گنجینه تاریخ ما

شعر پارسی یا شعر کلاسیک فارسی به شکل امروزی آن بیش از هزار سال قدمت دارد. شعر فارسی بر پایه عروض است و عمداً در قالب های مثنوی، قصیده و غزل س روده شده است. در گنج تاریخ ما به اشعار شاعران نامی ایران زمین به رایگان دسترسی خواهید داشت. همچنین به مرور زمان امکانات مناسبی به این مجموعه اضافه خواهد شد.

سعدی:سخن عشق تو بی آن که برآید به زبانم رنگ رخساره خبر می‌دهد از حال نهانم

❈۱❈
سخن عشق تو بی آن که برآید به زبانم رنگ رخساره خبر می‌دهد از حال نهانم
گاه گویم که بنالم ز پریشانی حالم بازگویم که عیان است چه حاجت به بیانم
❈۲❈
هیچم از دنیی و عقبی نبرد گوشه خاطر که به دیدار تو شغل است و فراغ از دو جهانم
گر چنان است که روی من مسکین گدا را به در غیر ببینی ز در خویش برانم
❈۳❈
من در اندیشه آنم که روان بر تو فشانم نه در اندیشه که خود را ز کمندت برهانم
گر تو شیرین زمانی نظری نیز به من کن که به دیوانگی از عشق تو فرهاد زمانم
❈۴❈
نه مرا طاقت غربت نه تو را خاطر قربت دل نهادم به صبوری که جز این چاره ندانم
من همان روز بگفتم که طریق تو گرفتم که به جانان نرسم تا نرسد کار به جانم
❈۵❈
درم از دیده چکان است به یاد لب لعلت نگهی باز به من کن که بسی در بچکانم
سخن از نیمه بریدم که نگه کردم و دیدم که به پایان رسدم عمر و به پایان نرسانم

فایل صوتی دیوان اشعار غزل شمارهٔ ۴۱۷

تصاویر

کامنت ها

منا
2015-10-07T19:10:41
در بیت نهم بهتر است که روی کلمه "درّ " تشدید گذاشته شود تا خواندنش بدون اشکال باشد.آقای علیرضا: با نظر شما موافقم، همچنین استاد شهریار هم در بازی با کلمات تبحری شگفت انگیز داشتند که خارق العاده ست.با سپاس
وحید
2015-02-22T14:28:05
با تشکر از شما به نظرم معنای درست تری داره.
بی سوات
2014-11-10T06:43:22
"گر چنانست که روی من مسکین گدا را" کلمه روی به روزی باید اصلاح شود.
کسرا
2015-06-17T20:46:30
درود به تو سعدی
کسرا
2015-06-17T20:45:56
شعر بی نظیره خصوصا دو بیت اولش...درد به تو سعدی
لولی وش مغموم
2016-12-13T19:38:43
بشنوید این غزل را با صدای جان جانان خسرو آواز ایران در بیات اصفهان به همراه زخمه تار استاد لطفی مرحوم
نادر
2016-12-13T20:31:37
دوستان ارجمند، این غزل شورانگیز را بشنوید با آوازی به نهایت دلنشین از زنده یاد قمرالملوک وزیری در بیات اصفهان..
محمدرضا
2016-10-23T02:34:30
تاسف میخورم به حال مردمی که پارسی زبان نیستن و نمیتونن لذت خوندن این شعر رو بچشن ، و صدها برابر تاسف میخورم برای پارسی زبانانی که این شعر رو نخوندن و لذتش رو نبردن روحت شاد سعدی
بهرام
2016-02-11T21:42:19
در پاسخ علیرضا جان پیشگوسعدی ضرب المثل را با شعر خود وفق نداده بلکه این کلام پرنفوذ اوست که تبدیل به ضرب المثل امروز ما شده.
ملیحه
2016-02-10T14:28:09
درود بر استاد شجریان که محضر سعدی را این چنین درک کرده اند.
خداوندگار آواز: سیاوش
2016-01-17T08:39:12
این شعر بسیار زیبا رو حضرت استاد شجریان به همراه ویولون استاد فقید بدیعی در مثنوی ماهور به شکلی استادانه و بی نظیر خواندند که شنیدن اون رو به دوستان زیبایی دوست سفارش میکنم.
داود
2011-10-25T21:01:19
گر چنان است که :روزی - لطفا تصحیح شود.
علیرضا پیشگو
2014-01-01T07:23:38
سخن عشق نام تصنیف بسیار بسیار زیبایی از شجریان پدر و پسر است.نگاه کنید سعدی که از هر فرصتی حسن استفاده می کند چطور ضرب المثل و بیت خود را با هم وفق داده.هزاران بار دیگر هم خواهم گفت که سعدی بی نهایت حاضر جواب است و اجازه ی سخن گفتن به احدی را نمی دهد که در تمام اشعارش کاملا مشهود است.همچنین 2 واژه غربت و قربت را کنار هم ننشاندن زیبایی خاصی داردکه جز آنکسی که به شعرش دقیق نشود نمی داند.و نکته اخر انتخاب وزن مناسب در اشعار است که سعدی در این زمینه بر دیگر شاعران برتری دارد.
عباس شکری
2019-03-14T18:23:57
گر تو شیرین زمانی من فکر میکنم اصلش این بوده.تو که شیرین زمانی.سعدی یقین داشته که طرف خطابش شیرین زمان بوده در صورتی که گر تبادر شبه میکند
هیرسا
2020-05-27T21:40:49
با اینکه علاقه ای به اشعار شعدی ندارم ولی این یک شعرشون واقعا عالی بود. :) ;) :-{ :-)
ناشناس
2020-06-03T00:54:55
وزن شعر ی مقدار مشکل نداره؟رکن اول از مصراع اول -> فعلاتنرکن اول از مصراع دوم -> فاعلاتنبر اساس اختیار وزنی فقط فعلاتن به فاعلاتن تبدیل میشه و برعکسش ممکن نیست،وزن شعر ->فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلاتننیست؟
ناشناس
2020-06-03T00:59:06
و اینکه اگه من اشتباه گفتم میشه لطفا یه توضیح کامل بدید که متوجه بشم ک چطور فاعلاتن ب فعلاتن تبدیل شده و وزن شعر ب این صورت درومده؟چون توی خیلی از شعر ها وزن رو ب همین صورت نوشتین و متاسفانه جوابش رو نمیتونم پیداکنم☹️
حمیدرضا
2020-06-03T19:35:27
@ناشناس:تبدیلات عروضی ربطی به ترتیب مصرعهای شعر ندارد و این که شعر با چه شکلی از یک وزن شروع شود محدودیتی ایجاد نمی‌کند.مسئله‌ای که در ذهن شماست مربوط به اختیارات شاعری در مورد تبدیل رکنها در بحرهای عروضی است در رکن اول وزن این شعر به جای فعلاتن می‌توانید فاعلاتن بیاورید (دقت کنید فقط در رکن اول و در رکن دوم و سوم نه) و فرقی نمی‌کند که شعر با چه شکلی از وزن شروع شود مثلا اگر با «رنگ رخساره ...» هم شروع می‌شد همین قاعده درست بود. یعنی شما می‌توانید در شعری که بر این وزن است هر مصرع را بر وزن «فعلاتن ...» یا «فاعلاتن ...» بیاورید.در کل شکل وزن مصرعهای شعر تعیین کنندهٔ وزن کلی نیست. اگر تمام مصرعهای این غزل هم با رکن «فاعلاتن ...» شروع می‌شد وزن این شعر «فعلاتن ...» ثبت می‌شد چون این شعر با اشعار دیگری در این وزن که با «فعلاتن» شروع می‌شوند هموزن محسوب می‌شد.این که می‌گویند برعکس تبدیل فعلاتن درست نیست یعنی در وزنی که اساس رکنهای آن فاعلاتن است مثل وزن مثنوی مولانا نمی‌توانید به جای فاعلاتن اول فعلاتن بگذارید و شکل هم‌ارز دیگری از وزن را ایجاد کنید.
صدیق شاهین
2020-10-09T04:23:06
@ناشناسهر شعری که اول مصراعهایش (صدر و ابتداء) با فعلاتن آغاز می کند و جزؤ آخرش( عروض و عجز) فَعِلن می آید، جایز است جزؤ اول فاعلاتن و جزؤ آخر فع لن آورند.
فرخ مردان
2017-06-09T10:13:44
@نادر: کاشکی لینکش رو هم میذاشتین.
مهناز ، س
2017-06-15T15:01:16
گرامی آمپرور گر چنانست که روی من مسکین گدا رابه در غیر ببینی ز در خویش برانمچون سعدی {روی } آورده همان درست است روی به درگاه کسی آوردن ، اصطلاح زیبایی ستمانا باشید
امپرور
2017-06-15T14:03:16
سلام در این شعر در بیت چهارم "روی" درسته یا "روزی"؟
محمدامین طغانی
2019-01-10T05:19:41
سلام خدمت بانو مطهره..ریشه اش از این بیت غزل استاد سعدیست..گر بگویم که مرا حال پریشانی نیست..رنگ رخسار خبر میدهد از سر ضمیر (درون) ..
nabavar
2018-03-06T01:35:06
جناب حمید رضای گرامی ” دلایل قوی آمد و معنوی “سپاس از پاسخ شمااستاد سخن چنین که فرمودید کم ندارند:در غزل 315 نیز که اتفاقاً شما دکلمه کرده اید و مثل همیشه بسیار خوب از عهده بر آمده اید، لغات : حجاز ، تیز ، خیز ، جحاز و ،،،،،را هم قافیه کرده ، و چون سعدی ست خرده نتوان گرفتزنده و پایدار باشید
حمیدرضا
2018-03-05T20:46:22
@حسین، 1:از لطف جنابعالی سپاسگزارم. درست می‌فرمایید خوانش «دنیی» و «عقبی» با عادت شنیداری و گفتاری ما فارسی‌زبانها سر سازگاری ندارد و اگر چه «دنیی» را نمی‌شود به ضرورت وزن دنیا خوان اما عقبی را می‌شد عقبا خواند. من به لحاظ سجعی که خواندن هر دو کلمه به یک صورت ایجاد می‌کرد اینطور خواندم (و به نظرم طبیعی و روان نیامد در کنار دنیی عقبا بخوانم).گذشته از این سعدی در غزل 485 اگر مراجعه بفرمایید کلمات دیگری را مثل همین دنیی، مثلا اعلی، اعمی، تقوی و اولی در جایگاه قافیه و به نحوی به کار برده (با مانی و باری هم قافیه‌شان کرده) که مجبوریم همه را یا «ی» بخوانیم و این ناسازگاری کامل این خوانش با طبع امروزی ما را بیشتر نشان می‌دهد.
nabavar
2018-03-05T20:07:12
شهروز جاناین بیت با آن آیه ها چندان همخوانی ندارد.نه صحبت از توانگری ست و نه سخن از فقر.عاشق خود را گدای محبت یار می بیند و درمانده از بی وفایی اوزنده باشی
شهروز
2018-03-05T05:52:45
و چقدر زیبا در بیت گر چنانست که روی من مسکین گدا را، به در غیر ببینی ز در خویش برانم؛ کنایه به دو آیه از سوره ی ضحی میزنه اونجا که فرمود و ما تو را فقیر یافتیم و توانگرت کردیم! پس تو نیز فقیر را از خود مران!
ن،ن
2018-03-05T12:15:33
گر چنانست که روی من مسکین گدا رابه در غیر ببینی ز در خویش برانمبه نظر می رسد که سعدی درین بیت دلدار را تهدید میکند به اینکه : اگر مرا از خود برانی ، روی به یار دیگری خواهم آورد.این چه عاشقی ست؟تو نشدی یکی دیگرآیا چنین نیست؟
nabavar
2018-03-05T19:57:43
با پوزش از جناب حمید رضای گرامی و تشکر از خواندن بسیار دلنشین تانآیا زیباتر و آهنگین تر نبود ” دنیی “را همان طور که نوشته شده بخوانید ولی ” عقبی“ را” عقبا “ البته شما صحیح خوانده اید . از زحمات شما ممنونمزنده باشید
۷
2018-03-31T19:55:01
تصنیف "سخن عشق"/تصویریمحمدرضا و همایون شجریانآهنگساز:حبیب الله بدیعیتنظیم: مجید درخشانیگروه شهناز - کنسرت لندن پیوند به وبگاه بیرونی محمدرضا و مژگان شجریان/تصویری آهنگساز:حبیب الله بدیعیتنظیم: مجید درخشانیگروه شهناز - کنسرت لندنپیوند به وبگاه بیرونی
مطهره
2018-08-07T21:13:30
سلام.ریشه‌ی اینکه میگیم رنگ رخساره خبر میدهد از سرّ "درون" از کجاست پس؟
م.م.
2021-08-06T17:02:30.5437224
سلام، تفسیر زیبایی از این شعر در این لینک آمده است. 
ملیکا رضایی
2021-08-14T20:54:43.3433195
با آنکه میدانم مقصود شما چیست ولی بهتر بود که بهتر مرادتان را به قلم میبردید؛منظور من مردم ای هست که پارسی زبان نیستند ولی در کل حسی که یک پارسی زبان از خواندن و شنودن این غزلیات زیبا از سعدی و حافظ و مولانا و ....میبرد بسیار تفاوت دارد با یک غیر پارسی زبان با خواندن ترجمه ش ؛....
عباسی-فسا @abbasi۲۱۵۳
2022-05-10T01:22:30.8735164
درود برداشت شما از این بیت اشتباه است گر چنانست که روی من مسکین گدا رابه در غیر ببینی ز در خویش برانم اگر این طور است که روی مرا بر در غیر ببینی مرا از در خویش بران یعنی من این کار را هرگز نمی کنم اگر با غزل سعدی آشنایی داشته باشید فرهنگ سعدی، پایداری به عشق و دوست است حتی اگر تیرباران کنند نه اینکه فرار نمی کند بلکه حتی روی برنمی گرداند
محمدرضا اسمعیلی
2022-07-11T14:05:34.6653583
این شعر با آواز قمرالملوک وزیری و تار مرتضی‌خان نی‌داوود در آواز بیات اصفهان بسیار شنیدنی‌ست.
ابراهیم باقری
2022-11-30T14:45:07.5573898
پیوند به وبگاه بیرونی
یوسف شیردلپور
2023-01-16T22:36:51.6298526
جناب سیاوش عزیز همین الانم دارم گوش میکنم انهم چندبار پشت سرهم بعد اجرای بت چین ولذتها بردم و بهرمند شدم واقعا که بینهایت زبیاست درودها نثار چنین هنرمندانی از سعدی جان گرفته تا استادان حبیب الله بدیعی وشجریان ✋✋
ح.ا.ا ا.ا.ه
2023-01-20T23:28:59.4023659
با سخن آغاز کرد و با سخن پایان داد. واقعا زیباست... علاوه بر لطافت و ظرافت هنری در چهارچوب های زبانی، به انسجام مفهومی و معنایی نیز دقت بشود.  
یوسف شیردلپور
2023-01-24T17:51:46.2754825
جناب محمد رضاعزیز واقعاً که چنین است که گفتی وگل گفتی چقدر این شعر وادبیات مان باارزشند وصفش نتوانم کرد 
گنگِ خواب دیده
2023-03-09T11:50:38.0872384
نه مرا طاقت غربت نه تو را خاطر قربت دل نهادم به صبوری که جز این چاره ندانم....