سعدی:من دوست می‌دارم جفا کز دست جانان می‌برم طاقت نمی‌دارم ولی افتان و خیزان می‌برم

در مصرع :از دست آن ترک خطا یرغو به قاآن می‌برم ..به نظر می رسد "ختا" به جای "خطا" صحیح باشد که اشاره به نرکان ختن دارد .. و به این ترتیب:سعدی دگربار از وطن عزم سفر کردی چرااز دست آن ترک ختا یرغو به قاآن می‌برم ..صحیح می باشد ..

«تا» در بیت دوم (تا تو نپنداری که من از دست او جان می‌برم) تای تحذیر است به معنی زینهار! یا نکند که! در بیت چهارم (طوعا و کرها بنده‌ام ناچار فرمان می‌برم) «طوعا و کرها» یعنی چه به اختیار و داوطلبانه (=طوعا) و چه به اکراه و ناخواسته (=کرها) که اصطلاح قرآنی است و در آیه 83 سوره آل عمران به کار رفته:أَفَغَیْرَ دِینِ اللَّهِ یَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَکَرْهًا وَإِلَیْهِ یُرْجَعُونَ«آیا جز دین خدا را می ‏جویند با آنکه هر که در آسمانها و زمین است‏ خواه و ناخواه سر به فرمان او نهاده است و به سوی او بازگردانیده می ‏شوید.»در بیت نهم (از دست آن ترک خطا یرغو به قاآن می‌برم) «خطا» که به صورت «ختا» هم نوشته می‌شود نام منطقه‌ای است در ترکستان که به داشتن زیبارویان معروف بوده. در شعر فارسی از هم‌شکلی این کلمه با خطا به معنی گناه و اشتباه استفاده می‌شود تا ایهام ایجاد شود و شعر دو معنیه شود مثال معروفش شعر حافظ است : «آیا چه خطا دید که از راه خطا رفت» معنی اول چه اشتباهی دید که از راه مملکت ختا رفت (=سفر دور و درازی را در پیش گرفت) معنی دوم چه اشتباهی دید که از راه گناه و اشتباه رفتار کرد؟ «یرغو» به مغولی به معنی دادخواهی است. «یرغو بردن» یعنی شکایت و دادخواهی کردن. سعدی در جای دیگر می‌گوید:«گر بیوفایی کردمی یرغو به قاآن بردمیکان کافر اعدا می کشد وین سنگدل احباب را»

خطا=ختا :همه مرز چین با خطا و ختنگرفتش ببازوی شمشیرزن(فردوسی)

درود.من نیز با ایمان نازنین هم رای‌ام. آن‌چنان‌که نیز در چکامه‌ی حافظ است:آن ترک پری‌چهره که دوش از بر ما رفت// آیا چه خطا دید که از راه ختا رفت.

در مصرع اول بیت سوم خواننده احساس میکند که وزن شعر گویی دچار وقفه میشود و از روانی می افتد! البته به دیوان تصحیح جناب فروغی هم که مراجعه کردم عینا همین مصرع درج شده ولی باز راضی نشدم و با پس و پیش کردن واژه ها مصرع را به صورت ذیل تغییر دادم که برای اخذ نظر اساتید و خواننده گان در اینجا مطرح میکنم.تا از گریبان بر کند، سر آن نگار سنگدلهر لحظه از بیداد او، سر در گریبان می برم

استاد محمد اصفهانی بسیار زیبا خوانده اند این غزل شیرین خداوندگار شعر و سخن را