سعدی:جزای آن که نگفتیم شکر روز وصال شب فراق نخفتیم لاجرم ز خیال

جماعتی که نظر را حرام می‌گویندنظر حرام بکردند و خون خلق حلال

سخن دراز کشیدیم و همچنان باقیستکه ذکر دوست نیارد به هیچ گونه ملالدقت کنید که: به هیچ گونه=هرگزکه ذکر دوست هرگز ملال نیاورد

هفت و مصطفای گرامیبه نظر نمی رسد به معنای ” نیاورد “ باشددرین صورت ” به “ اضافه می نمایدآنوقت می شود که ذکر دوست نیارد هیچ گونه ملالولی اگر نیارد را به مانای تاب نیاوردن{نیارستن} بگیریم ، میتوان معنی کرد که تا یاد دوست در میان است تاب و توانی برای پرداختن به ناراحتی ها نمی ماند زنده باشید

آ سید ممد گرامی، دانی چرا نشیند سعدی به کنج خلوت؟؟کز دست خوبرویان، بیرون شدن نیارد! ومن از دست کمانداران ابرونمی یارم گذر کردن به هر سو!

هیچ بزرگواری میدونه معنای "نیارد" در بیت پیش از پایان چیه؟ بسیار دور میدونم که به معنی "نمی آورد" باشه

نیارد=نیاوردسخن به درازا کشید اما داستان عشق دوست همچنان پابرجاست زیرا یاد یارهرگز دلسردی و اندوه نیاورد

با سلاماین غزل با صدای استاد شجریان در کاست قاصدک خوانده شده که گوش دادن به این آواز را به علاقمندان توصیه می کنم.سپاس

این غزل زیبا را استاد شجریان به همراه استاد حبیب الله بدیعی هم بصورت خصوصی درجمعه هفتم شهریور 1365هم اجرا کرده اندکه واقعا" شاهکاره.

استاد این غزل را در اوج زیبایی در البوم رسوای دل هم خوانده است. توصیه به دوستان که این اجرا را نیز از دست ندهند.

در مصرع دوم بیت هفتم «ضِلال بادیه دانند قدر آب زُلال» صحیح است.ضلال به معنی گمراهان، یا گم شده گان در راه

در بیت هشتم مصرع دوم فکر میکنم بجای "بگویم" باید "بگوییم" باشد.

به خاک پای تو داند که تا سرم نرودز سر به در نرود همچنان امید وصالنثر: داند که تا سرم نرود همچنان امید وصال به خاک پای تو ز سر به در نرود.این بیت فقط تبحر ادبی وی را نشان نمی دهد. لطافت کلمات روح والای سعدی را هم جلوه می دهند.

پیشنهاد میکنم شعر سعدی را همانطور که استاد سخن خود ساده و روان نوشته اند ما نیز ساده و روان بخوانیمکه ذکر دوست نیارد به هیچ گونه ملال= که ذکر دوست به هیچ گونه ملال نیارد= که ذکر دوست هرگز ملال آور نیستساده و دوست داشتنی

در مورد این بیت سوالی دارمجماعتی که نظر را حرام می‌گویندنظر حرام بکردند و خون خلق حلالدر مصرع دوم آیا منظور اینست که هم نظر حرام کرده اند و هم خون خلق حلال.یا آنکه نظر کردن را حرام اعلام کردند و در مقابل خون خلق حلال!

دروددر بیت ششم علاوه بر زیبایی فوق العاده خود بیت، یک آرایه ادبی نیز به کار برده شده که بر زیبایی آن افزوده: آرایه «رد الصدر علی العجز»، تکرار تخستین واژه مصراع نخست در واژه پایانی مصراع دوم

با سلاماین غزل را اقبال السلطان (اقبال آذر) با تار علی اکبر خان شهنازی در آواز افشاری خوانده است . روحشان شاد

نیارد به معنی نیاورد است درمعنی بیت به اجمال جناب سعدی میفرمایدبا این که دراین مجلس کلی درباره دوست سخن بمیان اوردیم ولی سخن دوست تمام شدنی نیست و هر چند این سخن طولانی ترهم بشود باز سردرد به بار نیاورد و دوست داشتنی و شنیدنیست.سخن دوست نه انست که اید بمیان ساقیا می ده و کوتاه کن این گفت و شنفت (حاج اقا حافظ شیرازی)

به نظر من شاه بیت این غزل بیت زیر است :جماعتی که نظر را حرام می‌گویندنظر حرام بکردند و خون خلق حلالاهل شریعت که نگاه کردن به نامحرم را حرام می دانند چرا خون ریختن را حلال می دانند؟ فکر می کنم منظور سعدی این است که زیبارویان با دلبری و طنازی خود خون عاشقان را می ریزند ولی در حکم شرع کسی کاری با آنها ندارد ولی عاشق را حتی از یک نگاه ساده هم محروم کرده اند! الحق که رندی و نکته سنجی را به اوج رسانیده!

نیارد همه جا به مانای نیاورد نیستدر بیت : بدو گفت کای نام بردار شیرهمانا که پیلت نیارد به زیرنیارد معنای تحمل نمی کند {تاب ندارد} می دهد

ضرب المثلی شنیده بودم که می گفت : اگر سگی انسانی را گاز بگیرد تعجبی ندارد ، ولی اگر انسانی سگی را گاز بگیرد جای تعجب است.ولی سعدی این معنا را زیباتر سروده :،،،غزال اگر به کمند اوفتد عجب نبودعجب فتادن مرد است در کمند غزال

سخن دراز کشیدیم و همچنان باقیستکه ذکر دوست نیارد به هیچ گونه ملالهمانگونه که پیشتر آورده شد نیارد در نیم بیت دوم همان نیاورد است که از ریشه آردن است که خود کوتاه شده آوردن باشد.هرانکس که از دادگر یک خدایبپیچد نیارد خرد را به جایفردوسیخردمند باید دل پادشاکه تیزی و تندی نیارد بهافردوسیچو کار گذشته نیارد به یادزید شاد و ما نیز باشیم شادفردوسیبدو گفت کای نام بردار شیرهمانا که پیلت نیارد به زیرفردوسی

با سلاماگر نیارد را به معنای نیارستن بگیریم، مفهوم درستی ار آن به دست نمی آید و ارتباط معنایی با مصرع اول نیز از بین می رود. پس بهتر است نیارد را به معنای نیاورد بگیریم و هیچ گونه را هم به معنای هرگز یا به هیچ روی بیاوریم تا بیت از نظر معنایی درست باشد.

دوستان به نظر من در مصرع " که ذکر دوست نیارد به هیچ گونه ملال " منظور از گونه ، صورت و چهره است. یعنی ذکر و یاد دوست هیچ چهره ای را غمگین نمیکند. پس نیارد همان نمی آورد است.

سوالم از اساتید فن این است چرا سعدی در بیت به خاک پای تو داند که تا سرم نرود که در این مصرع قسم خوردن به خاک پای دوست است نگفته به خاک پای تو سوگند که تا سرم نرود

گرامی حسینی”به خاک پای تو “ خود قسم است دیگر به سوگند نیاز نیست دیگر آنکه به نظر می رسد” داند “ به بیت قبل اشاره دارد ، به نصیحت کننده ، می گوید : پند دهنده می داند که تا سرم نرود. اگر این نظر درست باشد ، شاید باید چنین باشد :به خاک پای تو دانند تا سرم نرودز سر به درنرود همچنان امید وصال.چون نصیحت کنان ، خمع استولی سعدی ست و استاد سخن ، ایراد نمی توان گرفتمانا باشید

شیخ شیراز در غزلی دیگر چنین میفرماید:' به خاک پای عزیزان ، که از محبت دوستدل از محبت دنیا و آخرت کندم.... و در همان غزل:به خاک پای تو سوگند و جان زنده دلانکه من به پای تو در مردن آرزومندم.

ببخشید جمع است

در جواب صادق عزیز من فکر میکنم در بیت هشتم همان بگویم از نظر وزن شعری و استحکام بهتر از بگوییم است.

آرد و ناردسخن دراز کشیدیم و همچنان باقیستکه ذکر دوست نیارد به هیچ گونه ملالمکن با هیچ بد محضر نشستیکه نارد در شکوهت جز شکستینظامی

چنان که دوست به شمشیر غمزه قتال باید به صورت زیر تصحیح شود:چنان که دوست به شمشیر غمزه کرد قتال

به مناسبت اول اردیبهشت‌ماه و روز بزرگداشت سعدی، شایسته است از شخصیت ارجمندی یاد کنم که چند سال پیش میهمان ما بود؛ مرحوم دکتر حسین‌علی محفوظ استاد عراقی و نخستین غیرایرانی که دکترای ادبیات فارسی را از دانشگاه تهران گرفت و در رساله خود به مقایسه شعر سعدی و متنبی پرداخت.هنوز عاشق سعدی بود و بار بار از من خواست که غزلی از سعدی را برایش بخوانم.. خیلی‌ها را شنیده بود و مرحبا و حبّذا می‌گفت، اما این بیت از غزل معروف شیخ اجل را که شنید، سرمست شد و واژه واژه‌اش را به جان کشید:غزال اگر به کمند اوفتد عَجب نبوَدعجب فتادن مردی ست در کمند غزال!

سلام و عرض ادب، ممنون میشم معنی بیت ۲ رو یکنفر برام بنویسه..

درود بر صبای عزیز قاید = رهبر  ،جلودار، ساربان جمال (با کسره ج) در مصرع اول= جمع جمل ،شتران جمال(بافتحه ج)در مصرع دوم =  زیبایی  حال معنی بیت آسونه  :  ای ساربان  برای لحضه ای مهار شتران  را بکش  وکاروان را متوقف کن تا من بتونم  یار رو بهتر ببینم چون دیده از دیدن جمال وزیبایی یار سیر نمیشه که البته بکار بردن دو جمال خودش یک صنعت ادبی است که الان یادم نمیاد چی بود  شاد وخرم باشید

عجب سوزی داره این شعر  واقعا به وجد میاد آدم 

 «ولیک به ناله بی چارگان دل خوشند بنال»جناب سعدی