست؟ او ستارۀ آسمان ادبیات ایران، پروین اعتصامی است: «اختر چرخ ادب پروین است.»فاصلۀ خاک از آسمان نشان از شدّت ذلت و خواری دارد زیرا از آسمان به زمین افتاده است. چرخ ادب به-معنای آسمان ادبیات است. پروین اعتصامی در آسمان ادبیات ایران، ستارۀ درخشانی بوده که امروز رختخواب نرمش خاک سیاه شده است. در عین حال ستارة روشن و منبع نور بوده به خاک سیاه نشسته است. تضاد موجود بین خشونت خاک سیاه و و نرمش بالین، همچنین تناسب بین اختر، چرخ و پروین زیوری زیبا در گردن این بیت است.در این بیت به شکست خود در زندگی و جدایی از همسرش اشاره کرده است. نکتة ادبی در این بیت کاربرد دو کنایة متضاد تلخ و شیرین است. معنای اولیة این دو واژه برای خوراکی است. گاه در معنای دورتر و ثانویه به منظور بیان سختی و راحتی به کار می روند. این تضاد یک تضاد فنی و هنری است زیرا هردو در غیر معنای خود به استخدام درآمده¬اند. گرچه جز تلخی از ایام ندید هرچه خواهی سخنش شیرین است در بیت بعدی با روح و احساس خواننده بازی می‌کند زیرا می‌گوید:خاک در دیده بسی جان¬فرساست سنگ بر سینه بسی سنگین استپروین تنها در خاک سیاه مسکن نگزیده، بلکه چشمان او پر از خاک است و سنگی سیاه بر سینه‌اش سنگینی می‌کند. کار به اینجا ختم نمی‌شود، بدتر از بد اینکه هیچ دوست و آشنایی در کنار او نیست؛ بلکه تنها غمگین و محزون اسیر خاک شده است:دوستان به که از او یاد کنند دل بی‌دوست دلی غمگین استپروین معلم اخلاق است از مخاطب می¬خواهد که با دیدن او در زیر خاک عبرت گیرد و رفتار انسانی داشته باشد: بیند این بستر و عبرت گیرد هرکه را دیدة عبر¬ت¬بین استدر بیت بعد به خواننده یادآوری می‌کند که این راه دشوار به گروه خاصّی اختصاص ندارد، فقیر و پولدار، پیر و جوان نمی¬شناسد :هرکه باشی و ز هرجا برسیآدمی هرچه توانگر باشد آخرین منزل هستی این استچون بدین نقطه رسد مسکین استاما چه می¬توان کرد، مرگ چیزی است که چاره¬ای ندارد و باید درمقابل آن تسلیم بود:اندر آنجا که فضا حمله کند چاره تسلیم و ادب تمکین استبیت بالا یادآور این بیت مولوی است: در کف شیر نر خونخواره¬ای غیر تسلیم و رضا کو چاره¬ایحاصل تجربۀ پروین در قالب آخرین بیت به خوانند این است: خوشا به حال کسانی که در این دنیای ناپایدار مرهم زخم‌های دیگران هستند:خرّم آن دل که در این محنت¬گاه خاطری را سبب تسکین است

با سلام و عرض ادب در حواشی مفصل این شعر از زیبایی این قطعه سخن رفته و کمتر به نکات زیباسناسانه این قطعه اشاره شده است

وزن شعر فاعلاتن فعلاتن فعلن میباشد که ابتدای هر مصرع کشیده است نه کوتاهبا تشکر

بسیار شعر زیبایی است و خانم پروین اعتصامی این شعر را هم درمورد خودشان وصف کردند هم درمورد ادمیان

با سلام به همه عاشقان شعر ایرانواقعا حس عجیبی به من دست میدهد وقتی شعرهای پروین رو میخون روحت شاد و یادت همیشه جاویدان

باسلاممیخواستم از حضور صاحب نظران بپرسم، آیا در بیت 7 به جای «ز هر جا برسی» بهتر نبود «به هر جا برسی» گفته میشد. ضمنا هم بر روی سنگ قبر هم در نسخ قدیمی «ز هرجا» آمده

گرامی سعیدهر که باشی و زهر جا برسینظر شما شاید به هر مقامی برسی باشد.ولی منظور پروین اعتصامی ” از هر کجا به این منزل برسی “ست.به آخرین منزل هستی

بسیار زیبا و دل نشین بود...کفمان برید... دمشان گرم و روحشان شاد...

در بیت اول و دوم و سوم این شعر دارای مفاخره است . این شعر بسیار زیباست

زیبابود

خیلی قشنگ بود روحشان شاد

روحشان شاد باد .

فوق العاده زیبا

بسیار زیبا

ببخشید اصلاح می کنمبس برفتند چو ما پیش ازاین همان رهگذر پیشین است

با سلام به دوستان عزیزدو بیت از این شعری که خانم پروین اعتصامی برای سنگ قبر خود سروده، توی این شعر نیامده. همه را سوی عدم خواهد بردتا که بر توسن گیتی زین استبس برفتند چو ما پیش از ماتا که بر توسن گیتی زین استدر کتاب های شعر پروین اعتصامی هم این دو بیت شعر نیست. فقط روی سنگ قبر ایشون اومده. حالا این که منبع مورد نظر در زمانی که این شعر روی سنگ قبر حکاکی شده چه منبعی بوده معلوم نیست. از دوستان اگر کسی منبعی دارن یا دیدن که این دو بیت هم توش باشه به ما معرفی کنن. یه دست نوشته ای هم از این شعر هست که گفته شده منسوب به پروین اعنصامی هست. اونجا هم این دو بیت نیست. پس یا باید شک کرد که اون دست نوشته از خانم اعتصامی نباشه یا این که این دو بیت اضافه شده

چقد خرسندم که تا این اندازه در این روزها، به شعر کهن توجه میشه

به راستی به جز پروین چه کسی حق دارد از لفظ اختر چرخ ادب استفاده کند؟شادی روح برترین مناظره سرای تاریخ صلواتی ختم کنید🙏🏻