سعدی:ساقی سیمتن چه خسبی خیز آب شادی بر آتش غم ریز

بیت هشتم: حجیز درسته به جای حجازپیوند به وبگاه بیرونی

شاهدان می‌کنند خانه زهدمطربان می‌زنند راه حجازدرست: مطربان می‌زنند راه حجیزاماله یا خمش آن باشد که در کلمه ای بجای «الف»، «یا» آورده باشند، مثل رکیب (ممال رکاب)-جریب(ممال جراب) و مانند اینها سلیح و سلاح-رکیب و رکابشکیل . [ ش ِ ] (از ع ، اِ) ممال و مخفف اشکال .مولوی در بیتی شکال را بمعنی اشکال به تخفیف آورده و ظاهراً در بیت زیر شکال را ممال کرده : آن تعمق در دلیل و در شکیل از بصیرت می کند او را گسیل

خوشا و خرما ، که عشق دست بالا دارد، پس معرفت و عقل راه گریز میگیرند، ما می مانیم و سر زلف دلدار، که ابر آزار است و باد نوروز و مطربان در گوشه حجاز به خنیا.

توبه را تلخ می‌کند در حلقیار شیرین زبان شورانگیزسعدیا هر دمت که دست دهدبه سر زلف دوستان آویز

آیا در سطر هشتم نباید حجیز باشد بجای حجاز ؟

آبر آزار و نه آزاد در بیت سوم

تصور بنده بر آن است که در روزگار سعدی واژه حجیز را برای ارجاع به منطقه حجاز بکار میبردند و یا لا اقل در گویش شیرازی چنین بوده. همین امروز نیز شیرازیها مثلا به سمنو میگویند سمنی که با تلفظ رایج فارسی آن تفاوت دارد. پس به نظر میرسد که باید واژه حجاز به حجیز تغییر کند تا قوافی این غزل تصحیح گردد. گمان میکنم مصححان (از جمله استاد فقید حضرت استاد فروغی) در تصحیحات خود گویشهای محلی و تلفظهای قدیم واژگان را در نظر نگرفته اند. بعید است استاد سخن سعدی تا به این درجه خامی کرده باشند. خامی را از شاعران کم توانی چون مولوی میتوان انتظار داشت که گودرز و شقایق را هم قافیه میپندارند و غزل را در حد گلواژه تنزل میدهند.

دوستان گویا در زبان عربی، گاه " آ " به " ی " چهره دگرگون می کند، کتاب کتیب ، حجیز نیز گشته حجاز است و بی گمان شیخ بسیار به از مایان میدانسته است . شاهدان می کنند خانه زهدمطربان می زنند راه حجیز خوش می زنند و دمشان گرم!!

ومن توضیح واضحات دادم ، که جناب" 7 " پیش از من گفته بود، باری کار از محکم کاری عیب نمی کند