پروین اعتصامی:زن در ایران، پیش از این گویی که ایرانی نبود پیشه‌اش، جز تیره‌روزی و پریشانی نبود

با تشکر سه بیت آخر در چاپ اول نیست چاپ اول در زمان خود پروین در 1314 بوده و اصلا اصل این شعر زن در ایران را نداردفقط در چاپ دوم با نام گنج عفت است که توسط برادرش چاپ شده است و خود برادر هم در چاپهای سوم به بعد حذفش کرده و تهرانیهای قدیمی میگویند برای دلخوشی رضاخان برادرش با همکاری کسی جعل کرده بود چون معنای شعر همه اش دعوت به عفت است و با آزادی حجاب با طرح رضاخانی سازگار نبود ولی خود برادرش ابوالفتح اعتصامی جامع دیوان در چاپ سوم 1323 و چاپهای بعدی که بعد از دوره رضاخان است حذفش کردبه هر حال با بقیه ابیات که درباره عفت و پاکدامنی است اصلا متناسب نیست و احتمال جعلی بودن آن زیاد استانصاف اینست که این اشعار را در اصل متن نیاورید و فقط در حاشیه با توضیح این نکته که "در نسخ معتبر پس از چاپ دوم نیست" درج شود. با تشکر

اینکه آقای فریبرز نوشته در چاپ اول دیوان این سه بیت از ترس آخوندها نیومده از نظر تاریخی غلط است. به ادعای جامع دیوان این ابیات چند ماه بعد از چاپ اول دیوان سروده شده در اواخر 1314 هجری شمسیدر نسخه‌های سوم به بعد نیز که خود برادر پروین چاپ کرده نیست ربطی به منابع حوزوی و آخوندی نداره

زن چون تاریخ ما است..

از لحاظ وزن، "زن چو تاریخ ما است" باید باشد.

سلاماگر این شعر رو عمیق بخونید کاملا مبرهن هست که پروین عزیز هم به عفت و هم به آزادی زن بعنوان یک انسان که حق زندگی دارد اعتقاد داشتن.اینکه این سه بیت توسط خود پروین نوشته شده یا خیر چندان مهم نیست، انقدر اشعار ایشون زیبا و پرمغز هستن که بهتره درباره تمامشون صحبت بشه چون بیت بیت اشعارشون درس هست واسه همه دوران.اگر هم برادرشون تغییری در بعضی قسمتها دادن که البته کار درستی نبوده شاید دلیلی داشته که ما بی اطلاع هستیم.

آقای ناشناس:1- نخست اینکه رضا شاه بزرگ درست است نه رضا خان.2- نه تنها سه بیت آخر توسط پروین سروده شده و پدر پروین، روانشاد یوسف اعتصام الملک، در سال 1314 و پیش از کشف حجاب، از آوردن این شعر در چاپ اول دیوان «پروین» خودداری کرده‌است تا غوغای آخوند‌ها و عوام را علیه خود و دخترش بر نیانگیزد، بلکه مطلع این قصیده یعنی "زن در ایران پیش از این گویی که ایرانی نبود" برگرفته از سخنرانی رضا شاه بزرگ به مناسبت روز آزادی زن در ایران است و پروین نثر رضا شاه بزرگ را به نظم کشیده است.3-نه تنها آزادی با عفت مشکلی ندارد بلکه عفت در سایه و در نتیجه آزادی بوجود می آید. چشم و دل را پرده می بایست لیکن از عفاف // چادر پوسیده بنیاد مسلمانی نبود!4- احتمالا منظور شما از نسخ معتبر کتب حوزوی باشد.5- در پایان توجه همگان را به سخنرانی پروین در خردادماه 1303 خورشیدی با عنوان «زن و تاریخ» در روز جشن فارغ‌التحصیلی اش در مدرسه‌ی «اُناثیه‌ی آمریکایی تهران»، درباره ستمی که در طی قرون و اعصار، در شرق و غرب به زنان روا داشته‌اند‌، جلب می کنم:«سرانجام زن پس از قرن‌ها درماندگی، حق فکری و ادبی خود را به دست آورد و به مرکز حقیقی خود نزدیک شد... در این عصر، مفهوم عالی «زن» و «مادر» معلوم شد و معنی روحبخش این دو کلمه که موسس بقا و ارتقاء انسان است، پدیدار گشت. این که بیان کردیم راجع به اروپا بود. آنجا که مدنیت و صنعت، رایت فیروزی افراشته و اصلاح حقیقی بر اساس فهم و درک تکیه کرده... آن‌جا که دختران و پسران، بی‌تفاوت جنسیت، از تربیتهای بدنی و عقلی و ادبی بهره‌مند می‌شوند... آری آن‌چه گفتیم در این مملکت‌های خوشبخت وقوع یافت. عالم نسوان نیز در اثر همت و اقدام، به مدارج ترقی صعود نمود. اما در مشرق که مطلع شرایع و مصدر مدنیت علام بود... کار بر این نهج نمی‌گذشت. اخیراٌ کاروان نیک‌بختی از این منزل کوچ کرد و معمار تمدن از عمارت این مرز و بوم، روی برتافت.... درطی این ایام، روزگار زنان مشرق زمین، همه‌جا تاریک و اندوه‌خیز، همه‌جا آکنده به رنج و مشقت، همه‌جا پر از اسارت و مذلت بود... مدتهاست که آسایی از خواب گران یأس و حرمان برخاسته می‌خواهد، آب رفته را به جوی بازآرد. اگرچه برای معالجه‌ی این مرض اجتماعی بسیار سخن‌ها گفته و کتابها نوشته‌اند، اما داروی بیماری مزمن شرق، منحصر به تربیت و تعلیم است. تربیت و تعلیم حقیقی که شامل زن و مرد باشد و تمام طبقات را از خوان گسترده‌ی معرفت مستفید نماید.ایران، وطن عزیز ما که مفاخر و مآثر عظیمه‌ی آن زینت‌افزای تاریخ جهان است، ایران که تمدن قدیمیش اروپای امروز را رهین منت و مدیون نعمت خویش دارد، ایران با عظمت و قوتی که قرنها بر اقطار و ابحار عالم حکمروا بود، از مصائب و شداید شرق، سهم وافر برده، اکنون به دنبال گم‌شده‌ی خود می‌دود و به دیدار شاهد‌ نیکبختی می‌شتابد... امیدواریم به همت دانشمندان و متفکرین، روح فضیلت در ملت ایجاد شود و با تربیت نسوان اصلاحات مهمه‌ی اجتماعی در ایران فراهم گردد. در این صورت، بنای تربیت حقیقی استوار خواهد شد و فرشته‌ی اقبال در فضای مملکت سیروس و داریوش، بال‌گشایی خواهد کرد.»

آقای فریبرزاگر هم پروین در یک زمان بر اثر موجی که ایجاد شده بود به سمت مذمت حجاب رفت باز در اواخر زندگی محجبه شد و روسری سرش می گذاشت در حالی که اجباری نبود و می توانست نگذارد.بهتر نیست قضایای تاریخی را بدون پیش فرض و حب و بغض نسبت به مذهب، بیان کنیم برادر؟

ناشناس جانشاید پروین با حجاب اجباری مخالف بوده نه روسری اختیاریهمسایه ای داریم جوان، گفتم توکه اعتقادی به حجاب نداری چرا همیشه روسری به سر داری؟گفت با روسری خوشگل ترم .

در دهه بیست که رضاخان رفته بود، حجاب اجباری که نبود تا پروین مخالفش باشد؟آن همسایه ی شما هم حرفش یک حرف بی مفهوم است و ارزش کار خودش-محجبه بودن- را پایین اورده.کشف حجاب خوب نیستولی حجاب اجباری، چیزی است که خدا دوست داشته و اگر کسی با حجاب اجباری مخالف باشد در واقع، با حکم حکیمانه ی خدا سر ناسازگاری گذاشته و مقداری از اخرتش را خراب کرده است.

پروین می گوید: "ایران که تمدن قدیمیش اروپای امروز را رهین منت و مدیون نعمت خویش دارد،"این نشان می دهد که پروین اطلاعات تاریخی اش نادرست بوده چون ان تمدنی که در تمدن غرب تاثیر گذاشته تمدن اسلامی ایران بوده نه تمدن باستانی ایران.

با سلام. طبق مقاله ای از دکتر جلال متینی، (پیوند به وبگاه بیرونی) نام اصلی شعر در چاپ های اول و دوم "گنج عفت" بوده است که متاسفانه با خیانت برادر پروین در چاپ های بعدی، نه تنها نام شعر عوض شد بلکه 3 بیت آخر نیز از این قصیده زیبا حذف شد. لذا اگر بخواهیم اصالت مطلب حفظ شود، باید نام شعر به نام اصلی یعنی گنج عفت تغییر کند.

بیت بیستم ، مصرع اول :زن چون تاریخ ما است و عفت گنج و حرص و آز دزدآشکار است که " چو " صحیح است و "چون" وزن شعر را مخدوش می کندبا تشکر

خسروا، دست تــــوانای تــــو، آسان کــــرد کار ورنـــــــه در این کــار سخت امیــد آسانی نبود شه‌نمی‌شد گر‌در این گمگشته کشتی‌ناخدای ســــاحلی پیــــدا از این دریــای طوفانی نبود بایـــد این انـــوار را پروین بـــــه چشم عقل دید مهــــــر رخشان را نشایــــد گفت نــورانی نبودسه بیت فوق که از انتهای این شعر حذف گردیده فقط در نسخه ی چاب اول دیوان پروین موجود است.---پاسخ: با تشکر، به استناد نقل شما اضافه شد.

نور دانش را ز چشم زن نهان می داشتند ...نهان ... نه پنهان از نظر وزنی پنهان ایراد داردمنبعی برای نهان ندارم اما خودتون بیشتر تحقیق کنید---پاسخ: با تشکر، مطابق پیشنهاد شما «پنهان» با «نهان» جایگزین شد.

مشخصات کاملتر نسخهٔ منبع به این شرح است:دیوان قصائد و مثنویات و تمثیلات و مقطعات خانم پروین اعتصامیچاپ هفتمتهرانبهمن ماه 2535 شاهنشاهی- سفر 1397 هجری - فوریه 1977 میلادیچاپخانهٔ محمد علی فردین- تهران به نقل از:پیوند به وبگاه بیرونی

سلام...من دنبال شعری از پروین اعتصامی هستم که در یک جا زندگی را به زنی با سبد سیب مثال میزند. از راهنماییتون خیلی ممنون میشم.

ملت , ادبا حجاب نمونه کامل جنسیت زدگیست میل جنسی که حجاب بخاطر برانگیخته نشدن ان در محیط اجتماعی اسلام ان را واجب کرده به جز جنبه اندک طبیعی به شکل دیگر نیاز ها بی شکل است واجتماع جهت گیری های ان را مشخص میکند به عبارتی شما خودتان موی سر را جزو نواح جنسی قرار داده اید ودر مورد جنسیت زدگی حجاب باید عرض کنم با قبول ان به زن نقش جنسی اجتماعی داده اید حجاب به خودی خود مورد ندارد اما تفکری که پشت ان به زن وجود دارد مشکل است که نتیجه ان می شود نطام حقوقی زن در اسلام به قول معروفی زن ها زن به دنیا نمی ایند زن بودن نقشی است اجتماعی که جامعه تحمیل میکند

در ذیل این قصیده افرادی نظریات خود را در خصوص این شعر نوشته و بعضی سه بیت آخر را که به شکلی تمجید از اقدامات رضا شاه در خصوص کشف حجاب است را جعلی میدانند ، نظر من اما این است که حتی سه بیت آخر نیز سروده ی خود پروین است چرا که اولا خود آن بزرگوار در اکثر عکس هایی که از وی موجود است بدون حجاب ظاهر شده و قدر مسلم این است که حجاب را مساوی با عفاف نمیدانسته و دلی در گرو آن نداشته است علاوه بر آن ابیات آغازین قصیده نیز حکایت از این دارد که اتفاق تازه و میمونی افتاده و قرار است پس از این واقعه ، زن دیگر ایرانی باشد ، زنی که پیش از این گویی ایرانی نبوده ، مضافا در یکی از ابیات وصفی که از چادر به عمل آمده وصف « پوسیده» است که تخفیف آمیز به نظر آمده و عزم شاعر را در مذمت آن ، جزم نشان میدهد ، دقت شود که تخلص شاعر هم در بیت آخر آمده و بدون آن شعر ناتمام است ، فی النهایه یا باید کلا شعر را از پروین ندانست یا همه ی ابیات را متعلق به او برشمرد چرا که هماهنگی قریبی که در ابیات شعر به چشم میخورد راه را بر آراء ناصواب در خصوص جعلی بودن ابیات پایانی مسدود میکند ، روحش شاد ،

ای نادانی که میگی پروین با حجاب اجباری موافق بود، بهتره بری سرچ کنی و عکسهای بدون حجاب پروین رو ببینی و بعد نظر بدی.

دقیقا من هم با شما موافق هستم  البته هستندافرادی بسیار که هنوز بر این باور نیستند ...   ):   

نمیدانم چرا نباید به انسان حق آزادی داد ... چرا نباید گذاشت هر کس راه خود را برود ، وقتی بر کسی تنگی وممنوعی بیایید آنکس اگر فرصت آن کار را داشت باشد دست از پا گم میکند و هیجان زده میشود گویی اینکار. کار زیبا و عجیبی ست ! وولی اگر هر کاری آزاد باشد هر کس خوب و بد زندگی را میفهمد ...باید فرهنگ در جامعه رشد کند ...باید آزادی باشد و هر کس که خواست حجاب داشته باشد و کسی که نخواست نه ... البته امیدوارم که دوستان فکر نکنند که من با حجاب مخالف هستم  من واقعا با حجاب موافق هستم ولی با اجبار کردن حجاب نه ...و اگر حتی فرصت برداشت حجاب باشد این کار را نمیکنم بلکه من اکنون از حق دختران وزنان آینده و گذشته و امروز حمایت میکنم ... :)

ولی تمدن باستانی ایران هم همچین بی ثمر نبوده ...با تعصب گویی نگاه نموده اید دوران باستان هم ایران سرآمد دیگر کشور ها بود ...

دقیقا با این حرف موافق هستم  خیلی خوب گفتید حسین عزیز ...  و ای کاش تعصب ها و ظلم ها برود و ای کاش به زن ها دید بهتری شود و نگاه ها شست و شو شوند و ای کاش تفکر ها بهتر شود و ایکاش که فرهنگ کشور و تفکر کشور چنان بالا و برتر شود که کسی به سمت میل جنسی نرود ...   :)           :(

🔴پروین اعتصامی مدافع کشف حجاب و طرفدار فمینیسم ⁉️   ✍️ فرمان کشفِ حجاب از سوی رضا خان به صورت رسمی در ( ۱۷ دی ۱۳۱۴ ) ابلاغ گردید ، این موضوع از سوی علمای اسلام و قاطبه مردم با مخالفت های جدی روبرو شد لیکن از همان ابتدا زنان روشنفکر مآبی مانند صدیقه دولت آبادی ، زندخت شیرازی و خصوصاً پروین اعتصامی در جبهه ی موافقان سرسخت قانون بی حجابی از سوی رضا خان که نقشِ پدری با اقتدار را برای آنها ایفاء می کرد ، ظاهر شدند .   ✔️ پروین اعتصامی در اسفند 1314 و در حمایت از قانون کشف حجاب ، چکامه ای را با عنوان ( گنجِ عفت ) سرود که پاره ای از ابیات آن به شرح ذیل می باشد :       زن در ایران ، پیش از این گویی که ایرانی نبود   پیشه‌اش ، جز تیره‌روزی و پریشانی نبود   چشم و دل را پرده می بایست ، اما از عفاف  چادرِ پوسیده ، بنیادِ مسلمانی نبود   خسروا ، دست توانای تو ، آسان کرد کار  ورنه در این کارِ سخت ، امّیدِ آسانی نبود   شه نمی‌شد گر‌در این گمگشته کشتی ناخدای  ساحلی پیدا از این دریای طوفانی نبود   تبصره :    الف ) شعر فوق در اولین چاپ دیوان پروین و در زمان حیات خودش بطور کامل آمده لیکن توسط برادر پروین در چاپ های بعدی دیوان او ، سه بیت آخر قصیده حذف و نام قصیده نیز به ( زن در ایران ) تغییر یافت .    ب ) پروین در چکامه مزبور و در بیت ( چشم و دل را پرده می بایست ، اما از عفاف / چادرِ پوسیده ، بنیادِ مسلمانی نبود ) به دو مسئله اشاره می کند :    (1) - حجاب بزرگترین عامل عقب ماندگی زنان و محرومیت آنها از علم و دانش و مانع اصلی در راه حضور آنان در عرصه های فرهنگی و اجتماعی می باشد فلذا از نظر او با پاینندی به عنصر ( عفاف ) ، نیازی به حجاب نیست . در صورتیکه مطابق آموزه های اسلام ، حجاب هرگز مانع علم آموزی و حضور زن در عرصه های اجتماعی نبوده بلکه آن را ثمره ی عفاف و بعنوان عاملِ مصونیت معرفی می کند نه محدودیت .   (2) - پروین با عبارت ( چادر پوسیده ، بنیاد مسلمانی نبود) ، چادر را بعنوان نماد حجاب و عفاف ، مورد تخطئه قرار داده است .   (3) - این شاعره شهیر در ابیات پایانی قصیده خود ، رضا خان را خسروئی می داند که حجاب بعنوان بزرگترین عامل عقب ماندگی زنان ایرانی ، به دست توانای او برداشته شده و در در بیت بعد نیز تصریح می کند که رضا خان بعنوان یک ناخدا ، کشتی طوفان زده ملت ایران را به ساحل رشد و تعالی رسانده است .   ج ) البته حمایت پروین از فرمان کشف حجاب رضا خان ، محدود به سرودن قصیده مزبور نبوده بلکه او حمایت عمیق تر و بیشتر خود از این فرمان ننگین را با کنار گذاشتن حجابِ خویش ، عملاً به اثبات رساند و از آن پس فعالیت های علمی و اجتماعی خود را بدون حجاب ادامه داد . فلذا نگاه او را به به مسئله حجاب می توان برگرفته از مبانی فمینیسم سکولار تلقی و ارزیابی نمود .   🔵 رویکرد افراطی پروین به آزادی زنان ، برگرفته از افکار قاسم امین مصری است که توسط پدرش ( اعتصام الملک ) با آراء او آشنا شد . پدر پروین به شدت متاثر از دیدگاه قاسم امین بود ، بنحوی که کتاب ( تحریر المرأة ) او را با عنوانِ ( تربیت نسوان ) ترجمه و منتشر کرد . قاسم امین ، متفکری سکولار و طرفدار لیبرالیسم فرانسوی است و او را می توان از نخستین منادیان فمینیسم سکولار دانست .   🔴 نتیجه و تجزیه و تحلیل :   در مواجهه با افکار پروین اعتصامی ، عمدتاً سه رویکر وجود دارد :    1- گروه اول ،  پروین را تا سر حد یک قدیسه و نمادی تمام عیار از زن مسلمان ، بالا برده اند .   2- گروه دوم ، در مواجهه با آراء و نظرات پروین اعتصامی ، راه بی انصافی و تفریط را پیشه کرده و با کمال ناسپاسی این بانوی شهیر در عرصه ادبیات ایران را ( شاعرِ نخود و لوبیا ) نامیده و متقابلاً به تجلیل از شاعره ی دیگر بنام ( فروغ فرخ زاد )  پرداخته اند .   3 - گروه سوم بر این باورند که دفاع پروین از فرمان ننگینِ کشفِ حجابِ رضاخان و پذیرش بی حجابی توسط مشارالیها ، به شدت مورد نقد و مغایر با آموزه های اسلام می باشد .    فلذا شایسته نیست که با فتوشاپ تصاویر وی و گذاشتن روسری بر سر او ، نامبرده را بعنوان شخصیتی تمام عیار و الگو و نمادی کامل برای یک زن مسلمان معرفی کرد ، نماد کامل و بی پیرایه برای زنان فقط حضرت زهرا ، حضرت خدیجه و زینب کبری ( سلام خدا بر ایشان باد ) می باشند .    اما در عین حال از نظر نگارنده ،  می بایست نگاه خود را بیشتر معطوف به نقاطِ مثبتِ شخصیتِ این شاعره ی مُکرّمه ، معطوف نموده و به ایشان بعنوان یکی از مفاخر و مشاهیر بزرگِ ایرانِ عزیزمان ، ارج نهاد .   تفصیل این مطالب را نگارنده در مقاله ( پروین اعتصامی مدافع کشف حجاب و طرفدار فمنیسم ) به آدرس ذیل ، مورد تحلیل قرار داده ام پیوند به وبگاه بیرونی

با سلام و احترام  هر انسانی آزاد است و حق آزادی دارد ولی به این بستگی دارد که آزادی را چه بدانیم و چطور معنی کنیم ، اگر قانون نباشد جامعه جنگل می شود هر فردی با نظر و عقیده و باور شخصی خود عمل کند نظم و آرامش از بین می رود ، برای زندگی اخلاق مدار ،  مسالمت آمیز و سالم در کنار یکدیگر و جلوگیری از درگیری در جوامع باید قانون ( محدودیت ) گذاشت ، این که در قرآن چندین بار اشاره شده به مراقبت چشم در مردان و حجاب در زنان نشان از اهمیت و جلوگیری از مفسده است چنان که در جامعه ما آمار تجاوز و تعرض نسبت به کشورهای دیگر قابل قیاس نیست ، پس هر عقل سلیمی با هر تفکر و عقیده ای حجاب را تایید می کند ، اما در مورد اینکه شما فرمودید با اجبار موافق نیستم ، که باید عرض کنم قانون یعنی اجبار مثل قانون چراغ قرمز ، گرفتن گذرنامه برای خروج از کشور و داشتن گواهینامه برای رانندگی یا کسب مجوز برای کسب و کار ، چرا چون آثار اجتماعی داره و حقوق دیگران هم باید رعایت شود ، مانند حجاب قانونی ، ضمن اینکه در کشورهای دیگر و کشور خودمان هم ثابت شده در حجاب سر متوقف نمی شود و از حجاب سر شروع می شود تا نیمه برهنگی و برهنگی که منجر به رفتارهای اتاق خوابی در خودرو ، کوچه و خیابان  و فحشا که باز آمار آسیب های مختلف و متعدد شخصی و اجتماعی را بالا می برد ، فراموش نکنیم که ما در یک کشتی زندگی می کنیم و رعایت قانون با هر عقیده و اختلافی مانع هرج و مرج و آسیب می شود و احترام به قانون یعنی احترام به حقوق دیگران و ترجیح دادن حقوق دیگران و سلامت جامعه به نظر و سلیقه شخصی ، حجاب و عفاف مانع و سنگر اصلی که اگر کمرنگ و تخریب شود بی حیایی ، فساد و فحشا افزایش چشم گیری خواهد داشت 

با سلام  درود بر شما تحلیل خوبی بود استفاده کردم بنده ام موافقم