رودکی:هرکه نامخت ازگذشت روزگار نیز ناموزد ز هیچ آموزگار

درست آن چنین است :هرکه نامخت از گذشت روزگارهیچ ناموزد ز هیچ آموزگار

به نام خداهر که ناموزد ز چرخ روزگار هیچ ناموزد ز هیچ آموزگار

در مصرع اول روشن است که "مه" "که" است.

درست‌ترین نقل همان است که خود استاد رودکی فرموده:هر مه نامخت از گذشت روزگارهم نیاموزد ز هیچ آموزگار

نامخت به معنای نیاموزد می باشد .کل بیت اشاره به این دارد که اگر کسی از بهترین معلم که همان گذر روزگار است چیزی یاد نگیرد ، هر چقدر که معلمان توانمند او را آموزش دهند ، چیزی یاد نخواهد گرفت .

با کمی‌ دید مثبت میشود گفت (البته با اجازهٔ جناب رودکی):هر که او آموخت پند روزگارهم بیاموزد ز هر آموزگار

سلام اگه میشه جواب بنده رو بدید آیا این بیت هر که ناموخت از گشت روزگار با بیت چو بفروختی از که خواهی خرید متاع جوانی به بازار نیست قرابت معنایی دارد یا نه؟

گرامی Eeeeاین دو، دو مقوله ی جدا هستند در معناهرکه نامخت از گذشت روزگارنیز ناموزد ز هیچ آموزگارمیگوید: گردش روزگار بهترین آموزگار است، که آموزگاران نیز شاگرد آن هستند. چو بفروختی از که خواهی خرید متاع جوانی به بازار نیستمی گوید: قدر جوانی خود را بدان که چو از کف رفت، رفت باز نمی گردد

سالها قبل حدیث زیبایی در این زمینه خواندم که مصدر و منبع آن را در خاطر ندارم :قال المعصوم علیه السلام :مَن لم یؤدبه الأبوان ، یؤدبه الملوان ، و من لم یؤدبه الملوان ، یؤدبه النیران...کسی که از والدین ادب نیاموزد ، روزگار ، ادبش می کند ، و هر که با روزگار ادب نیاموزد ، آتش تادیبش می نماید.

با درود .ابتدا عرض کنم که رودگی گرانقدر آموزگار رابعد از روزگار آورده و در واقع بر اهمیت تجربه چه خودمان و چه تجریه دیگران تاکید دارد و روزگار دنیایی از دانش است که متاسفانه با ناآموختن بشر، همواره تلخ تکرارمی شود. چنین سخنی در کتاب قابوس نامه اثر کیکاوس به پسرش گیلان شاه می نویسد: و بدان ای پسر، آن که از روزگار درس نگیرد از هیچ آموزگار دانایی پند نگیرد.

هرکه ناموخت از گذشت روزگارنیز ناموزد زهیچ آموزگارتا جهان بود از سر مردم فرازکس نبود از راز دانش بی نیازمردمان بخرد اندر هر زمانراز دانش را به هر گونه زبانگرد کردند و گرامی داشتندتا به سنگ اندر همی بنگاشتنددانش اندر دل چراغ روشن استوز همه بد بر تن تو جوشن است رودکی

بسیار زیباست این معنا که اگر از جریانات روزگار درس نگیری، آن را برای تو تکرار می‌کند؛ آن قدر تکرار می‌کند تا نکته‌اش را بدانی و بفهمی آنگاه به مرتبه بالاتر بروی.

در زیر، به نکته‌ای ارزشمند اشاره می‌شود که نشان می‌دهد چرا شعر رودکی به شکل زیر است: هرکه نامُخت از گذشت روزگار/نیز ناموزد ز هیچ آموزگار شادروان امیرهوشنگ ابتهاج، در کار هوشمندانه و پژوهشی 30 ساله خود برای نگارش حافظ، شیوه‌ای نوین و بسیار ظریف را به کار برده است. برای نمونه، در بیت بوی خوش تو هرکه ز باد صبا شنید/از یار آشنا سخن آشنا شنید ایشان به تکرار هماهنگ و زیبایِ واج "ش" (بویژه در مصرع دوم) اشاره می‌کند. با چنین نگرشی به مصرع دوم شعر رودکی، درمی‌یابیم که تکرار واج "ز"، باعث خوش آهنگی و زیبایی شگفت‌انگیز این مصرع شده است.