رودکی:تا جهان بود از سر آدم فراز کس نبود از راز دانش بی‌نیاز

باسلام.برای پاسخ به حاشیه اول باید گفت که: در تمامی منابع شکل صحیح مصراع مذکور،همان"بد" است.و نمیشود بخاطر اعمال سلیقه در فهم بهتر،واژه ای را جایگزین کرد.از جهت معنی هم "دانش سپری محافظ برای وجود توست از همه ی بدی ها."در پاسخ حاشیه ی بعدی نیز اینکه:در زمان قدیم واژه های بسیاری بودند که معنی عامتری را ایراد میکردند.آدم نیز از اینجمله است

در بیت نخست هدف از آدم چیست؟آدم نخستین انسان یا آدمیزاد؟ اگر آدمیزاد آیا در زمان رودکی واژه آدم را بجای آدمیزاد استفاده میکردند؟سپاس

[چون مصرعِ دوم تکمیل کننده مصرعِ اولِ آن بیت می باشد، به نظر می رسد "بِه= بهتر" بجایِ "بد" مناسبتر و درست تر باشد: ،"وز همه به، بر تنِ تو جوشن است": و "بهتر" از هر چیزی، می تواند از بدنِ تو محافظت کند= هیچ زره ای مانندِ دانش نیست؛ در کل، "دانش سببِ روشنیِ دل(: جان، روح و روان) و سلامتیِ بدن (: جسم)می گردد".]

با درود ، با این ابیات در مقدمه‌ی کلیله و دمنه‌ی مصحح دکتر مینوی مواجه شدم. از لحاظ معنا و مفهومی منزلتی بس شگرف در هر مصرع و واژه‌ی این ابیات به چشم می‌رسد. تنـــها یک پرسش برای من ایجاد شده و آن هم در مصرع دوم بیت آخــر است. از دوستان تقاضا دارم در فهم آن به بنده یاری رسانند. با سپاس

مصراع اول این گونه درست است:تا جهان بود از سر آدم فراز. یعنی از زمانی که جهان وجود داشته است از زمان حضرت آدم (ع) به بعد...

در خصوص معنی بیت آخر به نظر بنده چنین می رسد که : دانش درون دل همانند چراغ روشنی است که تن تو را نیز از همه بدی ها بمانند سپر محافظت می کند.

از سر آدم فراز یعنی از زمان حضرت آدم تا کنون.

وز همه بد، بر تن تو جوشن است: مانند زرهی است که تو را از همه بدی‌ها محافظت می‌کند.