کودکان را به ابزار نمایشی تبدیل نکنیم

پدیده انتشار عکس کودکان در شبکه‌های اجتماعی یا نمایش فیلم و عکس آنها توسط والدین چندی است که در میان خانواده‌ها رایج شده است. این پدیده را از ابعاد مختلف می‌توان تحلیل کرد.
اول آنکه اگر پدران و مادران این کار را برای تشویق کودک شان انجام می‌دهند از بعد روانشناسی ایرادی ندارد چرا که کودکان نیز نیاز به تشویق دارند. مثلاً اگر کودکی نقاشی کشیده یا مهارت شعرخوانی دارد ایرادی نیست که پدر و مادر برای تشویق او در صفحه شخصی شان این مهارت را برای تشویق فرزندشان به اشتراک بگذارند. البته در روانشناسی تشویق باید متناسب با کاری که فرد انجام می‌دهد باشد. البته نیازی هم نیست این تشویق به‌صورت اجتماعی باشد.
اما اگر پشت این تشویق‌ها هدف‌های دیگر باشد برای کودک در زمان رشد مشکلاتی ایجاد خواهد شد. برای مثال والدین صفحه‌ای جداگانه برای جمع کردن فالوور و نشان دادن کودک شان انجام دهند کار اشتباهی است. این مسأله بیشتر بین پدرها شایع است که مهارتی را در کودک ایجاد و آن را در صفحات به‌نام کودک بزرگنمایی می‌کنند تا بتوانند شهرتی کاذب برای کودک به دست آورند یا از این راه درآمدزایی کنند.

همان‌طور که اشاره شد باید دید نیت چیست. در مواقعی پدر و مادری قصدشان تربیتی است و می‌خواهند که کودک شان را تشویق کنند. مثلاً یک متنی را به اشتراک می‌گذارند و نظر دیگران را می‌خواهند. این تشویق هم نباید بیش از حد باشد چرا که باعث می‌شود که مطالبات تشویقی کودک در زمان نوجوانی و بزرگسالی از جامعه و محیط بالا رود. چرا که اگر این بازخوردهایی که در دوره کودکی از شبکه‌های اجتماعی می‌گرفته در دوران نوجوانی دریافت نکند، قطعاً دچار سرخوردگی می‌شود. به نظر فرهنگ‌سازی در این موارد صورت نگرفته بسیاری از والدین ندانسته شبکه‌های اجتماعی را بستر و پایگاهی برای ابراز وجود خودشان و کودکان شان می‌دانند که می‌تواند مؤثر و فرهنگی باشد. متأسفانه یک چهارچوب فعال و قوانین مؤثری هم برای این موارد وجود ندارد. پس یکی از آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی این است که افراد بیشتر از حد و اندازه کودک شان را با این ابزار دچار خودشیفتگی می‌کنند.

مورد دیگر پدیده کودک مدل‌ها هستند. کودک مدل‌ها تا زمانی که هنوز قوه تمیز در آنها ایجاد نشده است و بچه‌ها معمولاً متوجه نمی شوند که عکس شان در فضای مجازی منتشر می‌شود ایرادی ندارد. مثلاً والدینی نوزادشان بیش از حد زیباست و عکس او را در ظواهر مختلف منتشر می‌کنند. در این پدیده والدین باید مراقب باشند چرا که اگر این روند نمایشی تا زمانی ادامه پیدا کند که کودک به سنی رسد که قوه تشخیص در او ایجاد شود تبعات مخربی در پی خواهد داشت. این کودکان وقتی به سن هفت یا هشت سالگی می رسند و وارد مدرسه می‌شوند آسیب‌هایشان آغاز می‌شود. به‌صورت کلی استفاده از زیبایی ظاهری کودکان برای شهرت یا اهداف اقتصادی اشتباه است.