استان خراسان جنوبی چند شهرستان دارد؟
استان خراسان جنوبی در حال حاضر ۱۱ شهرستان دارد.[۱] نام دو شهرستان قائنات و فردوس در دومین قانون تقسیمات کشوری ایران در آبان ۱۳۱۶ ذیل استان شمال شرق به میان آمد.[۲] دو ماه بعد که قانون اصلاح شد، شهرستان بیرجند یکی از هفت شهرستان تشکیل‌دهندهٔ استان نهم بود.[۳] شهرستان فردوس در سال ۱۳۲۳ با انتزاع از شهرستان گناباد (اکنون در استان خراسان رضوی) پدید آمد. شهرستان طبس در ۱۳۳۹ از شهرستان فردوس منتزع شد. شهرستان قائنات در ۱۳۵۸ توسط شورای انقلاب تأسیس شد. شهرستان‌های نهبندان و سربیشه به ترتیب در سال‌های ۱۳۶۸ و ۱۳۸۱ از شهرستان بیرجند منتزع شدند. تشکیل شهرستان سرایان پیرو تقسیم استان خراسان صورت گرفت. شهرستان فردوس که مایل بود در استان خراسان رضوی بماند، دو تکه شد و بخش سرایان آن در استان خراسان جنوبی قرار گرفت و چندی بعد به شهرستان ارتقا یافت. استان خراسان جنوبی طبق قانون تقسیم استان خراسان فقط شامل ۳ شهرستان بیرجند، نهبندان، و سربیشه بود (از مجموع ۲۷ شهرستان). شهرستان‌های قائنات و فردوس که حین تقسیم خراسان ابتدا در خراسان رضوی قرار گرفته بودند، به ترتیب در ۱۳۸۳ و ۱۳۸۵ به خراسان جنوبی پیوستند. شهرستان درمیان نیز سال ۱۳۸۳ از دل شهرستان بیرجند تأسیس شد. شهرستان طبس که سال ۱۳۸۰ از استان خراسان جدا و به استان یزد ملحق شده بود، در ۱۳۹۰ پس گرفته و تابع خراسان جنوبی شد.[۴] شهرستان‌های بشرویه، خوسف، و زیرکوه در خراسان جنوبی متولد شدند.
هر شهرستان ۱ تا ۳ بخش و هر بخش ۱ تا ۶ دهستان دارد. در مجموع استان خراسان جنوبی ۲۷ بخش، ۶۴ دهستان، و ۳۱ شهر دارد.[۱] همهٔ شهرستان‌ها بخشی به نام مرکزی دارند که مرکز شهرستان در آن واقع است؛ جز شهرستان سرایان که بخش مرکزی ندارد و مشتمل بر دو بخش آیسک و بخش سه‌قلعه است. شهرستان طبس فرمانداری ویژه دارد و از اختیارات گسترده‌تری نسبت به سایر شهرستان‌ها برخوردار است.[۵] شهرستان قائنات با ۵ شهر، بیشترین نقاط شهری در استان را دارد. بیرجند پرجمعیت‌ترین، کوچک‌ترین، و متراکم‌ترین شهرستان استان است که به تنهایی بیش از یک‌سوم (۳۴ درصد) از جمعیت استان را در خود جای داده‌است. کم‌جمعیت‌ترین شهرستان استان، بشرویه است که فقط ۲۶٬۰۶۴ نفر جمعیت دارد. طبس با مساحت ۵۵٬۴۱۲ کیلومتر مربع پهناورترین شهرستان استان و کشور است و به‌تنهایی از ۲۱ استان ایران از جمله استان آذربایجان شرقی وسیع‌تر است.[۶] طبس کم‌تراکم‌ترین شهرستان کل ایران نیز هست.[۷] استان خراسان جنوبی سومین استان پهناور ایران و از آن طرف چهارمین استان کم‌جمعیت ایران است. شهرستان‌های این استان با وجود وسعت زیاد، جمعیت نسبتاً کمی دارند. میانگین مساحت شهرستان در این استان ۱۳٬۷۰۹ کیلومتر مربع است و میانگین جمعیت ۶۹٬۹۰۰ نفر.