گنجینه تاریخ ما

شعر پارسی یا شعر کلاسیک فارسی به شکل امروزی آن بیش از هزار سال قدمت دارد. شعر فارسی بر پایه عروض است و عمداً در قالب های مثنوی، قصیده و غزل س روده شده است. در گنج تاریخ ما به اشعار شاعران نامی ایران زمین به رایگان دسترسی خواهید داشت. همچنین به مرور زمان امکانات مناسبی به این مجموعه اضافه خواهد شد.

سعدی:روی تو خوش می‌نماید آینهٔ ما کآینه پاکیزه است و روی تو زیبا

❈۱❈
روی تو خوش می‌نماید آینهٔ ما کآینه پاکیزه است و روی تو زیبا
چون می روشن° در آبگینهٔ صافی خویِ جمیل° از جمالِ روی تو پیدا
❈۲❈
هر که دمی با تو بود یا قدمی رفت از تو نباشد به هیچ روی شکیبا
صیدِ بیابان سر از کمند بپیچد ما همه پیچیده در کمند تو عمدا
❈۳❈
طایرِ مسکین که مهر بست به جایی گر بکشندش نمی‌رود به دگر جا
غیرتم آید شکایت از تو به هر کس درد اَحِبّا نمی‌برم به اطبا
❈۴❈
برخیِ جانت شوم که شمع افق را پیش بمیرد چراغدانِ ثریا
گر تو شکرخنده° آستین° نفشانی هر مگسی طوطیی شوند شکرخا
❈۵❈
لُعبتِ شیرین اگر تُرُش ننشیند مدعیانش طمع کنند به حلوا
مردِ تماشای باغِ حسن تو سعدیست دست° فرومایگان برند به یغما

فایل صوتی دیوان اشعار غزل شمارهٔ ۳

تصاویر

کامنت ها

شایق
2015-05-22T14:03:34
باسلام وقتی می توانی روی زیبا را ببینی که دلت صاف و بی غبار و زنگار باشد که اگر او را دیدی دیگر چیزی جز او نمی بینی و نا شکیبا وبی قرار میشوی ومی خواهی همیشه در دام او باشی انوقت همه را او می بینی بهر جا بنگرم انجا تو وینم
ناشناس
2015-04-08T19:45:19
dear siavosh babakanif u look for fruits the garden considers u as a thief and nobody loves a thief , if u look as a lover and love it for love not looking for fruit u turn to a confidant and the garden gives its fruit to u by itself I promise u can try it !
روفیا
2015-04-03T23:31:20
مرد تماشای باغ حسن تو سعدیستدست فرو مایگان برند به یغمامرد می خواهد که به باغ حسنی و خوان نعمتی برسی و دست درازی نکنی و به تماشای زیبایی خرسند باشی .
سیاوش بابکان
2015-04-05T02:45:18
جایی دیگر می فرماید:تنگ چشمان نظر به میوه کنندما تماشاگران بستانیم، و البته راست نمی گوید، دروغ مصلحتی است.
سیاوش بابکان
2015-04-10T01:53:36
ناشناس گرامی، من تنها شوخیی با استاد سخن ( از جمله طنز) سعدی کرده ام و با زبان انیرانی که سرکار نوشته اید آشنایی ندارم، ای کاش به زبان ایرانی بر می گرداندید تا بیاموزم
محمدرضا جراح زاده
2016-01-31T18:01:00
این بیت اشک رو در چشمانم جمع کرد و دلم رو لرزوند...غیرتم آید شکایت از تو به هر کس / درد احبا نمی‌برم به اطبا....درود بر روان پاک سعدیعجب گر بمیرد چنین بلبلی ، که بر استخوانش نروید گلی ،
امین کیخا
2012-10-22T02:59:11
برخی : قربانی
behzad
2014-09-19T13:03:45
لعبت شیرین اگر ترش ننشیندمدعیانش طمع کنند به حلواچه قدر سعدی این بیت رو زیبا توصیف کرده
امین کیخا
2013-05-11T22:15:15
طوطی ببغا است به فارسی
امین کیخا
2013-08-01T04:40:07
غیرت می شود باننگ به تاجیکی
یونس یزدی
2020-01-19T19:34:26
لعبت شیرین اگر ترش ننشیندمدعیانش طمع کنند به حلواحرف حق رو میزنه این بیت. حالا نه اینکه دخترها خیلی سنکین رفتار کنند و هر پسری رو برنجونند ولی حداقل با مدعی ناخواسته نشینن جک بگن و...
راحیل
2020-01-04T09:50:30
سپاس از توضیحات روشمگر دوستان
محسن
2019-06-12T22:42:43
با درود به همه دوستان. شاید شنیده اید که میگویند چشم آینه درون یا آینه بدن است. در واقع چشم ما یک تصویر ذهنی از هر آنچه که ببینیم در مغز ما ایجاد میکند. افزون برتفسیر رایجی که از بیت اول گفته میشود چیز دیگری هم میتوان گفت.به این صورت که وقتی روی زیبای تو مقابل چشم من (آینه من )قرار میگیرد،چشم من(آینه من )زیبا میشود. و زیبایی چشم من(آینه من )به واسطه روی زیبای تو است.تاکید در بیت دوم آمده است.می روشن از پشت شیشه صاف روشنی خودش را نشان میدهد و در واقع خوی زیبا به واسطه روی تو زیبا شده است. مجموع دو بیت اشاره دارد به این معنا که :چشمان من پاک است و به دلیل انعکاس زیبایی روی تو چشمان من نیز زیبا شده اند.
محسن
2019-06-12T22:50:56
در واقع گفتن اصطلاح"چشمتان روشن" به فردی که یکی از عزیزانش را میبیند، اشاره به همین معنا است.
بهنام
2019-04-02T12:00:41
این بیت رو لطف شرح بدید:گر تو شکرخنده آستین نفشانیهر مگسی طوطیی شوند شکرخا
۷
2019-04-02T17:47:11
گر تو شکرخنده آستین نفشانیهر مگسی طوطیی شوند شکرخاگهگاه پیش آمده با کسی کشمکش و بحث داشته ایم و با حرکت دست و گفتن برو پی کارت یا گمشو و .... واکنش نشان داده ایم.در این گونه زمانها آستین پیرهن به حرکت درمی آید که میشود آستین افشاندن و همانگونه که پیداست نشان راندن و مخالفت و نه گفتن است و بسته به شدت آن خشم.و....اگر تو شکرخنده شیرین لب نه نگویی هر مگسی خیال طوطی شدن و خوشمزگی به سرش میزند.
محسن ، ۲
2019-03-05T11:08:39
صید بیابان سر از کمند بپیچدما همه پیچیده در کمند تو عمداهر شکار از دامِ شکارچی گریزان است و ما به اختیار در دام تو آمده ایم
OliveLand.ir
2019-03-05T10:10:16
سلام و عرض ادبمعنی بیت زیر رو دوستان اگر میدانند کلمه به کلمه لطف کنند.صید بیابان سر از کمند بپیچدما همه پیچیده در کمند تو عمدا
محسن،۲
2019-04-24T23:23:52
OliveLand.iزنده باشی عزیز دل سایت زیبایی داریدست مریزاد
OliveLand.ir
2019-04-24T12:22:05
با سپاس از محسن عزیز. لطف نمودید
عرفان
2020-05-27T00:30:16
به نام خداببخشید معنی بیت غیرتم آید شکایت از تو به هر کس یعنی چه؟
عرفان
2020-05-25T15:26:09
معنی بیت زیر چیست؟هر که دمی با تو بود یا قدمی رفتاز تو نباشد به هیچ روی شکیباممنون میشم از شما
nabavar
2020-05-25T20:27:46
گرامی عرفانهر که دمی با تو بود یا قدمی رفتاز تو نباشد به هیچ روی شکیباهرکس باتو لحظه ای هم صحبت بود و یا همراهدیگر طاقت دوری تو را ندارد
عرفان
2020-05-25T15:12:53
ممنون از جناب ناباور
عرفان
2020-05-26T01:18:26
ممنون از شما
عرفان
2020-05-26T01:30:00
به نام خدا نسخه ها باهم خیلی فرق میکنند جوری که آدم نمیداند کدام سروده ی خود سعدی است.برای مثال در این نسخه نوشته شده :روی تو خوش می نماید آینه ماکاینه پاکیزه است و روی تو زیباولی در نسخه ی خطی و قدیمی گنجینه ی تاریخ ما آمده :روی تو خوش می نماید آینه ماکاینه تاریک گشت و روی تو زیبایا مثلا در این نسخه نوشته شده :برخی جانت شوم که شمع افق را پیش بمیرد چراغدان ثریاولی در نسخه ی خطی آمده :برخی جان سوزمت که شمع افق را پیش بمیرد جراغدان ثریاخدا میداند کدام درست است.
عرفان
2020-05-26T01:33:40
چراغدان به اشتباه نوشتم جراغدان
عرفان
2020-05-24T16:33:09
معنی بیت زیر چیست؟ چون می روشن در آبگینه ی صافیخوی جمیل از جمال روی تو پیدالطفا اگر کسی میدونه بگه.
nabavar
2020-05-24T22:15:12
گرامی عرفانچون می روشن در آبگینه صافیخوی جمیل از جمال روی تو پیدامی گوید: اخلاق نیکوی تو از رخساره ی تو پیداستهمچنانکه میِ روشن در شیشه ی شراب دیده می شود.به قولی: رنگ رخساره خبر می دهد از سِرّ نهان
مهدی
2020-09-17T11:56:15
اصطلاحات «شمع افق» و «چراغدان ثریا» در بیت 7 به چه معنایی است؟
بابک چندم
2017-09-10T16:54:11
@ آتنا،همان "آینه" که خود را در آن نظر کنیم...
آتنا
2017-09-10T15:17:52
سلام . ممنون که باعث می شید کم سوادهایی مثل ما چند کلمه ای ازتون یاد بگیرن.میخواستم بدونم منظور از اینه در بیت اول چیه؟
آتنا
2017-09-15T15:46:48
سپاس
۷
2017-08-07T08:27:49
برخی جانت شوم که شمع افق راپیش بمیرد چراغدان ثریامن پیشمرگت شوم همچون پروین که با برآمدن خورشید ناپدید میشود.ثریا=پروین=هفت خواهراناز صورتهای فلکی که از بیش از 200 هزار ستاره تشکیل شده که به سبب فاصله بسیار دور از زمین تنها هفت تا از آنها دیده میشوند که به این گروه هفت خواهران یا هفت پیکر گوینددر افسانه های یونانی خوشهٔ پروین، هفت دختر Iapetus(اطلس)پادشاه شهر آتلانتیس بودند که اوریون (صورت فلکی شکارچی) به دنبال آنها بود که برای فرار و رهایی به صورت هفت کبوتر در آمدند.
مینا مرادی
2017-08-07T09:06:25
چه توضیحات جامع و روشنی.سپاس...لطف نمودید.قدح تان پر می باد
۷
2017-08-07T10:04:38
زنده باشید.
مینا مرادی
2017-08-06T13:16:42
سلام دوستان.مراد از ترکیب اضافی شمع افق در بیت:"برخی جانت شوم که شمع افق راپیش بمیرد چراغدان ثریا"چیه؟قربانت بروم یا قربانی جانت بشوم که ...؟
الهام
2018-05-26T02:08:46
لعبت شیرین اگر ترش ننشیندمدعیانش طمع کنند به حلوامعنی این بیت چیه؟
۷
2018-05-26T03:22:20
لعبت:عروسکخوشگل/امروزه هم در اشاره به زنان خوشگل عروسک گویند.عجب عروسکی:چه دختر(زن) نازی1-لعبت زیبا اگر ترش ننشیندخوشگل خانم اگر بر ابرو گره نیندازد2-مدعیانش طمع کنند به حلواهر مرتیکه ای هوس شیرینی میکند.یعنی بچه خوشگل اخم و تخم نکند هر بی سر و پایی هوس کام گرفتن از او به سرش میزند
۷
2018-05-26T09:13:44
روی تو خوش می نماید آینه ماروی تو زیبا جلوه میکند در دل و دیده مایا: دیدن روی تو حال مرا خوش میکندکآینه پاکیزه است و روی تو زیبازیرا چشم و دل من پاکیزه است(زنگار و کینه ندارد) و روی تو هم نورانی و زیبا.
سعید ا...ی
2022-05-31T12:36:17.0277139
درود وزن این شعر  مفتعلن فاعلن مفاعل و فع لن هست   رو ی تو خوش   می‌ ن ما   ی دآ ی ن  ی ما  مف ت ع لن     فا ع لن      م فا ع لُ   فع لن      کآ  ی ن پا       کی ز  اس  تُ رو ی تو   زی با مف ت ع لن     فا  ع لن      م  فا  ع لُ   فع لن    
فاطمه زندی
2022-09-03T09:59:48.5777724
وزن :مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (منسرح مثمن مطوی منحور) بیت اول رویِ تو خوش می نماید آینۀ ما  کآینه پاکیزه است و روی تو زیبا ما به سان آینه ای هستیم که چهره تو را به خوبی باز می تابیم . زیرا آینۀ ما ، صاف و پاکیزه و چهره تو زیبا و نمودنی است . [ نمودن = نشان دادن ] دراین بیت ما ، به آینه تشبیه شده است .  بیت دوم چون مِی روشن در آبگینۀ صافی  خویِ جمیل از جمالِ رویِ تو پیدا همانطور که میِ بی غش و روشن از درونِ شیشۀ صافی به خوبی نمایان می گردد . خصائلِ پسندیده تو نیز از زیبایی چهره ات آشکارا متجلّی است . [ میِ روشن = شراب صاف و بی دُرد / آبگینه = شیشه / خویِ جمیل = خصلت و خُلقِ پسندیده / جمال = زیبایی و نیکویی ] . در این بیت ، خوی زیبای معشوق در حالی که از جمال او نمایان است ، به میِ روشن در آبگینۀ صافی ، تشبیه شده است .  بیت سوم هر که دَمی با تو بود یا قدمی رفت از تو نباشد به هیچ روی ، شکیبا هر کس لحظه ای با تو به سر برد و یا به اندازه گامی با تو همراه باشد ، از آن پس به هیچ حال تابِ شکیبایی نخواهد داشت . [ به هیچ روی = به هیچ وجه ]  بیت چهارم صیدِ بیابان سَر از کمند بپیچد ما همه پیچیده در کمندِ تو عمدا هیچ حیوانِ شکاری ای پذیرای کمند نمی شود و سر از آن می پیچد . اما ما صیدِ رامی هستیم که به عمد ، خود را در کمند تو اسیر می کنیم . یعنی ما مشتاقانه و آگاهانه اسیر توایم . [ صید = شکار ، آنچه بگیرند از وحش و جز آن / عمدا = از روی قصد و نیت ، به طور ارادی و اختیاری ]  بیت پنجم طایرِ مسکین که مِهر بست به جایی گر بکُشَندش نمی رود به دگر جا پرنده مسکین وقتی به جایی دل بست مثل دل بستن کبوتران به حرم ، دیگر حتی به قیمت جانش هم حاضر نیست به جای دیگری برود . ما دل بستۀ توایم و تا پای جان ایستاده ایم . [ طایر = پرنده / مسکین = ضعیف و ناتوان ، بیچاره و درمانده ]  بیت ششم غیرتم آید شکایت از تو به هر کس دردِ اَحبّا نمی برم به اَطبّا غیرتم قبول نمی کند که از تو پیشِ دیگران شکوه کنم . بنابراین دردی را که دوستان موجب آن هستند ، برای درمان به طبیبان عرضه نمی دارم . [ غیرت = رشک و حسد ، قهر و خشم ، در اصطلاح ، کراهت داشتن مشارکت دیگری است در عشق و از لوازم عشق ، که هم متعلق به عاشق و هم متعلق به معشوق می باشد . عرفا قایل به غیرت الهی هستند و تعابیر گوناگونی از آن دارند/ احبّا = جمع حبیب به معنی دوستان / اطبّا = جمع طبیب ] بیت هفتم برخیِ جانت شوم ، که شمعِ افق را پیش بمیرد چراغدانِ ثریّا فدای جانت گردم ، درست همان طور که چراغدان ثریا ، یعنی خودِ خوشۀ پروین ، پیش مرگ خورشید می گردد . [ برخی شدن = فدا و قربان شده / افق = آسمان ، کرانۀ آسمان / چراغدان = هر جایی که در آن چراغ گذارند تا از باد و باران محفوظ محفوظ ماند در اینجا به معنی مطلقِ چراغ است / ثریا = پروین ، مجموعه ای از شش یا هفت ستاره کوچک درخشان در صورت فلکی ثور که در ادبیات معمولا آن را به گردنبند یا خوشۀ انگور ( خوشۀ پروین ) تشبیه می کنند . ( فرهنگ اصطلاحات نجومی ) ] – در این بیت ثریا به چراغدان تشبیه شده است . سعدی در اینحا عاشق را به ستارۀ ثریا و معشوق را به خورشید تشبیه کرده است . همانگونه که ستارۀ ثریا به هنگامِ طلوع خورشید محو می شود . عاشق هم در برابر جلوه و جمالِ خورشیدگونِ معشوق محو می گردد .  بیت هشتم گر تو شکرخنده آستین نَفِشانی  هر مگسی طوطی ای شوند شکرخا اگر تو که شکرین می خندی ، برای راندن مگس ها ، یعنی مدعیان سودجو از گردِ خویش ، آستین نفشانی . هر مگسی خود را طوطی شکرخایی می پندارد . [ شکرخنده = معشوقی که دارای لبخند شیرین است / آستین فشاندن = به حرکت درآوردن آستین / شکرخا = کسی که شکر بخورد یا بجَوَد . در اینجا صفت طوطی است که شیرین سخن است ]  بیت نهم لعبتِ شیرین اگر تُرش ننِشیند  مدّعیانش طمع کنند به حلوا همانگونه که اگر معشوقِ شیرین حرکات خشمگین ننشیند و مدعیان را از خود نراند . آنان به بهره مندی از شیرینی او طمع می کنند . [ لعبت = در لغت به معنی عروسک / شیرین = صفت لعبت است که منظور ، شیرین حرکاتی و نوش لبی معشوق می باشد / مدعیان = جمع مدعی به معنی ادعا کنندگان و لاف زنان ، کسانی که دعوی هنر و عشق کنند ولی کم مایه و دروغگو هستند ]  بیت دهم مردِ تماشایِ باغِ حُسنِ تو سعدی است  دست ، فرومایگان بَرند به یغما فقط سعدی از باغِ زیبایی تو به تماشایی بسنده می کند و در خورِ آن است . والا خسیسان و فرومایگان به جای تماشا دست به یغما دراز خواهند کرد . [ یغما = غارت و تاراج ] / احبّا = جمع حبیب به معنی دوستان / اطبّا = جمع طبیب ] بیت هفتم برخیِ جانت شوم ، که شمعِ افق را پیش بمیرد چراغدانِ ثریّا فدای جانت گردم ، درست همان طور که چراغدان ثریا ، یعنی خودِ خوشۀ پروین ، پیش مرگ خورشید می گردد . [ برخی شدن = فدا و قربان شده / افق = آسمان ، کرانۀ آسمان / چراغدان = هر جایی که در آن چراغ گذارند تا از باد و باران محفوظ محفوظ ماند در اینجا به معنی مطلقِ چراغ است / ثریا = پروین ، مجموعه ای از شش یا هفت ستاره کوچک درخشان در صورت فلکی ثور که در ادبیات معمولا آن را به گردنبند یا خوشۀ انگور ( خوشۀ پروین ) تشبیه می کنند . ( فرهنگ اصطلاحات نجومی ) ] – در این بیت ثریا به چراغدان تشبیه شده است . سعدی در اینحا عاشق را به ستارۀ ثریا و معشوق را به خورشید تشبیه کرده است . همانگونه که ستارۀ ثریا به هنگامِ طلوع خورشید محو می شود . عاشق هم در برابر جلوه و جمالِ خورشیدگونِ معشوق محو می گردد .  بیت هشتم گر تو شکرخنده آستین نَفِشانی هر مگسی طوطی ای شوند شکرخا اگر تو که شکرین می خندی ، برای راندن مگس ها ، یعنی مدعیان سودجو از گردِ خویش ، آستین نفشانی . هر مگسی خود را طوطی شکرخایی می پندارد . [ شکرخنده = معشوقی که دارای لبخند شیرین است / آستین فشاندن = به حرکت درآوردن آستین / شکرخا = کسی که شکر بخورد یا بجَوَد . در اینجا صفت طوطی است که شیرین سخن است ] بیت نهم لعبتِ شیرین اگر تُرش ننِشیند  مدّعیانش طمع کنند به حلوا همانگونه که اگر معشوقِ شیرین حرکات خشمگین ننشیند و مدعیان را از خود نراند . آنان به بهره مندی از شیرینی او طمع می کنند . [ لعبت = در لغت به معنی عروسک / شیرین = صفت لعبت است که منظور ، شیرین حرکاتی و نوش لبی معشوق می باشد / مدعیان = جمع مدعی به معنی ادعا کنندگان و لاف زنان ، کسانی که دعوی هنر و عشق کنند ولی کم مایه و دروغگو هستند ]  بیت دهم مردِ تماشایِ باغِ حُسنِ تو سعدی است  دست ، فرومایگان بَرند به یغما فقط سعدی از باغِ زیبایی تو به تماشایی بسنده می کند و در خورِ آن است . والا خسیسان و فرومایگان به جای تماشا دست به یغما دراز خواهند کرد . [ یغما = غارت و تاراج ] منبع : شرح غزلهای سعدی  دکتر محمدرضا برزگر خالقی  دکتر تورج عقدایی  سعدی : به چه کار آیدت ز گُل طبقی ؟ از گلستان ِ ما بِبَر طبقی  شاد و تندرست باشید ..