پوست به طور کامل باید مرطوب بماند تا پوست دچار خشکی نشود زیرا خشک شدن پوست باعث می شود چین و چروک صورت بیشتر شود پس بیشتر مواظب پوستتان شوید.

رطوبت پوست:

محتوای آب پوست زنده ( اپیدرم ودرم) تقریبا ۸۰% است. لایه خارجی ترپوست، یعنی لایه کراتینوز ( شاخی ) از سلولهای مرده ای تشکیل شده که محتوای آب کمتری در حدود ۳۰ – ۱۰ % دارند. در صورتی که محتوای آب پوست طبیعی باشد، پوست نرم، صاف، قابل ارتجاع ودرخشان است…در حالت طبیعی یک حرکت مداوم آب از لایه های عمقی پوست به طرف لایه های سطحی وجود دارد و در نهایت این آب از سطح پوست تبخیر می شود.هنگامی که پوست به عللی اعم از عوامل داخلی یا خارجی نتواند این میزان آب را حفظ کند، پوستی خشک حادث میشود.

 عوامل خارجی:

از عوامل خارجی می توان مواجهه با آب و هوا یا باد گرم را نام برد. از طرف دیگر شستن زیاد از حد پوست سبب از بین رفتن لایه های چربی محافظ پوست شده و پوست را خشک می کند. مواجهه پوست با بعضی از مواد نیز از دسته عوامل خارجی محسوب میشود.مشاغلی که در تماس مداوم با مواد شوینده و پاک کننده هستند مانند جراحان و تکنسین های آزمایشگاه نیز فرد را مستعد پوست خشک می سازند.همچنین درمانهایی که برای آکنه انجام میشود اگر بصورت بی رویه و بیش از حد اعمال گردد می تواند پوست خشک ایجاد نماید. عامل دیگر داخلی مربوط به توانایی پوست در نگهداری رطوبت پوست است. یک عامل مهم، بالارفتن سن است که سبب کم شدن توانایی پوست در حفظ رطوبت میشود.همچنین بعضی از بیماریها مانند درماتیت آتوپیک از میزان این توانایی می کاهد. رژیم های سخت، سوء تغذیه و کمبود مواد غذایی نیز می تواند سبب بهم ریختگی این سد حفاظتی شود. پوست خشک ظاهری خشن و مات دارد و گاهی پوسته های ریزی روی آن دیده می شود.همچنین خطوط پوست در این موارد واضحتر به نظر میرسند. ممکن است خشکی پوست به حدی باشد که سبب ایجاد خارش شود که خود این امر پوست را مستعد عفونتهای باکتریال و قارچی می کند. هنگامی که خشکی پوست به حد بالایی برسد اصطلاحا به آن xerosis گفته میشود. علیرغم تیلیغاتی که میشود هرگز ثابت نشده که مرطوب کردن پوست باعث برگرداندن و برعکس کردن روند پیری پوست و تاثیر نور آفتاب شود.

ولی می توان منافع زیر را از مرطوب کننده ها انتظار داشت:

جلوگیری از آسیب پوست به دلیل خشکی محافظت از پوست به دلیل ایجاد لایه نازکی از چربی) بهبود بخشیدن به ظاهر پوست که پوست را نرم تر و صاف تر نشان می دهد. به هر حال کار عمده مرطوب کننده ها حفاظت از رطوبت پوست و دفاع در برابر آسیبهای محیطی است. معمولا همه افراد نیاز به استفاده از مرطوب کننده ندارند و افرادی که پوستشان چرب است به مصرف مرطوب کننده احتیاجی پیدا نمی کنند. هر چند این افراد هم در مواجهه یا هوای گرم و خشک ، باد یا هوای سرد ممکن است نیاز به استفاده از مرطوب کننده ها پیدا کنند.

محافظ های طبیعی که سبب جلوگیری از خشکی پوست می شوند:

 لایه چربی روی پوست: این لایه چربی نازک میزان تبخیر آب را کاهش میدهد. عامل مرطوب کننده طبیعی یا (NMF ) natural moisturizing factor که ترکیبی از چند ماده ساخته شده توسط پوست است و حدود ۲۵ – ۲۰% لایه کراتینوز را تشکیل میدهد.این عامل سبب باقی ماندن محتوای آب در لایه کراتینوز می گردد.

 مواد متشکله

ـ اورهـ اسید لاکتیکـ اسید گلیکولیکـ فسفولیپیدهاـ اسید مالئیکـ اسید پیرویکـ نمک های اسید کربو کسیلیک پیرولیدون

 چگونه یک مرطوب کننده مناسب انتخاب کنیم؟

مرطوب کننده ها به اشکال مختلف امولسیون مایع، پماد و کرم دیده میشوند که محتوای چربی و آب در این موارد با هم فرق می کند. مهمترین نکته در انتخاب یک مرطوب کننده توجه به نوع پوست است که می تواند خشک، چرب، معمولی و مختلط باشد.باید همیشه نوع پوست را روی پوست تمیز تشخیص داد. برای پوستهای خشک باید از مرطوب کننده های حاوی چربی استفاده کرد و استفاده صرف از جاذب الرطوبه ها کافی نیست. در مورد پوستهای چرب نیازی به استفاده از مرطوب کننده نیست مگر در برخورد با آب و هوای گرم یا سرد.در مورد پوست نرمال باید از مرطوب کننده ای که میزان چربی کمتری داشته باشد استفاده کرد. در مورد پوست مختلط یا صورتهای دارای T-zone (قسمت پیشانی، بینی و چانه) نباید در این محلها که چربتر از سایر نقاط صورت ا ست از مرطوب کننده استفاده نمود.نکته دیگر این است که از آنجا که با افزایش سن نیاز پوست به مصرف مرطوب کننده بیشتر میشود ممکن است پوستی که قبلا نیازی به مصرف این ماده نداشته پس از گذشت چند سال خود را ناگزیر از مصرف آن ببیند. عوامل دیگری که بر روی انتخاب مرطوب کننده اثر می گذارند عبارتند از حالت و چگونگی ( بافت ) مرطوب کننده. زیرا ماده ای که خیلی چرب یا چسبنده باشد برای مصرف کننده خوشایند نیست. مورد دیگر افزودنی هایی مانند رایحه است که می تواند تحریک کننده یا ناخوشایند باشد. بعضی از افراد به علت حساسیت نمی توانند از مواد حاوی رایحه استفاده کنند.این افراد باید با تجویز پزشک موادی را استفاده نمایند که اصطلاحا به آنها هیپوآلرژیک گفته میشود. مورد دیگر افزودن ضد آفتاب به مرطوب کننده است. اگر مرطوب کننده برای غروب و شب استفاده می شود نیازی نیست که حاوی ضد آفتاب باشد.از طرف دیگر معمولا استفاده از یک لوسیون مرطوب کننده زیر ضد آفتاب در صورتی که قرار است فرد چند ساعت در معرض آفتاب قرار بگیرد توصیه میشود. مواد دیگر اجزاء exotic یا افزودنی های دلخواه و رنگ دهنده ها مانند آلانتوئین، ژلاتین، ویتامین ها و پروتئین ها هستند که مزیت خاصی به مرطوب کننده نمی بخشند و تاکنون مستندات علمی بدست نیامده که نشان دهنده تاثیر این موارد روی فرآیند پیری باشد.

 راهنمای مصرف:

به عنوان یک قاعده نباید پوست خشک را زیاد ( و بخصوص با صابون ) شست. همچنین این افراد باید از برخورد با آب وهوای خشن خودداری کنند.معمولا استفاده از مرطوب کننده پس از شستن صورت توصیه میشود و باید آن را وقتی هنوز پوست کمی رطوبت دارد استفاده کرد و به آرامی روی پوست پخش نمود. ماساژ زیادی توصیه نمی شود و ممکن است پوست را حساس کند.تعداد دفعات استفاده از مرطوب کننده بستگی به نوع پوست دارد و نیاز آن دارد. باید مرطوب کننده را روی صورت و گردن مالید و اگر T-Zone صورت چرب است روی این قسمت از مرطوب کننده استفاده نکرد.

نکته:

از آنجا که مرطوب کننده ها حاوی میزان زیادی آب هستند نباید بلافاصله پس از مصرف آنها در معرض هوای سرد قرار گرفت. بهتر است ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پیش از برخورد با هوای سرد (مثلا زمستان)، هوای گرم یا باد، مرطوب کننده را مصرف کرد ودر موارد مذکور استفاده از مرطوب کننده های چرب اولویت دارند.

 مرطوب کننده های دست:

این مرطوب کننده ها اصولا فرق زیادی با مرطوب کننده های صورت ندارند. به جز اینکه بیشتر کارخانه های سازنده ترجیح میدهند به علت وسعت بدن یا دست این مرطوب کننده ها را به شکل مایع و لوسیون بسازند و گاهی می توان از آنها در حمام استفاده کرد که یک لایه نازک مرطوب کننده روی بدن تشکیل می دهند. همچنین افزودنی هایی که در مرطوب کننده های صورت به کار می روند ممکن است در مرطوب کننده های دست و بدن کمتر استفاده شوند.یک تفاوت بین مرطوب کننده های دست و مرطوب کننده های صورت و بقیه بدن این است که در مرطوب کننده های دست به علت شست و شوی مداوم دستها معمولا از چربی بیشتری استفاده میشود که به آسانی با شستن دستها زدوده نشود. همچنین بعضی از مرطوب کننده های دست حاوی روغن هستند که رطوبت لازم دست را فراهم می کند.

 مشخصات یک کرم مرطوب کننده ایده آل:

 رنگ و بوی مناسب و شفافیت و جلای خوب و ظاهر کاملا یکنواخت عدم ایجاد حساسیت و آلودگی میکروبی و قارچی هنگام مصرف قوام و ویسکوزیته مناسب قابلیت پاک شدن سریع پس از شست و شو و عدم ایجاد ظاهر چرب در پوست پس از مصرف قابلیت جذب پوستی سریع پس از مصرف و ماساژ در پوست