حافظ:به آبِ روشنِ می عارفی طهارت کرد عَلَی الصَّباح، که میخانه را زیارت کرد

باسلام فالی دررابطه بااین غزل:ای صاحب فال،حافظ به شمااین مژده رامی دهدکه دروجودوزندگی شماتحولی،،عظیم اتفاق افتاده است وبه زودی ،،،،،،،،،ناراحتی هاوآرزوهای شمارنگی دیگربه،،،،می گیرد،رسیدن سال جدیدرابه فال،،،،،،،نیک گرفته وامیداست شماهم انسان،،،،،جدیدونوشوید،البته به شرط آنکه ،،،،،،،،،،ارتباط خودراباخدافراموش نکنید،،،،،،،،،اوست کلیدحل تمامی مشکلات.روزخوش

تمام غزل صحیح هست به جز دو قسمت:امام خواجه غلطه و در دیوان معتبر پژمان امام " شهر " اومده. در بیت آخر طهارت کرد صحیحه بیخود نگید اقامه چون حافظ آخوند و زاهد نبود. در غزلهای دیگری از حافظ هم دیده شده که یک قافیه در دو بیت تکرار شده.بزرگترین عیب اینجاست که این غزل یک بیتش حذف شده:" بیا بمیکده و وضع قرب و جاهم بیناگرچه چشم بما زاهد از حقارت کرد "بیخودی تحریف نکنید

این غزل از نظر عرف غزلسرایی نباید اصیل باشد ، یا انکه تصرفی در یکی از ابیات آن شده. که لغت ”طهارت کرد“ در آخر بیت سوم و ششم تکرار شده که این از خواجه حافظ بعید استشاید در بیت سوم یا ششم لغت دیگری بودهمثلاً : خوشا نماز و نیاز کسی که از سر دردبه آب دیده و خون جگر اقامة کردکه به معنای برپاداشتن نماز استبا پوزش از حافظ

**************************************************************************همین که ساغر زرّین خور .........هلال عید به دور قدح اشارت کردنهان کردند: 19 نسخه (803، 813، 819، 821، 822، 823، 825 و 12 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) عیوضی، نیسارینهان گردید: 8 نسخه (827 و 7 نسخۀ متأخر یا بی‌تاریخ) قزوینی، خانلری، سایه، خرمشاهیغزل 128 و بیت دوم آن در 27 نسخه ضبط گردیده است. از نسخ کاملِ کهن مورخ، نسخ 801، 818 و 824 این غزل را ندارند.بیت به این واقعیت اشاره دارد که هلال ماه شوّال در هنگام غروب خورشید در زاویه‌ی نزدیک به زمین دیده می‌شود و باید آن را در افق جست. از این رو عکس معروفی که یک روحانی را با جهت نشانه‌گیری افقی تلسکوپ نشان می‌دهد نشان از اندک دانش اوست و در مقابل، فرد غیر روحانی بر خطاست که در اعماق آسمان به دنبال هلال ماه است.**********************************************************************************

کلمه طهارت در لغت عرب وفقه اسلامی دو معنی دارد.عام وخاص.طهارت به معنی عام یعنی پاکیرگی ونظافت.طهارت به معنی خاص یعنی وضو ویکی از مقدمات نماز است.پس معنی بیت اول اینست:عارفی صبحگاه با اب روشن می وضو گرفت وسپس به زیارت میخانه رفت.

با سلام در این غزل زیبا حقیر سخن فراوان دارم که باید هدف حضرت حافظ را از تکرار قافیه بیان نمایم و جهت پژو هش با چند تن از اساتید فن غزل مشورت نمایم و در هفته اینده بیت بیت ان را معنی و تفسیر مینمایم ولی در حال حاضر اولین بیت غزل باید اصلاح شود که یک مورا در وزن کم دارد و امکان دارد خود حضرتش متوجه وزن نشده چون سرودن این غزل هدف خاصی داشته و در وزن غزل زیاد توجه ننموده است و عمدا حضرت حافظ در این قافیه که بسیار آسان میباشد چون وفور و فراوان است یک قافیه را سه بار تکرار نموده لذا وزن و تعداد ابیات برایش مهم نبوده و هنر و قدرت و توانایی خواجه در سرودن غزل هم مسجل و مسند است و هم مبین و معین است چون در تمام آرایه هاو صنایع شعری و ادبی خواجه حرف اول را میزند پس سخن مختصر نمایم و وزن بیت اول را جسارتااصلاح نمایم من کمترین شاگرد در مکتب حضرتش بقول پیر مرادم حاج ملا هادی اسرار سبزواری که نهایتا هم  شیخ مراد  و هم ارباب من و اجدادم می باشد چون املاک زراعی حکیم را من و اجدادم کشت و زرع می نمایم  لذا در یک غزل فلسفی می فرماید نزد ما پیر خرد طفل دبستانی است.....فلسفه مقتبسیست از دل دانشور ما...حال  ما در مکتب ادبی حضرت حافظ اگر طفل دبستانی باشیم افتخار بس بزرگی میباشد لذا مصراع دوم مطلع الغزل اگر چنین اصلاح شود آن مورایی که کم دارد مرتفع میگردد.به آب روشن می عارفی طهارت کردعلی الصباح که میخانه را زیارت کرد.حال حقیر چنین اصلاح می نمایمبه آب روشن می عارفی طهارت کردعلی الصباح که به پیمانه می زیارت کردیا بگوییمبه آب روشن می عارفی طهارت کردعلی الصباح که می و باده را زیارت کردیا به آب روشن می عارفی طهارت کردعلی الصبوحی و پیمانه را زیارت کرداگر بگوییمبه آب روشن می  عارفی طهارت کردعلی الصبوح زد و میخانه را زیارت کردبهتر میشود چون صبوحی شرابی است که باده گساران صبح شب  باده پیمایی یک دو جام می نوشند تا رفع سر درد و صداعی شود

با سلام در این غزل زیبا حقیر سخن فراوان دارم که باید هدف حضرت حافظ را از تکرار قافیه بیان نمایم و جهت پژو هش با چند تن از اساتید فن غزل مشورت نمایم و در هفته اینده بیت بیت ان را معنی و تفسیر مینمایم ولی در حال حاضر اولین بیت غزل باید اصلاح شود که یک مورا در وزن کم دارد و امکان دارد خود حضرتش متوجه وزن نشده چون سرودن این غزل هدف خاصی داشته و در وزن غزل زیاد توجه ننموده است و عمدا هم در این قافیه وبور و فراوان یک واژه را سه بار تکرار نموده و وزن تعداد ابیات برایش مهم نبوده و هنر و قدرت و توانایی خواجه در سرودن غزل مسجل و مسند است و در تمام ارایه هایرهدبی خواجه حرف اول را میزند پس سخن مختصر نمایم و وزن بیت اول را جسارتااصلاح نمایم من کمترین شاگرد در مکتب حضرتش بقول پیر مرادم حاج ملا هادی اسرار سبزواری که نهایتا ارباب من و اجدادم می باشد چون املاک زراعیش را هم کشت و زرع می نمایم .طفل دبطتانی مکتب حضرت حافظ افتخار من می باشد لذا مصراع دوم مطلع الغزل اگر چنین اصلاح شود آن مورایی که کم دارد مرفع میگردد. به آب روشن می عارفی طهارت کرد علی الصباح که میخانه را زیارت کرد.حال حقیر چنین اصلاح می نمایم علی الصباح که به میخانه می زیارت کردیا بگوییم علی الصباح که به میخانه او زیارت کردعلی الصبوحی و میخانه را زیارت کرداگر بگوییم زد آن صبوحی و میخانه را زیارت کرد بهتر میشود چون صبوحی شرابی است که باده نوشان شب براز رفع سر درد اول صبح یک دو جام می نوشند تا رفع سر درد شود

دلم ز حلقه ی زلفش به جان خرید آشوبچه سود دید ندانم، که این تجارت کرد ..

س. م. درست میفرمایید جز از هلال عید و دور قدح .......قوافی زیارت ، قصارت و طهارت و تجارت نیز در غزل پیشین آمده اند و این حافظانه نمی نماید و خداوند آگاهترین است.

گرامی سمانه ، مدر تنگنای قافیه خورشید ، خر شودمانا باشی

آخ گفتیگویا حافظ رختشوی خانه یا حمام باز کرده :به آب روشن می عارفی طهارت کردبه آب دیده و خون جگر طهارت کردبه خون دختر رز خرقه را قصارت کردخبر دهید که حافظ به می طهارت کرد.دائماً در شستشو

یادش بخیر در اوج گرفتاری و اندوه به اعتکاف رفتم و طبق روال سالهای قبل تفال به حافظ که فرمودند:به آب روشن می عارفی طهارت کرد علی الصباح که میخانه را زیارت کردخوشا نماز و نیاز کسی که از سر درد به آب دیده و خون جگر طهارت کرد

امکانش هست یکی از اساتید غزل شماره قبل را با این بررسی بفرمایند ؟ به نظر این یکی ادبیات شخص دیگریست که از شماره قبلی تاثیر گرفته است (؟)

به آب روشن می عارفی طهارت کردعلی الصباح که میخانه را زیارت کرددراین غزل زیبا حافظ جبهه ی زاهدان وعابدان متعصّبِ خودبین رابه توپ ِ طعنه بسته وفاصله ی خودرا ازمتشرّعین بیشترو بیشتر کرده است.می درنظرگاه متشرّعین نجس وناپاک است حالا حافظ می فرماید عارفی به آب می طهارت کرده وبه پاکیزگی رسیده است."عارف" درنگرش حافظانه همان رندِ به ظاهرلااُبالیست که ازقید وبند دنیی ودینی رهاشده وبه وارستگی نایل گردیده است.علی الصباح: صبحگاهان طهارت: پاکیزگیمعنی بیت: هنگام صبح آنگاه که رندِ دانایی واردمیکده شد به فیض ِآب ِ زلال و روشنایی بخش باده،دل و جان وروح ِ خود را ازغبار آلودگیها: (غرور، کینه، ریا، دروغ و....) پاکسازی کرد.بیارمی که به فتوای حافظ ازدل پاکغبارزرق به فیضِ قدح فروشوئیمهمین که ساغر زرّین خور نهان گردیدهلال عید به دور قدح اشارت کردحافظ روزگاروجهان هستی را همانندِ بساطِ عیش و خوشگذرانی می بیند و مخاطبین خودرا بی وقفه به عشرت وشادمانی دعوت می کند. زیرا اوبهترمی داند که تنها یک دل شادمان است که می تواند شایسته ترین بنده برای خدا،آرامش بخش وگشاینده ی گره ِخلق خدا بوده باشد نه یک دل مکدّر وعبوس وملول. ازهمین روست که به چشم زیبابینِ حافظ، خورشید به شکل ساغر زرّین تجلّی می کندو هلال ِماه به دورقدح اشارت می نماید.خور: خورشیدقدح: جام،کاسه ای بزرگ به اندازه ای که دونفرراسیراب گرداند.معنی بیت: کائنات لحظه ای ازعیش وعشرت غافل نمی ماند به محض اینکه ساغر طلائی خورشید ازنظرها پنهان شد هلال ماه بی درنگ به مانندِ لبه ی جام متجلّی گردید ومیگساران رابه غیش وعشرت دعوت نمود تاچراغ عشرت حتّابرای لحظه ای خاموش نگردد.ساقی بیارباده که رمزی بگویمتازسِرّ اخترانِ کهن سیر وماهِ نوخوشا نماز و نیاز کسی که از سر دردبه آب دیده و خون جگر طهارت کردمعنی بیت: ای خوش به حال کسی که نماز واظهارنیازش به درگاهِ معشوق ومحبوب اَزلی، عاشقانه باشد ووضو به سرشگ اشک گیرد وطهارت به خون جگر.طهارت اَرنه بخون جگرکند عاشقبه قول مُفتیِ عشقش درست نیست نمازامام خواجه که بودش سر نماز درازبه خون دختر رَز خرقه را قصارت کردامام خواجه: امام جماعت وپیش نمازمسجد."خون دختر رَز"کنایه از شراب لعل انگوریست.خرقه: لباس مخصوص زهد وتقواقصارت:شستن جامه،شستشو دادنمعنی بیت: پیش نمازمسجد یا امام جماعت مسجدشهرکه درزُهد وتقوا به درجه ای رسیده بود که درحین انجام فریضه ی نمازبیقرارنی شد وازحال می رفت عاقبت وسوسه ی عشق گرفتارش کرد وخرقه ی زهد وعبادت خویش راباشراب لعل شستشو داد! این بیت اشاره به داستان شیخ صنعان نیزمی تواند بوده باشدکه عمری رابه زُهد و تقوا سپری کردلیکن بعد ازهفتاد سال دل به عشق دختری ترساسپرد وبه درخواست معشوقه وارد میکده شده وبه میگساری پرداخت.زکوی میکده دوشش به دوش می بردندامام شهرکه سجّاده می کشید بدوشدلم ز حلقه ی زلفش به جان خرید آشوبچه سوددید ندانم که این تجارت کردمعنی بیت: دلم بااشتیاق ورَغبت خود را درحلقه های زلفش گرفتارساخت و بیقراری وآشوب وپریشانی نصیب اَش شد! نمی دانم که باخودچه اندیشید وچه سودی را ازاین معامله پیش بینی کرد که دست به این دادوستد کرد!جان خودرا تقدیم کرد وبی سروسامانی وآشوب وبلواخرید!جمع کن به احسانی خافظ پریشان راای شکنج گیسویت مجمع پریشانیاگر امام جماعت طلب کند امروزخبر دهید که حافظ به می طهارت کردمعنی بیت: ای دوستان من ازامروز طریق عشق رابرمی گزینم وازمسجد خارج می شوم اگرامام جماعت مسجد سراغ مرا گرفت به اوبگوئید که ازاین پس حافظ رادرمسجدنخواهی دید بگوئید حافظ با شرابی که توآن رانجس می دانی خودرا ازآلودگیهاپاکسازی کرد!گرزمسجدبه خرابات شدم خُرده مگیرمجلس وَعظ درازاست و زمان خواهدشد

این غزل را "در سکوت" بشنوید

عارف آگاه از میکده عشق پس از زیارت صبحگاهی میکده، با شراب نورانی وضو گرفت( تضاد وضو با شراب و زیارت میخانه)همین( خانلری: همان) که ساغر زرین خور نهان گردید هلال عید به دور قدح اشارت کردبه محض غروب خورشید آخرین روز روزه، هلال عید قدح شراب را یادآور شد.۳- چه سعادتی دارد آنکه با درد آگاهی بخش عشق، با اشک و خون جگرش وضو گرفت.۴- خواجه متدین که خواست نمازی طولانی بگذارد با شراب( خون تاک) جامه اش را تطهیر کرد(ایهام قصارت: در معنای عربی به معنای کوتاه کردن و متضاد دراز- این بیت در خانلری نیست)۵- دلم از آن حلقه زلف، آشوب عشق خرید، در حیرتم که این معامله چه سودی داشته است؟!( در جاذبه عشق وارد وادی حیرت شده است)۶- و اگر امام جماعت به دنبال حافظ گشت بگویید: با شراب وضو گرفته است(با ورود به حریم کبریایی آرامش از نماز جماعت ریایی بی نیاز گشته است)- بیت ۲ و ۳ در غزل قبل تکرار شده است.- ۳ بار وضو گرفتن با شراب و خون دل مقدمه ورود به حریم کبریایی آرامش   دکتر مهدی صحافیان آرامش و پرواز روح  پیوند به وبگاه بیرونی

  خوشا نماز و نیاز کسی که از سرِ درد به آب دیده و خون جگر طهارت کرد...