گنجینه تاریخ ما

شعر پارسی یا شعر کلاسیک فارسی به شکل امروزی آن بیش از هزار سال قدمت دارد. شعر فارسی بر پایه عروض است و عمداً در قالب های مثنوی، قصیده و غزل س روده شده است. در گنج تاریخ ما به اشعار شاعران نامی ایران زمین به رایگان دسترسی خواهید داشت. همچنین به مرور زمان امکانات مناسبی به این مجموعه اضافه خواهد شد.

شما اینجا هستید :

سعدی:نشنیده‌ام که ماهی بر سر نهد کلاهی یا سرو با جوانان هرگز رود به راهی

❈۱❈
نشنیده‌ام که ماهی بر سر نهد کلاهی یا سرو با جوانان هرگز رود به راهی
سرو بلند بستان با این همه لطافت هر روزش از گریبان سر برنکرد ماهی
❈۲❈
گر من سخن نگویم در حسن اعتدالت بالات خود بگوید زین راست‌تر گواهی
روزی چو پادشاهان خواهم که برنشینی تا بشنوی ز هر سو فریاد دادخواهی
❈۳❈
با لشکرت چه حاجت رفتن به جنگ دشمن تو خود به چشم و ابرو بر هم زنی سپاهی
خیلی نیازمندان بر راهت ایستاده گر می‌کنی به رحمت در کشتگان نگاهی
❈۴❈
ایمن مشو که رویت آیینه‌ایست روشن تا کی چنین بماند وز هر کناره آهی
گویی چه جرم دیدی تا دشمنم گرفتی خود را نمی‌شناسم جز دوستی گناهی
❈۵❈
ای ماه سرو قامت شکرانه سلامت از حال زیردستان می‌پرس گاه گاهی
شیری در این قضیت کهتر شده ز موری کوهی در این ترازو کمتر شده ز کاهی
❈۶❈
ترسم چو بازگردی از دست رفته باشم وز رستنی نبینی بر گور من گیاهی
سعدی به هر چه آید گردن بنه که شاید پیش که داد خواهی از دست پادشاهی

فایل صوتی دیوان اشعار غزل شمارهٔ ۶۳۶

تصاویر

کامنت ها

کرم قلاوند
2015-08-29T07:17:29
با سپاس از دوستان به نظر من «خیل» درست تر است ، چراکه خیل نسبت به خیلی نامحدود تر است و بر تعداد بیشتری دلالت می کند اما خیلی بر مقدار زیادی از یک عده دلالت دارد . گذشته از اینکه موسیقی دینامکی شعر با خیل روان تر است و تزلزلی در آن پدید نمی آید. البته فقط نظر من است
سیامک
2015-09-15T17:55:31
از نظر من "خیلی" درست تر است و با فضای شعر نیز بیشتر سازگاری دارد. اگر گفته شود "خیل نیازمندان" تاکید جمله به عمل نیازمندان معطوف میشود. یعنی: خیل نیازمندان (شناس) چه کار میکند؟ بر راهت ایستاده. در صورتی که اگر گفته شود "خیلی نیازمندان" تاکید روی "تو" و راه تو" قرار میگیرد. یعنی در راهت چه اتفاقی میافتد؟ خیلی نیازمندان (ناشناس) ایستاده. از این جهت به نظر من در حالت دوم مراد شاعر که توصیف "راهت" است، بهتر دیده میشود.
دکتر ترابی
2015-09-15T18:54:08
به گمان این کمترین نیز خیل نیازمندان درست و هم سعدیانه تر است.خیلی اگر قید مقدار باشد میبایست به جای نیاز مندان مفرد آن نیازمندمی آمد و اگر یای وحدت شمار نیازمندان ، عاشقان را کم مینمایاند که از اغراقشاعرانه به دور است ( گذشته از مشکل دستوریفعل وصفی ایستاده و کمبود حرف اضافه)
محمدصادق زمانی
2015-10-06T17:37:14
آقای حمید رضا درستتر فرمودند:ی در واقع یای نسبی است و حکایت از همان کلمه خیل دارد و مترادف جمله ی "خیل" ی از نیازمندان میباشد
مینا مرادی
2016-12-09T12:58:22
درود.بیت یکی مانده به آخر، مصرع دوم:همانطور که در ایام حیات، وجود ضعیف من به دور از تو میل رویش، باروری و شکوفایی نداشت...در ممات نیز این قاعده بر قرار است تا آنجا که علف هم بر خاک مزارم نخواهد رویید.
حسین انجو
2016-06-11T08:11:47
کلمه خیل بجای خیلی صحیحتر است.
حسین انجو
2016-06-11T08:12:46
کلمه خیل صحیح تر میباشد.
آذرین
2012-05-24T12:21:57
باسلام ، اتفاقاً به نظر بنده مرقومه آقای حمید رضا نمی تواند صحیح باشد چون جاییکه خیل با(ی) آمده باشد دیگر نیاز به (ان)نیازمندان نیست پس این (ی) در آخر واژه خیل نامانوس است.باتشکر
امیدی
2012-11-24T23:21:03
آقای خدابخشی درست گفته اند.
م.س
2013-01-19T12:08:30
دوستان عزیز توجه داشته باشید که با چنین مواردی نباید بر اساس سلیقه رفتار کرد هنگام تصحیح یک اثر ادبی مصحح عوامل زیادی را در آن دخیل می کند که از جمله ی آن ها زبان روزگار شاعر، کثرت در نسخه های پیشین و ... است که از استادی همچون فروغی نادیده گرفتن این عوامل بعید است.
اکبر خدابخش جلفائی
2011-03-03T18:06:12
با تشکر از پاسخی که روی حاشیه اینجانب نگاشته اید، لازم است به استحضار برسانم که جناب فروغی توجه نفرموده اند که در این بخش از شعر باید یک اسم به کار برده شود و نه یک صفت. دلیل دیگر اینجانب وزن شعر است که با کلمه خیل سازگاری بیشتری دارد. بعلاوه، لازم به توضیح می دانم که همانگونه که از معنی شعر می توان استباط نمود، مراد شاعراز این واژه جمع کثیری از نیازمندان است که در راه مخاطب شاعر نشسته و منتظر دیدن اویند، و این معنی با کلمه خیل بهتر رسانده می شود.
حمیدرضا
2011-03-03T20:47:35
@اکبر خدابخش جلفائی:به نظر من «خیلی» در اینجا یک کلمه نیست و یای آن مجزاست (یک خیل، جمعیتی)، این اتفاقاً با توجه به آن که مبالغۀ بیشتری از «خیلِ» دارد به نظر من، به کلام سعدی نزدیکتر است.
اکبر خدابخش جلفائی
2011-01-19T23:12:41
واژه اول مصرع ششم :کلمه خیلی باید با کلمه خیل جایگزین شود.---پاسخ: با تشکر، متن مطابق تصحیح فروغی است و در این تصحیح «خیلی» آمده است.
محمد اشرفی
2014-02-15T22:50:19
به نظر بنده آقای خدابخش درست فرمو ده اند و وزن شعر با خیل درستتر میباشد.
منوچهر
2013-05-13T01:13:06
مصرع بالات خود بگوید زین راستر گواهیجایی خوانده امبالای تو بگوید زین بیشتر گواهی
یاسر رییسوند (پاییز)
2020-02-11T11:23:35
...سلام دوستاندرباره مصرع...خیلی نیازمندان...در اینجا سعدی قید مقدار را با نقش نحویاسم یا همان اسم سازی nominalization با تکیه ( عنصر نوایی) بر هجای دوم خی لیَبکار گرفته است یعنی خیلی قید مقدار برای نیازمندان نیست با این مفهومی:تو خیلی هستی...خیلی با مکث،خیلی ،و نیازمندان در صف...
یاسر رییسوند (پاییز)
2020-02-11T11:29:53
... بواقع همین خیلی با آن توضیح خود دارای ایهام بسیار زیبایی ست:تو خیلی هستی و بزرگمنش و دست و دل باز تو لشگری هستی به تنهایی ...که در مصرع دوم آنراپوشش می دهد
پژمان کیهان فر
2019-12-25T13:58:31
خیل اشتباه است، خیلی به معنای زیاد و بسیار نیست، بلکه به معنای عده ای و یا گروهی است. ی آخر برای کوچک شمردن این خیل یا گروه در برابر معشوق آورده شده است ، به عبارتی می شود خیلی از نیازمندان و برای حفظ وزن و آهنگ شعر بایستی پس از گفتن خیلی، کمی مکث کرد
محسن
2020-11-29T15:47:55
سلام به نظر بنده کلمه "خیل" به خودی خود دلالت بر جمعی دارد و با "نیازمندان" نباید مشکلی ایجاد کند.پس به نظر اینجانب "خیلی"(به معنای یک خیل) مناسب تر مینماید.و اینکه به نظر دوستان مخالف،برای "نیازمندان" باید از "خیل های" استفاده کرد؟
سیدغلامعباس موسوی نژاد
2020-12-13T13:27:11
به عقیده بنده خیل به زبان سعدی نزدیکتر است
فرشید فلاحی
2017-05-28T22:26:00
سلام ودروووود در نسخه مرحوم فروغی خیلی.... درج شده که به نظر حقیر درست تر می نماید ایهام در این کلمه باعث زیبایی آن شده است خیلی هم می تواند سپاهی از محتاجان باشد وهم محتاجانِ بسیاری....
فرخ مردان
2017-06-19T13:08:52
تصحیح ادبی با رأی گیری عمومی فرق داره! به کامنت آقا/خانم م.س. توجه بفرمائید.
مانا
2017-04-21T22:26:34
باسلام، کاملامشهود است «خیل» باید جایگزین «خیلی» شود. و باعث توازن وزن آن است.
nabavar
2017-04-22T14:44:19
آقای رامین علاییاین چگونه ادبیاتی ست ؟میشه کسی این جمله ها را برای من توضیح بده”نشانه های ارتباط عمودی و افقی معنایی در غزل را بسیار زیبا پایش نموده اند“.یا ”خیلی دلالت معنایی مناسبترین را دارد“.سپاسگزار میشم
رامین علایی
2017-04-22T07:44:47
با سلام، نظر سیامک را بسیار موشکافانه یافتم، به نظر من ایشان نشانه های ارتباط عمودی و افقی معنایی در غزل را بسیار زیبا پایش نموده اند. خیلی دلالت معنایی مناسبترین را دارد.
مهناز ، س
2017-04-22T08:25:17
خیلی نیازمندان = یک خیل از نیازمندانبه مانای یک عده از نیازمندان با نظر گرامی ، حمید رضا موافقم
فرهاد
2017-04-24T15:45:59
اگر از نشانه های نگارشی استفاده شود منظور شاعر بهتر شناخته خواهد شد.به نظر نیازمندان توصیف خیلی است و قبل و بعد از نیازمندان باید از خط فاصله استفاده شود.خیلی-نیازمندان- بر راهت ایستاده
مندنی
2017-04-12T18:13:55
مصرع آخر یک چیزی کم دارد.
رامین پاپی
2018-05-18T10:08:13
ترسم چو باز گردی ، از دست رفته باشم بسیار بسیار زیبا
محمدرضا دوراندیش
2022-06-08T18:13:29.4835377
امکانش هست بزرگواری بیت دوم را به زبان ساده توضیح بدهد
حمیدرضا
2022-06-09T07:21:58.3668739
مضمون بیت دوم به بیت اول ربط دارد. در بیت اول منظور و معشوق را به ماه (چهره) و سرو (خوش‌قامتی) تشبیه کرده، منتهی تبصره آورده که این انگار ماه است اما ماه که کلاه سرش نمی‌گذارد و همینطور این انگار سرو است اما سرو که راه نمی‌رود. بیت دوم او را بهتر از جمع سرو و ماه می‌داند. می‌گوید سرو بلند بوستان با وجود زیبایی و رعناییش این نیست که هر روز از گریبانش ماهی بلند شود در حالی که محبوب او چنین ویژگی‌هایی دارد.
بردیا
2023-09-20T02:03:30.965711
این شعر بمبه بمببب
بردیا
2023-09-20T02:05:15.5143426
گویی چه جرم دیدی تا دشمنم گرفتی خود را نمی‌شناسم جز دوستی گناهی!! به به