حافظ:به جد و جهد چو کاری نمی‌رود از پیش به کردگار رها کرده بر مصالح خویش

آقای محمود سیدهندی نیز عینا همین غزل رو نوشته نه چیزی متفاوت از آن!!!

بجد و جهد چو کاری نمی رود از پیشبکردگار رها کرده به مصالح خویشبه پادشاهی عالم فرو نیارد سراگر ز سر قناعت خبر شود درویشبنوش باده که قسام صنع قسمت کرددر آفرینش از انواع نوشدارو نیشز سنگ تفرقه خواهی که منحنی نشویمشو بسان ترازو تو در پی کم و بیشریا حلال شمارند و جام باده حرام زهی طریقت و ملت زهی شریعت و کیشریای زاهد سالوس جان من فرسودقدح بیار و بنه مرهمی بر این دل ریشبدلربائی اگر خود سر آمدی چه عجبکه نور حسن تو بود از اساس عالم پیشدهان نیک تو دلخواه جان حافظ شدبجان بود خطرم زین دل محال اندیش---پاسخ: با تشکر فراوان، به متن منتقل شد.

این مطلع غزلی است که بنابر گفته‏ی کتاب «میراث فرهنگی و ادبی انجوی شیرازی» صفحه‏ی 118 در برخی از نسخ دیوان حافظ آورده شده.از دوستان اگر کسی متن کامل غزل را در اختیار دارد، لطفاً در حاشیه نقل کند تا متن را کامل کنیم.

سلاممصرع درست همان است که در شعر بیان شده است که عبارتست از "زهی طریقت و ملت، زهی شریعت و کیش"و فردی که با نام علی که نوشته کلمه "ملت" باید با کلمه "مذهب" عوض شود اشتباه کرده اند. مصرع همان است که در شعر آمده است. و فقط توجه بفرمایید که در لسان عصر حضرت حافظ کلمه "ملت" به معنای "سلک دینی و مذهبی" ببان می شده و این مفهوم تا همین اواخر هم به همین صورت استفاده می شده است و در متون اخیر هم (مثلا حدود صد سال پیش) می بینید که در کتب و مقالات از کلمه ملت به همین معنی بیان شده است.

زهی طریقت و مذهب زهی شریعت و کیش درست است..

سلام جناب میثم. تاریخ ما از نوشته ایشان استفاده کرده و شعر را کامل کرده است.

برخی کلمات زبان عربی وارد زبان فارسی شده اند و معنای اولیه خود را از دست داده اند از جمله کلمه «ملت» که در زبان عربی و زبان اصلی به معنای آیین و کیش است. در متون قدیم تر نیز به همین معنا به کار رفته است چون واژه ملت به معنای اهل یک کشور در سده اخیر در جهان باب شده است و قبل از آن چیزی به این نام وجود نداشته است در قرآن هم داریم وَمَا جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبِیکُمْ إِبْرَاهِیمَ    واژه های این چنینی زیاد داریم. واژه کثیف نیز بدینگونه است.  در زبان عربی به معنی پرپشت و انبوه اما وارد زبان فارسی شده و به معنایی ناپاک و پلشت استفاده می شود