معرفی اثر تاریخی خانه آقا گل

خالدآباد شهری در شمال استان اصفهان در مرکز ایران است. این شهر در بخش امامزاده آقا علی عباس از توابع شهرستان نطنز قرار دارد. هویت، فرهنگ و اصالت یک قوم را باید در پیشینه آن قوم جستجو کرد.

شهر خالدآباد مثل همه شهرها و روستاهای کنار کویر از هویت و فرهنگ نیاکان سرشار است. تاکنون بیش از ۴۰ اثر تاریخی در شهر خالدآباد شناسایی شده اند که یکی از شاخص ترین این آثار خانه آقاگل است.

خانه تاریخی آقاگل واقع در بافت تاریخی شهر خالدآباد که منسوب به دوره قاجار است، با شماره ۱۴۸۹ در فهرست آثار باستانی به ثبت رسیده است.

این خانه متعلق به آقا گل، ارباب اسبق روستا، آقاگل انصاری خالدی بوده است و در حال حاضر از طرف ورثه مرحوم آقاگل به شهرداری خالدآباد واگذار شده است.

معمار خانه آقا گل

این اثر دارای ساختار حیاط مرکزی و سه جبهه ساخت پیرامون حیاط می‌باشد. جبهه اصلی شامل فضای شاه‌نشین و دو اتاق کناری در جبهه شمال حیاط واقع می‌باشد. جبهه جنوبی که فضای، انبار، اتاق سرایداری و فضایی جهت نگهداری احشام بوده است را شامل می‌شود.

بدین ترتیب فضای دسترسی و راه‌پله در جبهه غربی حیاط جانمایی می‌گردد. در تراز زیر طبقه همکف فضای سرداب دقیقاً منطبق بر سازه طبقه بالا زیر فضای شاه‌نشین شکل‌گرفته و مساحتی حدود ۱۰۰ مترمربع را شامل می‌شود. نکته جالب‌توجه خط آسمان در نمای جبهه اصلی بنای فوق می‌باشد. در اثر فوق در طول محور اکس این جبهه دارای تنوع بوده و با شکلی هلالی که از زمینه خود جدا می‌گردد، تظاهر می‌یابد.

مشخصات بنا، عدم تقارن عملکردی بندرها حین تقارن فضایی و فرمی می‌باشد. دو اتاق کناری در دو طرف اتاق شاه‌نشین، هر دو دارای مشخصات ظاهری تلسیان می‌باشد و برخلاف انتظار برخورد یکسان ازلحاظ ارتباطی، یکی از این فضاها توسط سه دهانه با شکل هلالی با فضای اصلی مرتبط می‌شود و اتاق جانبی در سمت دیگر فاقد ارتباط درونی از شاه‌نشین می‌باشد و ارتباط با این فضا فقط از حیاط امکان‌پذیر است.

یکی از ویژگیهای منحصر به فرد این اثر تاریخی، رویکرد دوگانه آن نسبت به محیط پیرامون خود است. این اثر در طول محور اصلی خود در امتداد فضای شاه نشین هم دارای درون گرایی نسبت به حیاط مرکزی بوده و هم دارای رویکردی برون گرا نسبت به محیط اطراف می باشد.

مرمت و بازسازی خانه آقا گل

فاز اول عملیات مرمت و بازسازی خانه تاریخی آقاگل توسط  شهرداری خالدآباد آغاز گردید. گفتنی است طرح مطالعاتی این پروژه در سال ۱۳۹۴ توسط شهرداری خالدآباد به تصویب مراجع ذیصلاح رسیده است.

اقدامات مرمتی شامل آواربرداری و سبک سازی بام به مقدار ۲۰ مترمکعب برای طاق زنی و اندود کاری بدنه، تعویض ناودان ها، اندودکاری بدنه ها، و شمشه گیری فضای زیرزمین، اجرای تیرچوبی نعل درگاه ها و سقف مطبخ و مرمت راه پله ها و اجرای ایزوگام است.

خانه تاریخی آقاگل در کنار دو بنای تاریخی و ثبت شده مسجد ورگرموئه و حمام توده واقع است.

شهرستان نطنز، بخش امامزاده، شهر زیارتی تاریخی خالدآباد، بلوار بسیج، محله ی توده، خیابان باستان، سایت تاریخی خالدآباد