گنجینه تاریخ ما

شعر پارسی یا شعر کلاسیک فارسی به شکل امروزی آن بیش از هزار سال قدمت دارد. شعر فارسی بر پایه عروض است و عمداً در قالب های مثنوی، قصیده و غزل س روده شده است. در گنج تاریخ ما به اشعار شاعران نامی ایران زمین به رایگان دسترسی خواهید داشت. همچنین به مرور زمان امکانات مناسبی به این مجموعه اضافه خواهد شد.

حافظ:ای که در کوی خرابات مقامی داری جم وقت خودی ار دست به جامی داری

❈۱❈
ای که در کوی خرابات مقامی داری جم وقت خودی ار دست به جامی داری
ای که با زلف و رخ یار گذاری شب و روز فرصتت باد که خوش صبحی و شامی داری
❈۲❈
ای صبا سوختگان بر سر ره منتظرند گر از آن یار سفرکرده پیامی داری
خال سرسبز تو خوش دانه عیشیست ولی بر کنار چمنش وه که چه دامی داری
❈۳❈
بوی جان از لب خندان قدح می‌شنوم بشنو ای خواجه اگر زان که مشامی داری
چون به هنگام وفا هیچ ثباتیت نبود می‌کنم شکر که بر جور دوامی داری
❈۴❈
نام نیک ار طلبد از تو غریبی چه شود تویی امروز در این شهر که نامی داری
بس دعای سحرت مونس جان خواهد بود تو که چون حافظ شبخیز غلامی داری

فایل صوتی غزلیات غزل شمارهٔ ۴۴۸

تصاویر

کامنت ها

Ahmadali Gholami
2015-10-27T07:50:44
غزل فوق بیان کننده نوعی یادآوری و آگاهی رسانی مجدد به مخاطب لسان الغیب می باشد در بیت اول و پایانی. نکات مهم در این غزل :1. در این غزل حافظ از سه شخصیت مستقل انسانی اصلی صحبت می کند که یکی از آنها خود شاعر می باشد با عناوینی چون : سوختگان، می کنـم شکر، غریبی، حافـظ شبخیز و دو دیگر شاه یحیی و شاه شجاع می باشند.2. شخصیت های غیر انسانی ولی تاثیر گذار شامل صبـا، لب خنـدان قدحایده اصلی غزل: در زندگی به کمال خواهی بود اگر در مسیر درست و تکاملی آن قرار بگیری با درک صحیح از خط جام. یعنی جم وقت خودی ار دسـت به جامـی داری
مهدی
2016-12-08T15:05:55
این غزل توسط استاد ایرج خواجه امیری در بیات اصفهان خیلی عالی اجرا شده ....
مهدی شجاعی پارسا
2017-01-04T12:16:33
چون به هنگام وفا هیچ ثباتیت نبودمی‌کنم شکر که بر جور دوامی داریدر این بیت آرایه ی «تاکید الذم بما یشبه المدح» وجود دارد
علی
2021-03-09T19:16:50
سلام با تشکر از سایت خوبتان لطفا یک بزرگواری برام توضیح بده این‌که حافظ بارها گفته هر دارم از دعای سحری است یعنی چه؟ یعنی حافظ چه دعایی میخونده یعنی مدل راز و نیازش چطوری بوده
محمدامین
2017-01-09T08:20:46
سلام و دروددرگذشت آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی را تسلیت می گویم.حضرت حافظ این بیت را برایش هدیه نمودند:نام نیک ار طلبد از تو غریبی چه شودتویی امروز در این شهر که نامی داری
مسعود هوشمند
2018-09-15T01:03:30
از نوشته ی آقای محمد امین احمدی فقیه خنده ام گرفت.اتفاقاً خواجه ی شیراز اشعارش را به تنها کسانی که هدیه ننموده همین قشر زاهد و شیخ و خرقه پوشان دینی و مذهبی است.ما که نام نیکی از این جماعت ندیدیم.
رضا ساقی
2018-12-06T20:22:00
ای که در کوی خرابات مقامی داریجَم وقت خودی اَر دست به جامی داریخرابات: جمع "خرابـه" است، خانـه های ویـران وغیرقابلِ استفاده برای مردمِ عادی، امابهترین وامن ترین مکان برای خلافکاران که بی هیچ هزینه ای، در آنجا هارفته و کارهای خلاف شرع ، مانـنـد : قـمـار ، شـرابخواری و زنـا و .... انجام می‌دادنـد.بنابراین شرابخواران وگناهکاران را اهل خـرابـات می‌گـفـتـند امروزه نیزاینچنین است،بسیاری ازجنایات وخلافکاری ها درخرابه ها وویرانه ها صورت می پذیرد. گرچه قبل ازحافظ نیزاین واژه در اشعارشاعران به ویژه "خواجوی کرمانی" که حافظ درابتدایِ کاردر سرودنِ بیشترِغزلیّات، وام دارِ اوبوده، بکاررفته است ، امّاحافظ این رندِآزاده وازبندِ تعلّقات رسته یِ یگانه یِ روزگاران، این واژه رابه اصطلح ازنظرمعنایی غنی سازی کرده وبه آن ژرفایِ بیشتری بخشیده است. حضرت حافظ،به مددِ نبوغ ِ معماری خداداده ی خویش، ابتدابنای کلنگی "خرابات" رادرهم کوبیده وبانقشه ای مهندسی،عمارتِ زیبایِ " مـیکـده‌ی معرفت" ، "محفل اُنس"و "مجلس عارف کامـل " رادرزمین خرابات بنانهاده است. بنایی محکم واستوار،که درطولِ قرنها،همچنان استوار باقی مانده وهیچ آسیبی ازطوفانهای کج اندیشان وکینه ی کینه توزان ندیده است. خرابات درنظرگاه حافظ محفل رندانِ وارسته ازتعلّقات دینی ودنیویست.مقام: مرتبه ومَنصبجَم: جمشید پادشاه افسانه ای، جم کنایه ازپادشاه مقتدر است."جام" ایهام دارد: 1- جام شراب 2- جام جم یا همان جام افسانه ای جمشید که درآن احوالات روزگار رامی دید3- کنایه ازدل عارف،بانظرداشت هرسه معنی بکارگرفته شده است.معنی بیت: ای آنکه درکوی خرابات مسکن گزیده و(باخلاص شدن ازبند تعلّقات دینی ودنیوی) برای خود در عرصه ی رندی جایگاهی پیداکرده ای اگردرکوی خرابات هستی ودسترسی به جام(باهرسه معنی) داری خوشابه حالت که سلطان مقتدر وخوش اقبال مملکت وجود خویش هستی.آنکس که به دست جام داردسلطانی جم مدام داردای که با زلف و رخ یار گذاری شب و روزفرصتت باد که خوش صبحی و شامی داریدرنظرگاه حافظ، رندِخرابات نشین که به مقامی رسیده باعاشقی که به وصال نایل شده هردو ازرستگارانند.معنی بیت: ای دلداده ای که به وصال رسیده وروزوشب خویش را درکنارمعشوق وبا زلف ورخ یار سپری می کنی مجال مبارکی که پیداکرده ای مستدام باد که شام و سحرخیال انگیزی داری. ضمن آنکه شام (رساننده ی زلف سیاه) وسحر(کنایه ازرخسار سپید اوست.)چوماهِ روی تودرشام زلف می دیدمشبم به روی تو روشن چوروزمی گردیدای صبا سوختگان بر سر ره منتظرندگر از آن یار سفرکرده پیامی داریسوختگان: دلسوختگان، غم عاشقان معنی بیت: ای نسیم صبا عاشقانِ دلسوخته ازسوزوگدازعشق، برسرراه انتظارمی کشند اگرپیامی ازمعشوق داری بیا که وقتِ وقت است.روی بنما ووجود خودم ازیادببرخرمن سوختگان را همه گوبادببرخال سرسبز تو خوش دانه ی عیشیست ولیبر کنار چمنش وه که چه دامی داریخال سرسبز: خال زیباووسوسه انگیز"چمن" کنایه ازگلشن رخساراست. رخساربه گلشن تشبیه شده است. گلشنی که دامی درمیان دارد دانه ی این دام "خال"ِ وسوسه انگیزاست.معنی بیت: خال توبس زیبا وشاداب است امّا خال تودرگلشن رخسار دامی وسوسه برانگیزاست.ازدام زلف ودانه ی خال تودرجهانیک مرغ دل نماند نگشته شکار حُسنبوی جان از لب خندان قدح می‌شنومبشنو ای خواجه اگر زان که مشامی داریمشام: بینی، حس بویایی.معنی بیت: ازلب خندان پیاله نسیم حیات وزندگانی به مشامم می رسد ای شیخ اگرتونیزمشامی داری(که نداری) بشنو.سرم خوشست وبه بانگ بلندمی گویمکه من نسیم حیات ازپیاله می جویمچون به هنگام وفا هیچ ثباتیت نبودمی‌کنم شُکر که بر جور دوامی داریثبات: دوام و پایداری. معنی بیت: ای محبوب، ازآنجاکه هنگام وفای به عهد وپیمان، ازتو هیچ ثباتی درعمل دیده نشدخدای راسپاس می گویم که حداقل بی وقفه نامهربانی می کنی وبر جور وجفا ثبات داری. ازثبات خودم این نکته خوش آمدکه به جوردرسرکوی توازپای طلب نشستمنام نیک اَر طلبد از تو غریبی چه شود؟تویی امروز در این شهر که نامی دارینام نیک اَر طلبد : اگر غریبی بخواهد از بهرمندی لطف و عنایت تونیکنام گردد. معنی بیت: ای حبیب، اگرغریبی چون من، ازتو انتظارلطف ومرحمت داشته باشد چه اتّفاقی می افتد؟ مگرچه چیزی ازتو کم می شود؟ امروز دراین شهرتوصاحب نام هستی وغریبان ازتو انتظار عنایت ومساعدت دارند.گرآمدم به کوی توچندان غریب نیستچون من درآن دیارهزاران غریب هستبس دعای سحرت مونس جان خواهد بودتو که چون حافظ شبخیز غلامی داریبس دعای سحرت مونس جان خواهد بود: چه بسیاردعاهای سحری که مونس جانت خواهد بود.معنی بیت:ای محبوب، توکه همانند حافظِ شب زنده دار ارادتمند وهوادار داری بی تردید چه بسیاردعاهای سحری که مونس جانت خواهد بود.دل گفت وصالش به دعابازتوان یافتعمریست که کارم همه برکاردعارفت
رضا محمدیان
2022-05-01T14:31:04.8420383
وزن شعر عجیبه فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعل نمیدونم شاید به این بگن اختیار وزنی که فاعلاتن شده فعلاتن 
امین
2022-08-16T15:04:50.7393584
درود بر شما جناب رضا محمدیان عزیزبله همونطور که در پایان سخنان خود فرمودید این یک اختیار شاعری است. گاهی اوقات وقتی چند فعلاتن پشت هم می آیند ، شاعر رکن اول رو تبدیل به فاعلاتن میکند. لذا ما فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن نداریم. بلکه اون مورد اول هم فعلاتن هست که در برخی اشعار ممکن است دارای اختیار شود.در همین شعر هم مصرع دوم بیت اگر نظاره کنید میبینید که اینطور است : جَ مِ وَق تِ : فعلاتن. یعنی همون وزنی که بدون این اختیار شاعری است. پس بافت شعر فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن هست که ممکن است در برخی مصرع ها لسان الغیب یا هر شاعر دیگری از این اختیار استفاده کند و رکن اول را فاعلاتن کند.نمونه دیگر از لسان الغیب : حافظا می خور و رندی کن و خوش باش ولی/دام تزویر مکن چون دگران قرآن را.این بیت هم همینطور است.ضمنا این شعر را استاد سینا سرلک در قطعه شاه خرابات بسیار زیبا اجرا کردند و به همگی دوستان پیشنهاد میکنم.در پناه حق
در سکوت
2022-12-19T05:24:49.7035374
این غزل را "در سکوت" بشنوید
Hadi Golestani
2023-09-13T16:12:13.0852513
سلام  داستان موسی و شبان رو تو مثنوی مطالعه کنید شاید به شما کمک کنه البته لازمه همت کنید تا به مقام شبان نزدیک شوید